Badania immunologiczne – na czym polegają i w jakich sytuacjach się je wykonuje?

Badania immunologiczne – czym jest immunologia?

Immunologia to dziedzina nauk biomedycznych, która bada reakcje i odpowiedzi odpornościowo-obronnych organizmu na patogen oraz inne substancje i ciała, które rozpoznaje on jako obce. Ich obecność wywołuje odpowiedź immunologiczną, zwykle polegającą na wytwarzaniu przeciwciał. Immunologia zajmuje się mechanizmami obronnymi obejmującymi wszystkie właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne organizmu, które pomagają mu zwalczać jego podatność na obce czynniki. Mechanizmy te dzielą się na wrodzone oraz nabyte.

Odporność wrodzona pomaga w walce w pierwszych godzinach i dniach po kontakcie z patogenem. Wrodzone odpowiedzi immunologiczne nie są specyficzne dla określonego patogenu, zależą od grupy białek i komórek fagocytarnych, które rozpoznają cechy czynników chorobotwórczych i szybko się aktywują, aby pomóc w ich niszczeniu. W niektórych przypadkach to wystarczy, aby usunąć patogen, ale w innych przypadkach konieczna jest pomoc. Odporność nabyta to druga linia obrony, która polega na budowaniu pamięci o napotkanych infekcjach, dzięki czemu można uzyskać wzmocnioną odpowiedź, specyficzną dla patogenu. Odporność adaptacyjna obejmuje przeciwciała i limfocyty T.

Układ immunologiczny jest skomplikowanym, zrównoważonym systemem, a każde zaburzenie tej równowagi może doprowadzić do choroby. Badania immunologiczne obejmują badanie chorób spowodowanych dysfunkcją układu odpornościowego.

Badania immunologiczne – na czym polegają?

Badania immunologiczne umożliwiają wykrycie w organizmie przeciwciał (w klasach IgG, IgM, IgE, IgA) i antygenów charakterystycznych dla określonych drobnoustrojów. Testy immunologiczne stosowane w laboratoriach są wykonywane poprzez wytwarzanie sztucznych przeciwciał, które wiążą się z odpowiednim patogenem, jeśli zostanie on znaleziony (jest to tzw. reakcja antygen-przeciwciało). Ta reakcja wskazuje na obecność danego zarazka lub substancji, niekiedy jest ona widoczna gołym okiem, innym razem należy ją uwidocznić za pomocą barwnika fluorescencyjnego lub enzymu.

Badania immunologiczne umożliwiają wykrycie chorób autoimmunologicznych, przeprowadza się m.in. w diagnostyce:

• chorób układowych tkanki łącznej, np. reumatoidalnego zapalenia stawów. tocznia rumieniowatego układowego, łuszczycowego zapalenia stawów,

• chorób skóry, np. łuszczycy, bielactwa,

• chorób tarczycy, np. choroby Hashimoto,

• chorób neurologicznych, np. stwardnienia rozsianego, miastenii,

• nieswoistych zapaleń jelit,

• chorób nadnerczy,

• niedokrwistości Addisona-Biermera,

• cukrzycy typu I.

Badania immunologiczne umożliwiają również diagnostykę niedoborów odporności, alergii oraz niepłodności.

Badania immunologiczne – kiedy wykonać?

Sygnały alarmowe, które powinny zaniepokoić i skłonić do wykonania badań immunologicznych obejmują:

• osłabienie odporności, częste, nawracające infekcje układu oddechowego,

• nawracające gorączki nieznanego pochodzenia,

• problemy skórne, rozległe ropnie skórne,

• nawracające grzybice,

• objawy alergii,

• astma,

• problemy z zajściem w ciążę,

• kilkukrotne poronienia,

• pierwotne niedobory odporności w wywiadzie rodzinnym,

• objawy wskazujące na chorobę autoimmunologiczną.