Ból stóp (stopy) – przyczyny, diagnostyka, leczenie bólu palców, śródstopia i pięt

Ból stóp (stopy) – charakterystyka

Ból stóp (stopy) może mieć różne podłoże i dotyczyć różnych części stopy. Pojawia się na skutek urazu, np. zwichnięcia czy skręcenia kostki, z powodu deformacji, takich jak haluksy czy płaskostopie, a także w przebiegu chorób, np. cukrzycy lub dny moczanowej. Na dolegliwości stóp są szczególnie narażone osoby otyłe, uprawiające sporty i kobiety noszące buty na wysokich obcasach.

Stopa jest dystalną, czyli najbardziej oddaloną ku końcowi, częścią kończyny dolnej. Dzieli się na trzy części: kości stępu, kości śródstopia, kości palców. Stopy stanowią podporę całego ciała, to na nich spoczywa ciężar utrzymywania stabilnej pozycji i zapewnienie równowagi, w związku z tym są one narażone na różnego rodzaju urazy, kontuzje i schorzenia zaburzające ich statykę.

Ból stóp (stopy) – przyczyny

Przyczyny bólu stóp (stopy) można podzielić na te, związane z samą stopą, miejscowe oraz na te, które są spowodowane chorobami ogólnoustrojowymi. Wśród tych pierwszych można dodatkowo dokonać rozróżnienia na bóle dotyczące palców stóp, śródstopia oraz pięty.

Ból stóp (stopy) – ból palców

Ból w okolicy palców u stóp może być spowodowany m.in.:

• Haluksami (inaczej paluchami koślawymi) – to deformacje kostne, które dotyczą patologicznego ustawienia dużego palca u stopy i wysunięcia kości śródstopia poza obrys fizjologiczny stopy. Dochodzi wówczas do powstania stanu zapalnego stawu i pojawienia się bólu stopy (stóp). Przyczyny haluksów nie są do końca poznane, głównie wskazuje się na czynniki genetyczne oraz na noszenie obuwia przeciążającego przednią część stopy, np. na wysokich obcasach.

• Płaskostopiem – jest to zniekształcenie polegające na częściowym lub całkowitym obniżeniu wysklepienia stopy, które sprawia, że stopa całą swoją powierzchnią przylega do podłoża. Płaskostopie może powodować ból stóp (stopy), łydki a nawet kręgosłupa. Jego przyczyną są osłabione więzadła i siła mięśniowa stopy, a także noszenie niewłaściwie dobranego obuwia i znacznie zwiększona masa ciała.

• Palcami młotkowatymi – palec młotkowaty to zniekształcenie drugiego palca u stopy, który ulega przykurczowi. Zazwyczaj palec ten jest najdłuższym palcem stopy, jednak w tej deformacji dochodzi do przeprostu w stawach śródstopno–paliczkowych oraz zgięcia w stawach miedzypaliczkowych bliższych. Palec przypomina wówczas młotek, stąd jego nazwa. Palce młotkowate powodują ból stopy (stóp), zwłaszcza części podeszwowej.

            Ból stóp (stopy) – ból śródstopia

Ból śródstopia jest najczęściej spowodowany przez wspomniane wyżej płaskostopie, a także przez schorzenie o nazwie stopa wydrążona. Jest to deformacja, która charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem stopy w jej środkowej części (między głowami kości śródstopia a guzem piętowym). Stopa ulega wówczas skróceniu i charakteryzuje się wyższym podbiciem. Zazwyczaj pojawia się ona u młodzieży, w okresie tzw. skoków wzrostowych. Palce przy stopie wydrążonej są pozaginane, dochodzi do przykurczu mięśni zginaczy krótkich – pojawia się ból stopy (stóp), liczne odciski, zachwiania równowagi (gorsza sprawność ruchowa).

Wysokie podbicie, płaskostopie czy stopa wydrążona mogą prowadzić do powstania nerwiaka Mortona (inaczej metatarsalgii Mortona). Jest to zespół bólowy dotyczący stopy, zwłaszcza okolicy palców, choć także całego śródstopia. Kiedy dochodzi do nadmiernego ucisku więzadła poprzecznego stopy na nerw podeszwowy, powstaje stan zapalny prowadzący z kolei do powstania zmian zwyrodnieniowych w okolicy kości śródstopia. Pojawiają się wówczas takie objawy jak: ból okolicy międzypalcowej i śródstopia, mrowienie stopy oraz skurcze palców.