AIDS
Objawy zakażenia HIV
Zakażenie HIV obejmuje trzy objawy. Jak już wcześniej wspomniano, AIDS stanowi ostatni z nich. AIDS poprzedzają: etap pierwotnego zakażenia HIV oraz etap przewlekłego zakażenia HIV.
Pierwotne zakażenie HIV jest etapem od wniknięcia wirusa do organizmu do momentu wytworzenia przeciwciał anty-HIV. W tej fazie wielu chorych wykazuje objawy grypopodobne lub objawy typowe dla mononukleozy, takie jak: gorączka, kaszel, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie gardła, wysypka, ból głowy, zmęczenie. Mogą pojawić się objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak wymioty i biegunka. Powyższe objawy zazwyczaj utrzymują się do dwóch tygodni.
Po wytworzeniu przez zakażony organizm przeciwciał następuje przewlekła faza zakażenia HIV, tzw. faza bezobjawowa. Etap ten może trwać od 3 do nawet 20 lat. Początkowo chorzy nie wykazują żadnych objawów w tej fazie rozwoju choroby, natomiast pod jej koniec mogą występować takie symptomy jak: utrata wagi, bóle mięśni, długotrwałe problemy żołądkowe oraz częste gorączki. Ponad połowa chorych w tym czasie ma powiększone węzły chłonne w różnych częściach ciała.
Objawy AIDS
Po dwóch pierwszych fazach zarażenia HIV następuje jego końcowe stadium, objawiające się spadkiem liczby komórek CD4+ poniżej 200 na mikrolitr lub występowaniem konkretnych chorób powiązanych z infekcją HIV. Częste są w tym wypadku także infekcje górnych dróg oddechowych. Charakterystyczne jest zapadanie na choroby, które w warunkach normalnej odporności organizmu są zwalczane przez układ odpornościowy, czyli tak zwane choroby wskaźnikowe. Do chorób wskaźnikowych AIDS należą: zakażenia oportunistyczne (np. gruźlica płucna), nowotwory (np. mięsak Kaposiego poniżej 60. roku życia) oraz zespoły chorobowe (np. encefalopatia związana z zakażeniem HIV).
U chorych na AIDS do zgonu dochodzi na skutek wielonarządowej niewydolności.
Drogi zakażenia HIV
Do zakażenia wirusem HIV dochodzi głównie trzema drogami – poprzez kontakt seksualny, narażenie na zakażone płyny ustrojowe lub tkanki oraz z matki na dziecko podczas ciąży, porodu i karmienia piersią. Kał, wydzieliny z nosa, ślina, pot, łzy, mocz i wymiociny nie stanowią zagrożenia, jeśli nie są zanieczyszczone krwią.
Najpowszechniejszą drogą transmisji wirusa są kontakty seksualne bez użycia zabezpieczenia w postaci prezerwatywy. Prawidłowo założona prezerwatywa dobrej jakości znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia HIV.
Zapobieganie HIV i AIDS
Profilaktyka jest podstawowym sposobem zapobiegania zakażeniu wirusem HIV.
W przypadku kontaktów seksualnych kluczowe jest stosowanie prezerwatyw stanowiących fizyczną barierę przed wirusem – tabletki antykoncepcyjne i spermicydy nie chronią przez zakażeniem HIV! Należy także pamiętać, że stosowanie prezerwatywy jest konieczne również podczas stosunków oralnych (w przypadku narządów kobiecych, powinno się stosować tzw. chusteczki oralne).
Ryzyko stanowi ukłucie igłą używaną przez inne osoby, dlatego istotne jest wyrzucanie zabezpieczonych igieł oraz działania profilaktyczne kierowane do osób uzależnionych od narkotyków.
Istotne działania profilaktyczne prowadzone są w centrach krwiodawstwa oraz centrach transplantacyjnych. Krew i organy dawców są szczegółowo badane pod kątem obecności HIV. Dzięki tym działaniom ryzyko zakażenia poprzez transfuzję krwi jest niewielkie.
Istotnym elementem profilaktyki zakażeń HIV są badania kobiet w ciąży i starających się o dziecko. Ginekolog ma obowiązek zaproponować test na HIV kobietom planującym ciąże, jak i tym, u których ciąża się potwierdziła. Przyszły ojciec również powinien poddać się badaniu.