Anoreksja – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest anoreksja?

Anoreksja, inaczej jadłowstręt psychiczny, jest zaburzeniem odżywiania. Chorzy cierpiący na anoreksję mają zaburzony obraz własnego ciała i specjalnie dążą do utraty wagi, jednocześnie bojąc się przytyć. Jadłowstręt psychiczny jest niebezpieczną chorobą mogącą prowadzić do śmierci na skutek powikłań somatycznych; może też prowadzić do samobójstwa. Na anoreksję mogą cierpieć zarówno kobiety jak i mężczyźni, najczęściej w przedziale wiekowym od 13 do 25 lat. Szacuje się, że anoreksja może dotyczyć nawet 1% nastolatków i ok. 0,8% populacji ogólnej.

Objawy anoreksji

Anoreksję można podejrzewać u osoby, która:

• wykazuje wskaźnik BMI poniżej 17,5,

• ogranicza spożycie jedzenia i dodatkowo wykazuje nadmierną aktywność fizyczną,

• wykazuje lęk przed otyłością,

• nieprawidłowo ocenia swoją sylwetkę i wagę,

• ignoruje skutki nagłej utraty wagi,

• spożywa posiłki w samotności,

• ma przewlekłe biegunki i wypadające włosy,

• wymiotuje po jedzeniu,

• ma tachykardię lub bradykardię,

• cierpi na bezsenność, zaburzenia lękowe,

• cierpi na chroniczne zmęczenie,

• wykazuje nagłe zmiany nastroju,

• ma obniżoną temperaturę ciała i wykazuje nietolerancję na zimno.

Osoby cierpiące na anoreksję najczęściej przekonują otoczenie, że dbają o zdrowy tryb życia.

Niedobór masy ciała powoduje obniżenie całkowitej objętości mózgu, a zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym powodują osłabienie, obniżenie libido, spadek koncentracji, apatię, wycofanie społeczne i mniejsze zainteresowanie światem zewnętrznym. Dochodzi do nieprawidłowości w całym organizmie: układzie pokarmowym, układzie sercowo-naczyniowym, układzie hormonalnym. Niektóre zmiany powstałe w trakcie anoreksji są nieodwracalne.

Diagnozowanie i leczenie anoreksji

Anoreksja rozpoznawana jest na postawie wyżej wymienionych objawów, wywiadu lekarskiego i badania stanu psychicznego pacjenta. Leczenie anoreksji jest procesem długotrwałym, który wymaga połączenia psychoterapii, farmakoterapii i leczenia żywieniowego.

Leczenie żywieniowe ma na celu przywrócenie prawidłowej masy ciała chorego i musi przebiegać jednocześnie z psychoterapią, która pozwala przekonać osobę chorą do podjęcia współpracy z lekarzem. Ze względu na brak motywacji do wyzdrowienia i manipulację bliskimi oraz specjalistami, anoreksja jest chorobą trudną w leczeniu, a jej terapia jest długotrwała i skomplikowana. Ważne jest wsparcie okazywane choremu przez najbliższych.

W trakcie leczenia anoreksji ważne jest okresowe przeprowadzanie badań laboratoryjnych, które pełniej oddają stan odżywienia chorego niż masa ciała i BMI.

Powikłania anoreksji

Do powikłań anoreksji należą:

• powikłania hormonalne, np. niski poziom estradiolu i progesteronu,

• brak miesiączki,

• zaburzenia płodności,

• osteoporoza lub osteopenia,

• zaburzenia ze strony układu krążenia, np. bradykardia,

• zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego,

• nadżerki, pęknięcia przełyku i żołądka, nadżerki szkliwa, próchnica (jako konsekwencja prowokowania wymiotów),

• zaburzenia hematologiczne i układu krzepnięcia.

Niektóre z powikłań anoreksji prowadzą do nieodwracalnych uszkodzeń organizmu, nawet gdy chory zdoła powrócić do prawidłowej masy ciała.