Czym są kolana szpotawe?

Skąd biorą się kolana szpotawe?

Za główną przyczynę szpotawości kolan uznaje się krzywicę oraz chorobę Blounta. Często występuje ona w wieku dziecięcym, zwłaszcza w przypadku dzieci z otyłością. Ciężar ich ciała jest dużym obciążeniem dla miękkich tkanek kostnych i może powodować problemy z kolanami u dzieci, które zaczęły chodzić stosunkowo szybko. Kolana szpotawe są jednak normalnym, przejściowym zjawiskiem w przypadku dzieci dwuletnich. W późniejszym okresie życia dochodzi do odwrócenia ich w przeciwną stronę, kiedy to przypominają literę X. Jeśli do 10 roku życia szpotawość nadal nie ustępuje i jest zaawansowana, dziecko powinno być objęte opieką ortopedy i pediatry. Za najczęstsze przyczyny kolan szpotawych uznaje się zbyt szybkie rozpoczęcie chodzenia, kiedy raczkowanie nie zostało jeszcze opanowane lub całkowicie pominięte, niedobór witaminy D, przeciążenie kończyn dolnych oraz zbyt częste siadanie ze skrzyżowanymi nogami.

Jak rozpoznać kolana szpotawe?

Jednym z głównych objawów jest niestykanie się kolan nawet podczas wyprostowanej postawy i złączonych kostek. Poza tym sygnałami mogącymi budzić niepokój jest krótsze wiązadło poboczne piszczelowe, skręcenie kończyn do wewnętrznej strony w stawie biodrowym, przerost w stawach kolanowych lub jednym z nich, niełączenie się kolan podczas stykania kostek po ukończeniu trzeciego roku życia, rozciągniecie mięśni dwugłowych oraz strzałkowych. Aby postawić rozpoznanie kolan szpotawych, ortopeda oraz pediatra weźmie pod uwagę podłoże genetyczne (choroby występujące w rodzinie), sposób odżywiania dziecka, urazy w okresie okołoporodowym. Podczas diagnozy wykonywane są badania radiologiczne, których obraz pozwala ocenić, czy doszło do uszkodzeń tkanki kostnej. W przypadku pozytywnego wywiadu rodzinnego w kierunku szpotawości, można rozważać podłoże genetycznej tej choroby.

Czy kolana szpotawe można leczyć?

Odpowiednia diagnoza jest niezbędna, aby wprowadzić skuteczne metody leczenia. Należy zatem upewnić się czy za kolanami szpotawymi nie stoi jakaś inna choroba. Ze względu na ich różnorodny przebieg, metody leczenia różnią się między sobą. Łagodna postać kolan szpotawych zazwyczaj nie wymaga interwencji lekarskich, ze względu na to, że ustępuje w sposób samoistny. W przypadku starszych dzieci (powyżej drugiego roku życia), gdy wzrost jest bardzo intensywnym procesem, szpotawość przyjmuje formę obustronną, gdzie jednym z ćwiczeń korygujących te wadę, okazuje się być zastosowanie redresji biernej. Ćwiczenie to polega na ściąganiu kolan ku sobie przy pomocy specjalistycznej taśmy lub paska. Intensywność oraz częstotliwość ćwiczeń rehabilitacyjnych powinna być dobrana przez fizjoterapeutę, zależnie od nasilenia choroby. Za sprawdzoną metodę leczenia uznawane są również odpowiednie buty ortopedyczne lub wkładki. W najcięższych przypadkach terapia polega na korekcie wady przy pomocy aparaty ortodontycznego lub wykonaniu operacji, obejmującej przecięcie kości.