Agorafobia – objawy, przyczyny, leczenie

Czym jest agorafobia?

Agorafobia jest rodzajem zaburzenia lękowego. U osób nią dotkniętych obserwuje się silną tendencję do unikania miejsc i sytuacji, które mogą wywołać u nich poczucie paniki, strachu lub wstydu, a także osaczenia. Agorafobicy najczęściej odczuwają lęk przed otwartymi przestrzeniami, ale także przed zatłoczonymi, jak na przykład supermarket czy komunikacja miejska. Przyczyną lęku u chorych na agorafobię może być poczucie braku kontroli nad sytuacją oraz nieuzasadniona obawa przed upokorzeniem w przypadku wystąpienia u nich ataku paniki.

Nieleczona agorafobia może prowadzić do wystąpienia fobii społecznej ze względu na unikanie miejsc publicznych, a w dalszej perspektywie także wszelkich nowych kontaktów.

Jakie są objawy agorafobii?

Jednym z objawów agorafobii jest obawa przed opuszczeniem domu na dłuższy czas lub lęk przed pozostaniem bez wsparcia osoby towarzyszącej w sytuacjach społecznych. Osoby cierpiące na agorafobię odczuwają strach w miejscach, z których utrudniona jest ucieczka takich jak winda czy auto. Wszystkie powyższe obawy objawiają się poprzez zauważalny niepokój lub pobudzenie.

Dodatkowo chorzy na agorafobię mogą doświadczać nieprzyjemnych objawów smoatycznych (wynikających z pobudzenia właśnie), na które składają się:

• podwyższone tętno,

• uderzenia gorąca, poty,

• zawroty głowy,

• drętwienia,

• nudności,

• biegunka.

W przypadku agorafobii niekoniecznie muszą występować ataki paniki, jednak lęk towarzyszy chorym zawsze.

Jakie są przyczyny agorafobii?

Dokładne przyczyny agorafobii nie są poznane, jednak niektóre czynniki zwiększają prawdopodobieństwo jej wystąpienia:

• depresja,

• inne fobie, np. klaustrofobia,

• inny rodzaj zaburzeń lękowych, np. zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne,

• doświadczenie przemocy fizycznej lub seksualnej,

• uzależnienie od substancji psychoaktywnych,

• przypadki agorafobii w rodzinie.

Czasami agorafobię tłumaczy się poprzez skojarzenie napadu lękowego z miejscem lub okolicznościami, w których do niego doszło, a co za tym idzie, przemożną chęcią uniknięcia sytuacji podobnej w przyszłości, co może nasilać lęk.

Agorafobię diagnozuje się częściej u kobiet niż u mężczyzn, chociaż może to być skutkiem tego, że kobiety częściej sięgają po pomoc. Choroba zazwyczaj rozwija się u młodych dorosłych, średnio około 20. roku życia, jednak symptomy mogą wystąpić w każdym wieku.

Jak diagnozowana jest agorafobia?

Żeby zdiagnozować agorafobię, niezbędna jest wizyta u specjalisty. Na wizytę u psychiatry nie trzeba mieć skierowania, wystarczy udać się do najbliższej poradni zdrowia psychicznego lub umówić wizytę prywatną. Jeżeli wyjście z domu jest utrudnione przez lęk, można spróbować umówić konsultację lekarską on-line – jest to rozwiązanie coraz częściej proponowane przez placówki medyczne.

Agorafobię potwierdza specjalista na podstawie objawów. Zazwyczaj, żeby potwierdzić jej występowanie, pacjent musi odczuwać lęk przynajmniej w dwóch z następujących sytuacji:

• korzystanie z komunikacji publicznej,

• przebywanie na otwartej lub dużej przestrzeni, np. w sklepie lub na parkingu,

• przebywanie w zamkniętych miejscach bez „możliwości ucieczki”, np. w windzie,

• przebywanie w tłumie,

• znalezienie się z dala od domu.

Przy diagnozie bierze się pod uwagę, czy napady lęku są nawracające i czy towarzyszy im strach przed ich powtórzeniem się lub strach przed ich konsekwencjami, np. zawałem serca.