Czym jest jersinioza?

Jersinioza – informacje wstępne i przyczyny

Uznaje się ją za ostrą lub przewlekłą odzwierzęcą chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie. Ich naturalnym miejscem bytowania są domowe i dziko żyjące zwierzęta, takie jak świnie, króliki, owce, kozy, konie, psy, koty i lisy, a także ptaki: kaczki, gęsi, indyki, gołębie. Patogenne dla człowieka szczepy bakterii Yersinia szczególnie często izolowane są od świń, psów i kotów. Zatem nośnikiem zarazków może być żywność, woda i gleba, które mogą być zanieczyszczone odchodami zakażonych zwierząt. Mechanizm powstawania tej choroby polega na tym, że po dostaniu się do organizmu drobnoustrojów przenikają one do kępek Peyera w jelitach, gdzie dochodzi do ich namnażania. W zależności od właściwości chorobotwórczych mogą pozostawać w obrębie jelit i powodować ich zapalenie lub przemieścić się w okolice węzłów chłonnych czy też do układu krwionośnego. Zróżnicowanie objawów wywołanych zakażeniem jest dosyć duże – od samoustępujących biegunek aż do ciężkich zakażeń z bakteriemią. Wiąże się to najczęściej z wiekiem i stanem fizycznym osoby zakażonej. Jersinioza często może przejść w stan zapalenia przewlekłego. Rozwija się stosunkowo wolno. Do najczęstszych zakażeń dochodzi u niemowląt i dzieci.

W latach 2005-2009 zauważono wzrost liczby zachorowań na jersiniozę jelitową w Polsce, a zachorowania spowodowane pałeczkami Yersinia są kwalifikowane jako jersiniozyjelitowe i pozajelitowe. Wzrost zachorowań wiązał się zapewne z lepszą diagnostyką, a rozpoznania dotyczyły przede wszystkim ciężkich i przewlekłych przypadków.

Objawy jakie daje jersinioza

Wykrycie bakterii Yersinia w początkowej fazie ostrego zakażenia jest trudne, ponieważ ich obecność w kale lub krwi jest zazwyczaj bardzo krótka. W przypadkach przewlekłych natomiast jej wykrycie jest niemożliwe i bazuje na analizie objawów. Ze względu na to, że bakteria ta najczęściej rozwija się w jelicie cienkim i grubym  do jej objawów zalicza  się biegunkę oraz wysoką gorączkę. W przypadku dorosłych organizm sam potrafi sobie poradzić z chorobą. Zdecydowanie bardziej groźny charakter ma jersinioza z zajęciem węzłów krezki jelita, w której mogą wystąpić również wymioty, nudności i ostre bóle brzucha, głównie w prawym dolnym rogu, co może prowadzić do mylnych rozpoznań wyrostka robaczkowego. Aby zapobiec jersiniozie, należy zachować ostrożność podczas przygotowywania potraw z mięsa. Powinno być ono odpowiednio długo poddawane obróbce termicznej. Natomiast w przypadku przygotowywania warzyw i owoców należy dokładnie opłukiwać je gorącą wodą. Ze względu na dosyć niebezpieczne zakażenie płodu przez krew matki w diagnozowaniu jersiniozy u noworodków i u płodu zaleca się badanie PCR krwi noworodka oraz analizy serologiczne surowicy krwi w przypadku matki.

Leczenie jersiniozy

W przypadku łagodnego charakteru choroby, takiego jak zatrucie pokarmowe i zapalenie jelit zazwyczaj leczenie polega na nawadnianiu chorego, aby nie dopuścić do odwodnienia oraz zaburzeń w obrębie gospodarki elektrolitowej. Równie istotna jest też odpowiednia dieta, przede wszystkim lekkostrawna, w której posiłki powinny być przyjmowane często, lecz w niewielkich ilościach. W sytuacji wystąpienia wysokiej temperatury ciała osoba zakażona powinna przyjmować środki przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Antybiotykoterapia jest zalecana w najcięższych przypadkach jersiniozy, ponieważ zazwyczaj ustępuje ona samoistnie po kilku dniach leczenia objawowego. W nielicznych przypadkach może dojść do powikłań, w wyniku których dochodzi do takich problemów jak: rumień guzowaty, posocznica, obrzęk i ból stawów, wysypka oraz ropień wątroby lub śledziony.