Alergia skórna u dzieci

Czym jest alergia skórna?

Alergia skórna jest zespołem objawów pojawiających się na skórze, wynikających z nadmiernej reakcji układu odpornościowego organizmu na czynniki, które u populacji ogólnej nie wywołują żadnej reakcji uczuleniowej. Do alergicznych chorób skóry zalicza się atopowe zapalenie skóry, rumień, wyprysk kontaktowy oraz pokrzywkę alergiczną.

U dzieci alergia skórna może rozwinąć się już w pierwszych tygodniach życia, a jej przyczyną często jest kontakt z substancjami białkowymi lub haptenami (antygenami niepełnymi) zawartymi w metalach, kosmetykach czy gumie z zabawek.

Objawy alergii skórnej u dzieci

Objawy alergii skórnej u dzieci zależą od jej postaci. W przypadku występowania pokrzywki alergicznej charakterystyczne są bąble pokrzywkowe i świąd skóry. Bąble pokrzywkowe są wyraźnie odgraniczone od skóry zdrowej, mają porcelanoworóżowy kolor; mogą występować w miejscu kontaktu z alergenem lub rozsiewać się na całą skórę. Pokrzywce alergicznej mogą towarzyszyć obrzęki naczynioruchowe powiek i warg, a także, co niebezpieczne, błon śluzowych jamy ustnej, dróg oddechowych i krtani.

Alergiczny wyprysk kontaktowy powstaje w wyniku bezpośredniego kontaktu z alergenem, na który dziecko wytworzyło nadwrażliwość. Jest on związany z łączeniem się haptenów zawartych w danej substancji z białkami obecnymi w skórze. Alergiczny wyprysk kontaktowy objawia się występowaniem grudek wysiękowych i pęcherzyków nieodgraniczonych wyraźnie od otoczenia. Wypryskowi kontaktowemu może towarzyszyć swędzenie i obrzęk.

Alergia skórna u dziecka może objawiać się jako  atopowe zapalenie skóry. U niemowląt AZS zmiany wysiękowe zlokalizowane są najczęściej na twarzy, owłosionej skórze głowy i tułowiu. U dzieci starszych, do 11. roku życia, zmiany są zlokalizowane charakterystycznie – w zgięciach łokciowych i podkolanowych, karku oraz na nadgarstkach. Skóra atopowa jest podatna na pękanie i grubienie, a kontakt z alergenem może zaostrzać objawy.

Alergia skórna u dzieci może objawiać się także występowaniem rumienia, czyli miejscowego zaczerwienienia skóry w miejscu kontaktu z alergenem.

Diagnozowanie i leczenie alergii skórnej u dzieci

Diagnostyka alergii skórnej u dzieci ma taki sam przebieg jak w przypadku innych alergii. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad z rodzicami lub dzieckiem. Alergię skórną potwierdza się poprzez przeprowadzenie testów płatkowych – ich standardowa wersja obejmuje ocenę reakcji skórnej na kontakt z 16 lub 20 najpowszechniejszymi alergenami.

W zależności od objawów alergii skórnej u dziecka, lekarz może zalecić farmakoterapię (przy dużych zmianach skórnych) lub terapię zachowawczą, polegającą na eliminacji alergenu z otoczenia dziecka, gdy to możliwe. W zaostrzonych przypadkach atopowego zapalenia skóry leczeniem objawowym jest podawanie środków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów w postaci maści i doustnie, leków immunosupresyjnych lub fototerapia.

Pielęgnacja skóry alergicznej u dzieci

W przypadku wystąpienia alergii skórnej u dziecka, ważne jest zadbanie o prawidłową pielęgnację skóry. Nie należy dopuścić, by dziecko drapało zmiany skórne, gdyż może prowadzić to do powstawania trudno gojących się ran i zakażenia.

Pielęgnacja skóry małego alergika polega na dokładnym jej nawilżaniu. Po kąpieli warto zastosować emolienty przeznaczone specjalnie do skóry wrażliwej lub atopowej. Kosmetyki stosowane u małego dziecka powinny być bezzapachowe, nie powinny też zawierać barwników.

Skóra dziecka z alergią łatwo pęka i ulega podrażnieniu w kontakcie z czynnikami zewnętrznymi jak słońce czy wiatr, dlatego latem należy zadbać o dobrą ochronę przeciwsłoneczną pociechy.

Także ubrania i środki piorące powinny być dostosowane do potrzeb skóry dziecka. Alergia skórna u dzieci może być łagodzona poprzez uważne dobieranie tkanin, z których zrobione są ubrania malucha – powinny one być lekkie i bezpieczne dla skóry, najlepiej zrobione z bawełny. Należy wykluczyć materiały szorstkie i mogące prowadzić do uczuleń, np. wełnę.