Astma oskrzelowa

Czym jest astma oskrzelowa?

Astma oskrzelowa jest przewlekłą zapalną chorobą płuc, która skutkuje utrudnieniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Przyczyną powstawania astmy jest połączenie czynników genetycznych z czynnikami środowiskowymi. Ryzyko zapadnięcia na astmę oskrzelową zwiększają: zła jakość powietrza, ekspozycja na lotne związki organiczne w zamkniętych pomieszczeniach oraz ekspozycja na czynniki alergizujące, np. sierść zwierząt i kurz. Największym czynnikiem ryzyka wystąpienia astmy oskrzelowej jest występowanie innej choroby atopowej, np. atopowego zapalenia skóry lub kataru siennego.

Objawy astmy oskrzelowej

W przebiegu astmy oskrzelowej chory doświadcza epizodów świszczącego oddechu, duszności, kaszlu oraz ucisku w klatce piersiowej. Astmatyk może wytwarzać trudną do wykrztuszenia plwocinę, która czasami wyglądem przypomina ropę. Objawy nasilają się zazwyczaj nad ranem i w nocy oraz w trakcie wysiłku fizycznego lub przy ekspozycji na zimne powietrze. Rodzaj objawów i częstość ich występowania w dużej mierze są osobnicze i mogą zależeć od obecności czynników wyzwalających, np. alergenów w powietrzu lub stresu.

Objawy astmy są znacznie cięższe w przypadku astmy sterydoodpornej. Pomimo intensywnego leczenia, u chorych na ten rodzaj astmy nie udaje się opanować rozwoju i przebiegu choroby, co prowadzi do stanu nieustannego zagrożenia życia, a w konsekwencji do uniemożliwienia choremu normalnego funkcjonowania. W tym przypadku objawy pojawiają się nagle i w większym nasileniu niż przy zwykłej astmie oskrzelowej.

Diagnoza i leczenie astmy oskrzelowej

W przypadku podejrzenia astmy specjalista przeprowadza dokładny wywiad lekarski oraz badanie spirometryczne mające na celu ocenę czynności płuc. Podczas spirometrii ocenia się objętość powietrza wydychanego i wdychanego do płuc.

Leczenie astmy jest objawowe. Choremu zaleca się identyfikację czynników wyzwalających i unikanie ich, a jeśli jest to niewystarczające, stosuje się farmakoterapię. Leki dobierane są w oparciu o nasilenie objawów i częstotliwość ich występowania. Gdy objawy występują rzadko, zaleca się doraźne stosowanie leków rozszerzających oskrzela, np. beta-2-mimetyków. W przypadku ataków pojawiających się częściej niż dwa razy na tydzień, możliwe jest stosowanie wziewnych kortykosteroidów w niskiej dawce lub antagonistów leukotrienowych doustnie. Codzienne ataki wymagają zastosowania wyższych stężeń glikokortykosteroidów.

W przypadku gdy chory cierpi na astmę sterydoodporną, możliwe jest stosowanie najnowszych leków biologicznych – omalizumabu i mepolizumabu – które pozwalają na poprawę jakości życia pacjenta, poprawę parametrów wydolności układu oddechowego i wpływają na rzadsze występowanie infekcji górnych dróg oddechowych. Możliwe jest bezpłatne leczenie astmy ciężkiej lekami biologicznymi po przystąpieniu do programu lekowego.

Styl życia a astma oskrzelowa

Chorzy na astmę oskrzelową powinni zadbać o zrównoważoną dietę. Badania sugerują, że osoby spożywające pożywienie bogate w witaminy C i E, beta-karoten, flawonoidy, magnez, selen i kwasy omega-3 rzadziej doświadczają ataków duszności, ponieważ brak tych substancji w diecie przyczynia się do osłabienia organizmu. Konserwanty i sztuczne barwniki mogą być czynnikami wywołującymi napady astmy, dlatego warto ich unikać.

Astma oskrzelowa nie oznacza natomiast, że należy rezygnować z wysiłku. Przed ćwiczeniami należy wykonać dokładną rozgrzewkę, można też przyjąć lek rozkurczający oskrzela. Uprawianie sportu poprawia kondycję układu krążeniowo-oddechowego.

Chorzy na astmę powinni potrafić zarządzać stresem w swoim życiu, ponieważ nadmierne zdenerwowanie może sprzyjać napadom duszności. Pomocne może być stosowanie technik relaksacyjnych lub uprawianie jogi.