Cystatyna C – na czym polega badanie i kto powinien je zrobić

Cystatyna C – co to jest, funkcje

Cystatyna C to białko z grupy cystatyn, które wchodzi w skład inhibitorów proteinaz cysteinowych. Cystatyna C jest filtrowana przez kłębuszki nerkowe, a następnie ulega reabsorpcji i całkowitemu rozkładowi, co sprawia, że jej poziom we krwi połączony jest ze wskaźnikiem filtracji kłębuszkowej. Pomiar stężenia cystatyny C wykorzystuje się, aby ocenić wskaźnik przesączania kłębuszkowego. Podwyższenie poziomu tego białka może być jednym z przyczyn tak zwanych incydentów sercowo-naczyniowych. Oznaczenie cystatyny C jest dużo bardziej czułe niż badanie kreatyniny i GFR w celach diagnostycznych nerek.

undefined

Cystatyna C – na czym polega badanie

Badanie cystatyna C przebiega standardowo – próbka materiału do badania to krew pobrana z żyły łokciowej pacjenta. Krew pobierana jest jednorazowo w jedną strzykawkę i w sterylnych warunkach zawożona do laboratorium. Tam pracownicy przeprowadzają badania i publikują wyniki zazwyczaj dobę po dojechaniu próbki do danego laboratorium. Wyniki badania zazwyczaj można sprawdzić online poprzez wskazaną przez pielęgniarkę stronę laboratorium. Jeśli nie ma możliwości sprawdzenia wyników badań orzekających o poziomie cystatyny C we krwi, wówczas należy zgłosić się do placówki, w której wykonywało się badanie. W takim przypadku wynik może być na miejscu nieco później, ale zazwyczaj znajduje się w karcie do maksymalnie trzech dni od daty pobrania próbki do badania. Pacjent, który chce, aby wynik badania cystatyny C był rzetelny i miarodajny, powinien przed udaniem się na badanie spełniać następujące warunki:

- pacjent musi być na czczo; ostatni posiłek powinno się zjeść minimum osiem godzin przed badaniem,

- należy pamiętać, aby ostatni zjedzony posiłek był lekkostrawny,

- przed badaniem należy wypić szklankę wody, aby rozrzedzić krew i ułatwić jej pobranie,

- przed badaniem nie powinno się pić alkoholu i palić papierosów, należy tez zrezygnować z innych używek, ponieważ w przeciwnym razie może to zaburzyć wynik badania i wykazać wyniki fałszywie dodatnie i fałszywie ujemne,

- przed przystąpieniem do badania, na wszelki wypadek należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz suplementach, ponieważ niektóre z nich mogą wpłynąć myląco na wynik badania laboratoryjnego.

undefined

Cystatyna C – kiedy wykonać badanie

Kiedy wykonać badanie cystatyny C? Sprawdzenie poziomu tego białka będzie stosowane w celach takich jak:

- wykrywanie nefropatii cukrzycowej,

- monitorowanie GFR u pacjentów po przeszczepie nerki,

- ocena stopnia upośledzenia funkcji nerek,

- monitorowanie wartości GFR,

- sprawdzenie postępu leczenie nefrotoksykami.

undefined

Cystatyna C – normy

Zakresy wartości referencyjnych w ramach cystatyny C są następujące:

- dzieci do 1 r. ż. – 0,59–1,97 mg/l,

- dzieci 1–18 r. ż. – 0,50–1,27 mg/l,

- dorośli do 50 r. ż. – 0, 53–0,92 mg/l,

- dorośli powyżej 50 r. ż. – 0, 58–1,02 mg/l.

undefined

Warto wiedzieć, że zawartość cystatyny C we krwi jest uzależniona jedynie od prędkości filtracji kłębuszkowej nerek. W przeciwieństwie do oznaczeń diagnostycznych kreatyniny, wynik i norma cystatyny C nie jest zależna od wzrostu, płci, masy mięśniowej, diety, hormonów, czy aktywności fizycznej. Przyjmuje się, że jej poziom nie zależy też od wieku z wyjątkiem specjalnych referencji dla dzieci do 12 miesiąca życia i dorosłych powyżej pięćdziesiątego roku życia.