Ból piersi – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Ból piersi – charakterystyka

Ból piersi to jedna z częstszych dolegliwości kobiecych. Może być on związany z cyklem menstruacyjnym, pojawia się wówczas przed i/lub w trakcie miesiączki, może być także jednym z pierwszych objawów ciąży, gdyż jest wówczas związany z gwałtownymi zmianami hormonalnymi. Zdarza się również, że staje się objawem poważnej choroby, w tym raka piersi.

Gruczoły piersiowe posiadają zarówno kobiety, jak i mężczyźni, jednak u pań są one znacznie bardziej rozwinięte – składa się na nie większa ilość tkanki (gruczołowej, tłuszczowej i łącznej). Każda pierś jest zbudowana z gruczołów mlekowych (zrazików), z kanalików mlekowych, czyli przewodów transportujących mleko, tkanek nadających piersiom określony kształt, a także brodawki sutkowej, wokół której znajduje się otoczka. W okolicy piersi znajduje się wiele węzłów chłonnych (nadobojczykowe, podobojczykowe, pachowe, wewnątrzpiersiowe). Piersi kobiety zmieniają się wraz z wiekiem, przeważnie u każdej z kobiet jedna pierś jest większa od drugiej.

Ból piersi a cykl menstruacyjny

Ból piersi najczęściej związany jest z cyklem miesiączkowym – tkanki piersi pozostają w ścisłym związku z hormonami żeńskimi: estrogenem i progesteronem. W pierwszej fazie cyklu pierwszy z nich stymuluje przewody mlekowe, natomiast w drugiej progesteron wpływa na zraziki. Wahania stężenia hormonów powodują zatrzymanie wody w tkance gruczołowej, co z kolei przyczynia się do pojawiania się symptomów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS): bólu, obrzęków, tkliwości, wrażenia ciężkich i twardych piersi. Ból piersi jest wówczas tępy, trwa kilka dni i zazwyczaj ustępuję niedługo po pojawieniu się krwawienia.

Jeżeli ból pojawia się regularnie co miesiąc, ma taki sam charakter i nie towarzyszą mu inne dolegliwości, nie ma powodu do niepokoju, jest to zupełnie normalne zjawisko. W złagodzeniu bolących piersi mogą pomóc chłodne okłady na biust czy stosowanie maści z olejem z wiesiołka, warto ograniczyć wtedy spożycie alkoholu, kofeiny oraz bardzo ostrych i słodkich potraw.

Ból piersi a ciąża i połóg

Bardzo często ból piersi jest jednym z pierwszych objawów ciąży. Może się on pojawić już w pierwszym trymestrze, ok. 5 tygodnia ciąży, towarzyszy mu wówczas znaczne powiększenie się biustu (u niektórych kobiet rozmiar biustu może się zwiększyć nawet o dwa rozmiary), obrzęk, nadwrażliwość na dotyk. Za ból piersi w ciąży odpowiedzialne są hormony przygotowujące piersi do produkcji mleka.

Podczas połogu i w kolejnych miesiącach życia dziecka (i tym samym karmienia piersią) ból piersi jest najczęściej spowodowany niedrożnością kanalika mlecznego. Do zatkania przewodów mlekowych dochodzi na skutek niedokładnego opróżniania piersi przez niemowlę, w konsekwencji czego może dojść do zapalenia piersi. Pierś jest zaczerwieniona, opuchnięta, pojawia się silny ból i gorączka. Pomocne mogą okazać się: zmiana pozycji do karmienia, masaż piersi przed i po karmieniu, odciąganie pokarmu za pomocą laktatora czy okłady z kapusty na bolącą pierś. Aby zminimalizować ryzyko powtórzenia się takiej sytuacji, warto udać się po wskazówki do certyfikowanego doradcy laktacyjnego.

Ból piersi – mastopatia

Mastopiatia to włóknisto–torbielowata choroba sutka charakteryzująca się występowaniem w gruczołach piersiowych łagodnych, nienowotworowych zmian. Mogą się wówczas pojawiać: włóknienie, zwyrodnienie tkanek gruczołowej i tłuszczowej, torbiele (cysty), poszerzenie przewodów mlekowych. Etiologia mastopatii nie została do końca wyjaśniona, ale przyjmuje się, że odpowiada za nią obniżony poziom progesteronu w stosunku do wysokiego poziomu estrogenów.

Włóknisto–torbielowata choroba sutka dotyka przeważnie kobiety w okresie rozrodczym, po menopauzie zmiany stopniowo znikają. Objawy mastopatii to: twarde, liczne guzki zmieniające swój rozmiar w zależności od dnia cyklu, ból piersi, opuchlizna, nadwrażliwość na dotyk, uczucie ciężkości biustu. Zdarza się również, że dochodzi do wycieku z brodawki sutkowej. Należy pamiętać, że wyczucie pod palcami jakiejkolwiek zmiany w piersi trzeba niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Po przeprowadzeniu badań i wykluczeniu innych przyczyn guzków w piersi, możne postawić diagnozę miastopatii.