Cholera – objawy, diagnostyka, leczenie

Cholera – czym jest?

Cholera to ostra choroba zakaźna, którą wywołują bakterie z rodzaju Vibrio, a dokładnie przecinkowce cholery – Vibrio cholereae. Źródłem zakażenia jest najczęściej woda zanieczyszczona przez ludzkie odchody, rzadziej –  skażone potrawy. Jeśli cholera już się pojawia, to zwykle w postaci epidemii lub pandemii, która dziesiątkuje populację. Ostatnie doniesienia na temat epidemii cholery pochodzą z 1993 i dotyczą Indii. Zwykle epidemie cholery dotyczyły rejonów Azji czy Afryki, jednakże ze względu na zwiększone możliwości komunikacji i coraz częstsze przemieszczanie się ludzi nawet w najdalsze zakątki świata, coraz częściej przecinkowiec cholery przenoszony jest do krajów, w których nigdy nie odnotowywano przypadków choroby nim wywołanej.

Cholera – jak przebiega zakażenie?

Kiedy przecinkowiec cholery trafi do układu pokarmowego wraz z np. zanieczyszczoną wodą, próbuje przedostać się przez kwaśne środowisko żołądka. Jeśli człowiek ma osłabioną odporność i brak odpowiedniej ilości kwasu w żołądku, bakterie z łatwością przedostają się do górnego odcinka jelita cienkiego i tam go kolonizują. Wytwarzane przez patogeny liczne substancje toksyczne ułatwiają bakteriom przyleganie do ścianek błony śluzowej jelita oraz umożliwiają rozprzestrzenianie się. Jedna z substancji produkowanych przez przecinkowca cholery – enteroksyna staje się głównym sprawcą biegunki.  Potrafi ona wnikać w głąb  błony śluzowej jelita i pośrednio hamować absorpcję sodu. Aktywuje przy tym wydzielanie chlorków, co prowadzi do nadmiernego gromadzenia się płynu w świetle jelita. W momencie gdy objętość płynu jest zbyt duża, by jelita mogły dokonać jego resorpcji, dochodzi do gwałtownej wodnistej biegunki z jednoczesną utratą elektrolitów. Biegunka przy zakażeniu cholerą może trwać długo. Dlatego, jeśli szybko nie uzupełni się poziomu wody i elektrolitów w organizmie, może dojść do gwałtownego odwodnienia i zagrożenia utraty życia.

Cholera – objawy

Głównym objawem cholery jest szybko postępująca biegunka, której nie towarzyszą bóle brzucha czy parcia na stolec. Biegunka jest tak ostra, że dochodzi do utraty kilku a nawet kilkunastu litrów płynu na dobę. Wygląd stolca jest bardzo charakterystyczny: jest zupełnie płynny o szarym odcieniu i słodkawym zapachu. Ze względu na fakt, że przypomina wodę po płukaniu ryżu, określa się go jako „stolec ryżowaty”.

W wyniku dużej utraty elektrolitów chory bardzo szybko odczuwa kurcze mięśni, suchość w ustach oraz duże pragnienie. Przy postępującym odwodnieniu dochodzi do tego chrypka, głos chorego staje się piskliwy a jego skóra pomarszczona. Charakterystyczne dla odwodnienia są też zapadnięte oczy i zaostrzone rysy twarzy. Chory ma ponadto tachykardię, niedociśnienie, słabe tętno i  odczuwa ogólne osłabienie. Kiedy nie udaje się wyrównać poziomu płynów i elektrolitów, zapada w śpiączkę, a następnie dochodzi do zgonu.

Cholera – diagnostyka

W celu potwierdzenia zakażenia przecinkowcem cholery wykonuje się badanie bakteriologiczne. Polega ono przede wszystkim na hodowli kału na pożywce. Z kolei, aby zbadać, jak poważny jest stan chorego i jak bardzo zaawansowana jest choroba, wykonuje się badania biochemiczne. Jeśli wykażą, że chory ma znaczne zmniejszenie stężenia wodorowęglanów, spadek elektrolitów, większe stężenie kreatyniny i mocznika w surowicy krwi, zwiększoną liczbę erytrocytów, leukocytozę obojętnochłonną, wówczas w połączeniu z obrazem klinicznym jest to dla lekarza dowód na istnienie choroby oraz wykładnik jej zaawansowania.