Bielactwo nabyte – przyczyny i leczenie

Czym jest bielactwo nabyte?

Bielactwo nabyte, w przeciwieństwie do bielactwa wrodzonego (albinizmu), charakteryzuje się występowaniem fragmentów skóry tracących pigmentację. Jaśniejsze plamy na skórze zazwyczaj mają ostro odcięte krawędzie i mogą występować na całym ciele – również wewnątrz nosa i jamy ustnej. Ze względu na większy kontrast, bielactwo nabyte jest bardziej widoczne u osób o ciemnej karnacji.

Jakie są przyczyny bielactwa nabytego?

Szacuje się, że około 1% ludzkości doświadcza bielactwa nabytego, jednak dokładne przyczyny jego powstawania nie są znane. Przypuszcza się, że największą rolę w powstawaniu bielactwa nabytego mają układ odpornościowy (w tym reakcje z autoagresji) oraz czynniki środowiskowe.

Ze względu na fakt, że bielactwo nabyte często współwystępuje z chorobami autoimmunologicznymi takimi jak: cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto czy reumatoidalne zapalenie stawów, postawiono hipotezę, że przyczyną niszczenia melanocytów (komórek zawierających barwnik) jest układ odpornościowy chorego. U osób z bielactwem zauważono podwyższone poziomy interleukin (związków biorących udział w procesach zapalnych w organizmie).

Leczenie bielactwa nabytego

Istnieje wiele metod leczenia bielactwa, jednak żadna z nich nie jest w pełni skuteczna. Mimo tego w przypadku zauważenia pierwszych oznak utraty pigmentu, warto udać się do lekarza, by wykluczyć poważną chorobę jako źródło depigmentacji.

Jedną z proponowanych metod jest miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów, jednak po ukończeniu terapii zazwyczaj dochodzi do nawrotu bielactwa. Dodatkowo glikokortykosteroidy mogą powodować ścieńczenie naskórka i skóry właściwej oraz zanik tkanki podskórnej, co jest wynikiem hamowania syntezy kolagenu, elastyny i macierzy międzykomórkowej przez te leki. Działań niepożądanych nie dają natomiast inhibitory kalcyneuryny, które u części chorych pozwalają osiągnąć repigmentację skóry po kilku miesiącach stosowania i mogą być bezpiecznie stosowane na skórę twarzy.

Jeżeli stosowane w pierwszym rzucie leki nie dają poprawy, zastosowana może być fototerapia. Sesje terapeutyczne wykonuje się 2-3 razy na tydzień. Podczas nich wykorzystywane są lampy UVB. Możliwe jest też połączenie leków nakładanych miejscowo z naświetlaniem. Warto zauważyć, że u niektórych pacjentów naświetlania nie dają żadnej poprawy, a sama metoda może powodować zwiększone ryzyko pojawienia się raka skóry.

Istnieją także metody chirurgiczne leczenia bielactwa nabytego, polegające na pobraniu melanocytów ze zdrowej skóry i przeszczepieniu ich w miejsce plam bez pigmentu – pozwala to na całkowitą repigmentację jaśniejszego fragmentu w ciągu kilku miesięcy.

W przypadku bardzo rozległych plam pozbawionych pigmentu możliwe jest też przeprowadzenie depigmentacji skóry niedotkniętej bielactwem. Równy kolor skóry uzyskuje się poprzez zastosowanie takich leków jak monobenzon czy hydrochinon. Istotne jest, by pamiętać, że po dokonanym zabiegu depigmentacji cała skóra będzie przez resztę życia wymagała dokładnej ochrony przed promieniami słonecznymi.

Ochrona skóry

Osoby z bielactwem nabytym powinny pamiętać o szczególnej ochronie skóry pozbawionej barwnika, gdyż jest ona pozbawiona naturalnej bariery przed światłem ultrafioletowym. Plamy pozbawione melaniny są wrażliwsze na oparzenia słoneczne, większe jest także prawdopodobieństwo powstawania raka skóry.