Biegunka – przyczyny i leczenie

Czym jest biegunka?

O biegunce mówi się wtedy, gdy dochodzi do więcej niż trzykrotnego oddawania stolca (o konsystencji płynnej lub półpłynnej) na dzień. Biegunka może być ostra lub przewlekła, a jej przyczynę może stanowić cały szereg czynników. Biegunce mogą towarzyszyć bolesne skurcze brzucha oraz wzdęcia.

Biegunka ostra może trwać do 14 dni i najczęściej powodowana jest przez czynniki zakaźne, takie jak wirusy czy bakterie. Biegunka ostra ma zazwyczaj charakter samoograniczający, co oznacza, że ustaje bez potrzeby interwencji. Ten rodzaj biegunki najczęściej leczy się jedynie objawowo, ponieważ nie stanowi ona przeważnie zagrożenia dla zdrowia.

Biegunkę przewlekłą stwierdza się, jeśli zwiększona częstotliwość wydalania stolca utrzymuje się powyżej 4 tygodni. Biegunka przewlekła stanowi poważne zagrożenie zdrowia, gdyż może powodować zaburzenie gospodarki elektrolitowej organizmu, niedobór witamin, żelaza i aminokwasów istotnych dla życia.

Przyczyny biegunki ostrej

Do powstawania biegunki ostrej najczęściej przyczyniają się zakażenia: wirusowe (np. rotawirusami) lub bakteryjne (np. szczepami Salmonella).

Biegunka ostra może być następstwem spożycia toksyn, np. alkoholu, grzybów trujących lub nadwrażliwości pokarmowej na jakiś składnik posiłku.

Niektóre leki mogą powodować biegunkę. Zaliczają się do nich m.in.: antybiotyki, cytostatyki, leki zobojętniające kwas solny, leki przeciwcukrzycowe przy leczeniu cukrzycy typu 2.

Przyczyny biegunek przewlekłych

Biegunki przewlekłe mogą być objawem leżącym u podłoża różnych chorób. Biegunka przewlekła może pojawić się w przebiegu: chorób trzustki, celiakii, chorób zapalnych jelit (np. pełzakowicy czy choroby Leśniowskiego-Crohna), nadczynności tarczycy.

Leczenie biegunek

Zazwyczaj biegunki ostre nie wymagają innego leczenia niż objawowego. W przypadku biegunek warto pamiętać o dobrym nawodnieniu i uzupełnianiu elektrolitów, szczególnie u dzieci, gdyż odwodnienie może zagrażać ich życiu.

W przypadku biegunki przewlekłej leczenie zależy od przyczyny jej powstania. Należy więc udać się do lekarza. Badanie w tym wypadku obejmuje szczegółowy wywiad z pacjentem oraz badanie przedmiotowe, podczas którego lekarz dokonuje oceny węzłów chłonnych, śledziony i wątroby pacjenta. W dalszej kolejności pacjent jest kierowany na badania laboratoryjne: morfologię krwi, posiew kału i jego analizę pod mikroskopem. Posiew kału umożliwia zidentyfikowanie czynników bakteryjnych lub wirusowych odpowiedzialnych za biegunkę, natomiast analiza pod mikroskopem pozwala na identyfikację pasożytów lub ich jaj, jeśli występują. Jeśli posiew kału i analiza mikroskopowa niczego nie wykazały, pacjent prawdopodobnie zostanie skierowany na kolonoskopię bądź gastroskopię przewodu pokarmowego.

Długotrwałej biegunki nie należy ignorować, bowiem może ona prowadzić do wyniszczenia organizmu, dlatego jeśli się z nią zmagasz – skontaktuj się z lekarzem.