Badania psychologiczne kierowców – dla kogo? Rodzaje badań

Badania psychologiczne kierowców – kto musi się im poddać?

Na badania psychologiczne kierowców muszą się przede wszystkim udać zawodowi kierowcy, kierujący pojazdami uprzywilejowanymi, instruktorzy nauki jazdy, egzaminatorzy z kierowania pojazdami różnych kategorii, kierujący pojazdami przewożącymi dużą ilość pieniędzy. Ze względu na to, że spędzają oni wiele godzin na drodze, są bardzo częstymi uczestnikami ruchu drogowego, dlatego muszą posiadać odpowiednie predyspozycje do kierowania pojazdami, tak aby ich uczestnictwo na drodze nie stanowiło zagrożenia dla innych osób. Poza tym np. instruktorzy i egzaminatorzy nauki jazdy czy kierowcy autobusów odpowiedzialni są nie tylko za siebie ale i za pozostałych pasażerów, dlatego tak istotne jest, aby zachowywali oni pełnię bezpieczeństwa w kierowanych przez siebie pojazdach i umieli reagować szybko w newralgicznych i niebezpiecznych sytuacjach.

Badania psychologiczne kierowców – co badają?

Badania psychologiczne kierowców skupiają się przede wszystkim na określeniu:

1.      Sprawności intelektualnej i procesów poznawczych badanego kierowcy, a więc:

·         uwagi,

·         spostrzegania,

·         rozumienia sytuacji,

·         antycypacji.

2.      Osobowości badanego:

·         Dojrzałości emocjonalnej rozumianej jako  umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach i takie kierowanie emocjami, by nie miały one negatywnego wpływu na zachowanie.

·         Dojrzałości społecznej, pod którą kryje się samokontrola, przystosowanie, rozumienie norm.

3.      Sprawności psychomotorycznej, czyli koordynacji wzrokowo-ruchowej, adekwatności reakcji, szybkości reakcji, (choć te badania wchodzą bardziej w skład badań psychotechnicznych niż stricte psychologicznych).

Badania psychologiczne kierowców – rodzaje badań

Metody badań psychologicznych kierowców są różne: od ankiet, kwestionariuszy, wywiadów, obserwacje, testy  po narzędzia aparaturowe. Wszystkie one dobierane są indywidualnie ze względu na rodzaj oraz cel badania. Co istotne, testy i urządzenia diagnostyczne spełniają warunki standaryzacji, co oznacza, że w każdym miejscu przeprowadzania badań są one tak samo obliczane, ujmowane itd. Dzięki temu ocena psychologa jest obiektywna, a sposób jego funkcjonowania wskazuje na rzetelność oraz kompetentność. To dlatego w warunkach, w których niemożliwe jest przeprowadzenie obiektywnych testów, psycholog może odmówić ich przeprowadzenia.

undefined

Badania psychologiczne kierowców dodatkowe

W wyjątkowych sytuacjach, oprócz badania temperamentu, osobowości czy sprawności intelektualnej kierowców, psycholog może zdiagnozować u wybranych osób ( u których podejrzewa, że to konieczne):

·         zaburzenia emocjonalne pourazowe,

·         deficyty poznawcze,

·         te cechy osobowości, które mają istotny wpływ na to, że dana osoba umie się powstrzymać od spożycia alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych,

·         szczególnych predyspozycji, które są niezwykle ważne w pracy zawodowego kierowcy, instruktora jazdy, egzaminatora lub u kierowcy pojazdów uprzywilejowanych.

Te rozszerzone badania są wykonywane wówczas, gdy psycholog posiada informacje, że badana przez niego osoba była uczestnikiem wypadku, prowadziła samochód pod wpływem alkoholu, doznała urazu/traumy, która uniemożliwiła mu bezpieczne kierowanie pojazdem. W celu weryfikacji wyżej wymienionych cech osobowości czy deficytów stosuje np. testy neuropsychologiczne, pogłębiony wywiad kliniczny, Skalę Problemowego Użycia Marihuany, Skala Problemowego Użycia Narkotyków.