Badania profilaktyczne dla osób po 60 roku życia
Badania profilaktyczne dla osób po 60 roku życia podstawowe
Do badań profilaktycznych podstawowych, które należy wykonać raz w roku zalicza się:
· pomiar ciśnienia tętniczego,
· badanie EKG,
· ogólne badanie lekarskie: badanie oczu, tarczycy, jamy brzusznej, oględziny kończyn górnych i dolnych
· badania krwi: morfologia, badania glukozy, elektrolity, kreatynina (mówi o funkcji nerek),
· badanie moczu.
Badania profilaktyczne dla osób po 60 roku życia – przesiewowe
Badania przesiewowe należą do tego typu badań, które mają na celu szybsze wykrycie popularnej choroby (takiej, która powoduje dużą śmiertelność wśród populacji), jeszcze w fazie bez objawów, dzięki czemu możliwe jest zmniejszenie ryzyka śmierci z powodu tej choroby. Po 60 roku życia w szczególności dokonuje się badań w kierunku raka piersi, raka stercza, raka płuc, raka jelita grubego. Wszystkie z nich refundowane są przez NFZ i wykonywane są raz na kilka lat.
Badania profilaktyczne dla osób po 60 roku życia - mammografia
Mammografia jest to badanie rentgenowskie piersi, które NFZ refunduje u kobiet między 50 a 69 rokiem życia. Służy ono profilaktyce raka piersi. Dzięki mammografii możliwe jest wykrycie zmian o charakterze mikrozwapnień mniejszych niż 1,0 mm oraz mas guzkowych już od 5,0 mm. Taka precyzyjność badania pozwala wykryć chorobę w bardzo wczesnej fazie, takiej, której kobieta sama nie wyczuje podczas samobadania piersi czy też podczas palpacyjnego badania u lekarza. Głównym celem mammografii jest zwiększenie wykrywalności raka piersi i w ten sposób obniżenie śmiertelności z jego powodu oraz zmniejszenia odsetka wykonywanych operacji. Sugeruje się, aby badanie to wykonywać co 2-3 lata.
Jak wygląda badanie mammograficzne? Badanie to jest bezbolesne i polega na zbadaniu gołej piersi przy pomocy specjalnego urządzenia – mammografu, który przypomina trochę skaner. Przy pomocy promieniowania rentegenowskiego wykonywane są zdjęcia piersi, które pozwalają na wykrycie minimalnych guzków. Standardowo wykonuje się cztery zdjęcia, czyli po dwa ujęcia przypadające na każdą z piersi. Badanie jest zupełnie bezpieczne.
Badania profilaktyczne dla osób po 60 roku życia – kolonoskopia
Kolonoskopia to badanie przesiewowe, które ma zmniejszać śmiertelność związaną z występowaniem raka jelita grubego. Jest to badanie endoskopowe, co oznacza, że do oceny błony śluzowej jelita używa się specjalnego, giętkiego endoskopu, który wprowadzany jest przez odbytnicę. Endoskop zaopatrzony jest w kamerkę, dzięki której lekarz może oglądać wnętrze jelita podczas przesuwania się sondy wzdłuż jelita grubego. Ze względu na to, że jest intymne badanie, pacjenci muszą się do niego przygotować nie tylko fizycznie ale przede wszystkim psychicznie. Wielokrotnie skrępowanie przed badaniem powoduje bowiem, że pacjenci rezygnują z badania, które niejednokrotnie mogłoby uratować im życie. Z tego też powodu duży nacisk kładzie się na rozmowę lekarza z pacjentem, wyjaśnienie po kolei wszystkich procedur, jak również odpowiedzenie na nurtujące pacjenta pytania.
Kolejną istotną kwestią jest przygotowania do badania od strony fizycznej, które wymaga przede wszystkim dobrego oczyszczenia jelita. Lekarz zwykle zleca pacjentowi oczyszczenie jelita przez wypicie 3-4 litrów roztworu PEG w godzinach popołudniowych lub wieczornych w dniu poprzedzającym badanie. Od momentu picia roztworu pacjent powinien powstrzymać się od spożywania posiłków. Ponieważ duża dawka PEG naraz jest zwykle źle tolerowana przez pacjentów, dzieli sią ją na mniejsze dawki np. 2 litry spożywa się w przededniu badania a kolejne 2 litry rano przed badaniem. Jeśli badanie ma być wykonywane bez znieczulenia ogólnego, pacjent musi zakończyć spożywanie tej dawki na 1,5-2 godzin przed badaniem.
