Astygmatyzm

Czym jest astygmatyzm?

Astygmatyzm, lub inaczej niezborność, to często występująca wada wzroku, której przyczyną jest nieprawidłowa budowa oka (rogówki lub soczewki). U osób z astygmatyzmem światło nie jest równomiernie koncentrowane na siatkówce oka, co prowadzi do zniekształconego lub nieostrego widzenia niezależnie od odległości od obiektu, na który patrzą.

Przyczyny astygmatyzmu

Dokładne przyczyny powstawania astygmatyzmu nie są znane, lecz podejrzewa się, że jest to choroba genetyczna. Wada ta często obecna jest od urodzenia, ale może rozwijać się wraz z wiekiem. Często towarzyszą jej krótkowzroczność bądź dalekowzroczność.

Z biologicznego punktu widzenia źródłem astygmatyzmu są wady w budowie oka. Oko o prawidłowej budowie ma kształt bliski kuli, jest symetryczne. W przypadku oczu astygmatyka symetria ta jest zaburzona. Jeżeli to rogówka jest spłaszczona w jednym z kierunków, mówi się o astygmatyzmie rogówkowym. Jeśli natomiast przyczyną wady wzroku jest zmieniona budowa soczewki, mamy do czynienia z astygmatyzmem soczewkowym.

Objawy astygmatyzmu

Astygmatyzm o małym natężeniu może być niezauważalny. Objawy stają się dokuczliwe wraz z postępowaniem wady. Niezborność może powodować bóle głowy w czołowej części czaszki, bóle oczu, nieostre widzenie, trudności w orientacji przestrzennej. Wada ta może przyczyniać się do szybkiego męczenia się podczas pracy przy komputerze lub jazdy samochodem, czyli czynności wymagających skupienia wzroku. U dzieci charakterystyczne jest tarcie oczu, ich łzawienie i pieczenie, a także częste mruganie. Astygmatyzm u dzieci może też skutkować niechęcią do nauki, ponieważ czytanie staje się wtedy znacznie utrudnione i męczące.

Diagnoza i korekcja astygmatyzmu

Astygmatyzm diagnozowany jest podczas wizyty u okulisty. Lekarz przeprowadza typowe badanie wzroku obejmujące czytanie liter z tablicy (tzw. tablica Snellena), badanie keratometrem (pomiar krzywizny rogówki) oraz badanie refrakcji (automatyczne lub nieautomatyczne).

Gdy lekarz stwierdzi astygmatyzm, możliwe są trzy metody jego leczenia/korekcji.

• dobranie okularów korekcyjnych ze szkłami cylindrycznymi,

• wykorzystanie torycznych soczewek kontaktowych,

• wykonanie korekcyjnego zabiegu laserowego.

W niektórych przypadkach (np. przy stożku rogówki) wykorzystanie soczewek jest jedyną efektywną formą korekcji niezborności. W przypadku zabiegu laserowego, następuje korekcja krzywizny rogówki – dzięki temu pozbywamy się astygmatyzmu na stałe. Zabiegi laserowej korekcji wzroku wykonuje się zazwyczaj po 20. roku życia.

Jeżeli zauważa się u siebie objawy astygmatyzmu lub jakiekolwiek problemy ze wzrokiem, warto udać się do specjalisty, gdyż niekorygowany astygmatyzm może prowadzić do powikłań. Powikłaniami niekorygowanego astygmatyzmu mogą być:

• zapalenie gałki ocznej,

• zaczerwienienie i podrażnienie oczu,

• pogłębianie się wady.

Jeżeli astygmatyzm o dużym natężeniu występuje tylko w jednej gałce ocznej, może prowadzić do powstawania tzw. leniwego oka, czyli amblyopii.