Czym jest jaskra wrodzona (dziecięca)?

Jak objawia się jaskra wrodzona (dziecięca)?

Ta wada wzroku stanowi zaledwie 3% wszystkich odmian jaskry. Jaska wrodzona (dziecięca) występuje często rodzinnie. Diagnozuje się ją nawet u 80% dzieci do pierwszego roku życia, niekiedy nawet tuż po porodzie, ponieważ jest ona spowodowana nieprawidłowościami w drogach odpływu płynu śródocznego, które zachodzą już w życiu płodowym. W przypadku takiej sytuacji u dziecka, zaraz po urodzeniu, można zauważyć powiększenie jednego oka lub obu, przymglenie w okolicy rogówki oraz ścieńczenie twardówki. Stopień zaawansowania tych zaburzeń rozwojowych może przebiegać w sposób niejednakowy, ponieważ zależy od rozwoju stopnia nieprawidłowości kąta przesączania u dzieci z jaskrą wrodzoną, dlatego choroba może ujawnić się w różnym czasie. U niektórych dzieci może pojawić się po roku od momentu urodzenia. Dla jaskry wrodzonej (dziecięcej) charakterystyczne jest również to, że zmianom tym nie towarzyszą inne nieprawidłowości w budowie samej gałki ocznej ani dysfunkcje w obrębie innych układów.

Jaskra wrodzona (dziecięca) – jej przyczyny i możliwe odmiany

Czynniki będące przyczyną jaskry wrodzonej nie są jeszcze w pełni poznane, dlatego przyjmuje się, że występuje ona w sposób samoistny. Występowanie tej choroby w rodzinie zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się tego schorzenia u dziecka, a w jej rozwoju mają także udział niektóre specyficzne czynniki genetyczne. Ze względu na wiek rozwojowy, w którym jaskra wrodzona ujawnia się, można podzielić ją na występującą do 3., 4. roku życia – inaczej określaną jako niemowlęcą (lub jako tzw. woloocze) oraz na jaskrę wrodzoną o późnym początku – występującą u dzieci od 4. do 10. roku życia. Może wiązać się ona z współwystępującymi nieprawidłowościami w obrębie oczu, takimi jak małoocze, beztęczówkowość, zespół Axenfelda-Rigera i anomalia Petersa. Niekiedy występuje również na skutek płodowego zespołu alkoholowego (FAS), stanowiąc jedno z wielu nieprawidłowości rozwojowych.

Czy jaskra wrodzona (dziecięca) jest uleczalna?

Możliwe metody pomocy w przypadku tej choroby to zabiegi chirurgiczne i leczenie farmakologiczne. Celem tych działań jest w głównej mierze obniżenie ciśnienia w gałce ocznej do momentu, aż uda się zahamować dalszy rozwój neuropatii, do których zaliczana jest jaskra wrodzona (dziecięca). W przypadku odmiany niemowlęcej tej choroby za podstawowe uznaje się leczenie operacyjne, które należy wykonać zanim dziecko ukończy pierwszy rok życia. Jest tak ze względu na to, że bardzo wczesne leczenie przy pomocy metod chirurgicznych znacznie poprawia rokowanie co do jakości wzroku. Leczenie farmakologiczne natomiast w przypadku jaskry wrodzonej (dziecięcej) ma raczej charakter wspomagający.

W przypadku dzieci starszych (od 4. roku życia) wybór metody leczenia jest zależny od tego, jakie zmiany dominują w obrębie oka. Dlatego zazwyczaj w pierwszej kolejności zaleca się leczenie farmakologiczne. Jeśli ono nie zatrzyma postępującej neuropatii, wskazane jest wprowadzenie do leczenia metod operacyjnych. U części chorych dzieci wymaga się kontynuacji leczenia lekami obniżającymi ciśnienie. Rzadko kiedy mówi się o zakończeniu leczenia jaskry, ponieważ wymaga ona systematycznych badań kontrolnych, po których może okazać się, że stosowanie leków przeciwko jaskrze należy podtrzymywać. W niektórych przypadkach w celu zahamowania postępujących nieprawidłowości w nerwach wzrokowych może być zalecane przeprowadzenie kolejnej operacji.