Badania okresowe – kto je musi wykonać, na jakich zasadach?

Badania okresowe – czy są dobrowolne?

Badania okresowe stanowią obowiązek każdego pracownika i są wykonywane na polecenie pracodawcy. To dlatego skierowanie na badania ma formę dokumentu, gdyż podkreśla to wagę polecenia i jego służbowy charakter. Pracownik, który nie wykona w określonym terminie zleconych badań, nie może pracować na danym stanowisku. O terminie badania okresowego decyduje lekarz i ustala je tuż po wstępnych badaniach pracownika lub po jednym z badań okresowych.

Badania okresowe – co powinno zawierać skierowanie?

Skierowanie na badania okresowe powinno przede wszystkim zawierać informację, jaki to rodzaj badania – czyli właśnie, że to badanie okresowe, a nie np. wstępne. Poza tym musi zawierać opis stanowiska pracy, jakie zadania i czynności musi wykonywać osoba na nim zatrudniona. Koniecznie muszą być wymienione też wszystkie czynniki niebezpieczne, z jakimi styka się w trakcie pracy pracownik. Jeśli np. pracuje na produkcji, to czy styka się z jakimiś niebezpiecznymi oparami, chemikaliami, czy pracuje w warunkach uciążliwych dla zdrowia np. w ciągłym hałasie. Im więcej informacji poda pracodawca, tym łatwiej będzie lekarzowi ocenić, jakie badania powinien przeprowadzić, aby stwierdzić przydatność danego pracownika na określonym stanowisku oraz nie narazić go na warunki, które mogłyby zagrozić jego zdrowiu lub życiu.

Badania okresowe – jak przebiegają?

Po otrzymaniu skierowania od pracodawcy, pracownik musi udać się do lekarza medycyny pracy, aby skontrolować swój stan zdrowia. Badanie zwykle odbywa się w godzinach pracy i pracownikowi przysługuje wynagrodzenia za czas, który spędził na badaniach. Płatność jest taka sama jak za normalne godziny pracy.  W trakcie wizyty lekarz przeprowadza najpierw wywiad ogólny, a potem dopytuje się o stan zdrowia pacjenta, przyjmowane leki, dolegliwości. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy, kieruje na dalsze, bardziej specjalistyczne badania np. laryngologiczne. Kiedy wszystkie badania wyznaczone przez lekarza zostaną zakończone, specjalista wydaje orzeczenie, w którym stwierdza, czy pracownik jest zdolny lub nie jest zdolny do wykonywanej pracy. Lekarz wydaje dwa takie orzeczenia: jedno dla pracownika, a drugie dla pracodawcy. Pracodawca umieszcza później taki dokument w danych osobowych pracownika. Z kolei pracownik może to orzeczenie pokazać np. kolejnemu pracodawcy jeśli akurat w międzyczasie zwolniłby się z pracy.

Badania okresowe – jak często je wykonywać?

Częstotliwość wykonywania badań okresowych zależy przede wszystkim od rodzaju wykonywanej pracy, jak również od stanu zdrowia pracownika. Kontrola odnośnie stanu zdrowia powinna odbywać się nie częściej niż raz do roku i nie rzadziej niż raz na 5 lat. Wytyczne, co do częstotliwości badań znajdują się w zagadnieniach Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. (Dz.U.1996 nr 69 poz.332) i mówią one o tym, że:

·         pracownicy narażeni na promieniowanie elektromagnetyczne powinni mieć dodatkowe badania neurologiczne oraz EKG wykonywane co 4 lata;

·         osoby, które pracują w hałasie powinny mieć wykonywane dodatkowe badania otylaryngologiczne co rok przez pierwsze 3 lata pracy oraz w następnych latach co 3 lata.

·         osoby pracujące z użyciem benzyny powinny mieć wykonywaną morfologię krwi co 2-4 lata,

·         pracownicy, którzy mają styczność z amoniakiem lub też chlorem powinni mieć dodatkowo wykonaną spirometrię co 2-4 lata;

·         osoby, które znajdują się na stanowiskach decyzyjnych powinny mieć zlecane wykonanie EKG, jak również poziom cholesterolu co 2-4 lata;

·         pracownicy obciążeni stałym wysiłkiem głosowym powinni mieć wykonane co 5 lat badanie foniatryczne.

Ostateczną jednak decyzję we wszystkich tych przypadkach powinien podjąć lekarz.

Uwaga! Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. Jeśli masz problemy ze zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.

Źródła:

http://poradnikhr.blog/2018/12/10/wstepne-okresowe-i-kontrolne-badania-lekarskie/

Szkolenia BHP i badania profilaktyczne pracowników – obowiązki pracodawcy, „Poradnik Gazety Prawnej” lipiec 2016, nr 7, s.11-19