Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi – w jakich zaburzeniach psychicznych mogą pojawić się bóle głowy?

Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi – ogólna charakterystyka

Szacuje się, że około 13% światowej populacji zmaga się z zaburzeniami psychicznymi, natomiast na bóle głowy cierpiało w ciągu życia ponad 90% ludzi na świecie. Nic więc dziwnego, że bardzo często schorzenia te współistnieją i są od siebie zależne. Aby móc uznać, że bóle głowy są powiązane z chorobą psychiczną, musi dojść do czasowego powiązania obu problemów.

Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi mogą pojawić się zanim zostanie zdiagnozowana choroba o podłożu psychicznym. Pacjent uskarżający się na powracające, przewlekłe bóle głowy szuka przyczyny swoich dolegliwości i w procesie diagnostyki zostają one powiązane z zaburzeniem psychicznym. Może również zdarzyć się tak, że choroba psychiczna zostanie zdiagnozowana jako pierwsza, a następnie w jej przebiegu dochodzi do pojawiania się bólów głowy.

Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi nie są łatwe w rozpoznaniu, mogą mieć bowiem różne nasilenie, odmienny charakter, często, jak już wspomniano, objaw ten pojawia się na długo przed postawieniem diagnozy przez psychiatrę.

Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi – przyczyny

Bóle głowy mogą pojawić się jako jeden z objawów choroby psychicznej albo dopiero pewien czas po postawieniu diagnozy. Najczęstszymi zaburzeniami, w przebiegu których dochodzi do występowania bólów głowy są: zaburzenia nastroju (afektywne), zaburzenia osobowości, zaburzenia związane ze stresem, zaburzenia snu i czuwania, zaburzenia lękowe.

Choroby psychiczne, dla których charakterystyczne jest pojawianie się bólów głowy to:

• Depresja – to zaburzenia afektywne, w przebiegu którego pojawia się cała gama objawów dotyczących obniżenia nastroju. W zależności od nasilenia choroby mogą pojawić się różne symptomy, np. myślenie depresyjne (myślenie pesymistyczne, negatywne postrzeganie samego siebie i swojego życia, obniżenie poczucia własnej wartości, niska samoocena), zobojętnienie, lęki, problemy ze snem, zaburzenia odżywiana, spadek libido, wahania nastroju, myśli i zamiary samobójcze, objawy somatyczne – bóle głowy, bóle brzucha, spowolnienie, osłabienie, brak energii.

• Nerwica – charakteryzuje się szeroką gamą objawów, wśród których jednak podstawą jest zawsze lęk – irracjonalny, nieadekwatny do sytuacji oraz nadmiernie emocjonalna reakcja na sytuacje. Strach może występować w określonych sytuacjach, lecz może również być niezależny od zetknięcia się z czynnikami zewnętrznymi. W przebiegu zaburzeń nerwicowych pojawiają się liczne objawy wegetatywne: bóle głowy, zawroty głowy, kołatanie serca, drżenie kończyn, wzmożona potliwość, bóle brzucha, nudności.

• Zaburzenia lękowe – to zaburzenia z grupy zaburzeń nerwicowych, którym towarzyszy nieustanne poczucie strachu, może ono być związane z ciągłą obawą o przyszłość lub z wydarzeniami teraźniejszymi. Lęki mogą być bardziej konkretne, np. dotyczyć sytuacji społecznych (fobia społeczna), zamkniętych przestrzeni (klaustrofobia) czy przebywania na otwartej przestrzeni (agorafobia).

• Zaburzenia snu i czuwania – to zakłócenia w rytmie okołodobowym, który reguluje większość procesów fizjologicznych. W tej grupie zaburzeń wyróżnia się bezsenność, hipersomnię (nadmierną senność), narkolepsję, katalepsję, lęki senne. Oprócz kłopotów ze snem mogą pojawiać się liczne objawy somatyczne, m.in.: bóle głowy, zawroty głowy, przewlekłe zmęczenie.

Twierdzi się, że bóle głowy, które pojawiają się już po zdiagnozowaniu danego zaburzenia (np. depresji czy nerwicy) mogą pogarszać stan chorego, a także odwrotnie – choroby psychiczne mogą znacznie nasilać występowanie migren czy klasterowych bólów głowy, które występowały zanim pojawiły się pierwsze objawy zaburzeń psychicznych.

Bóle głowy związane z zaburzeniami psychicznymi – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka bólów głowy związanych z zaburzeniami psychicznymi nie jest prosta. Każdy zmagający się z przewlekłymi, nawracającymi bólami głowy powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego oraz ewentualnie badań obrazowych, może skierować pacjenta do neurologa i/lub psychiatry. Jeśli obok bólu głowy pojawiają się zaburzenia nastroju, lęki, problemy ze snem, zaburzenia odżywiania, wtedy od razu warto udać się do specjalisty psychiatrii bądź psychoterapeuty.

Leczenie bólów głowy związanych z zaburzeniami psychicznymi polega przede wszystkim na leczeniu przyczyny dolegliwości (np. na przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych czy przeciwlękowych), doraźne łagodzenie bólu nie przyniesie pożądanych efektów.