Czym są kolana koślawe?

Kolana koślawe – informacje wstępne

Jest to jedna z najczęściej rozpoznawanych deformacji kończyn dolnych. Diagnozuje się ją w wieku dziecięcym, zdarza się, że jest diagnozowana u osób dorosłych, choć jest to rzadkie. Nieleczone kolana koślawe mogą spowodować powikłania groźne dla całego funkcjonowania i utrudnia poruszanie się. Aby rozpoznać to schorzenie bierze się pod uwagę odstęp między kostkami, który zależy od wieku dziecka. W przypadku dzieci pięcioletnich wynosi więcej niż 5 centymetrów, co jest spowodowane przeciążonymi mięśniami na skutek intensywnego procesu chodzenia. Więzadła dzieci w tym wieku nie są wystarczająco dobrze rozwinięte. Wiek jest istotnym elementem w różnicowaniu tego schorzenia, ponieważ odstępu między kostkami jest mniejszy u dzieci w wieku 2, by dwa lata później nieco się powiększyć. W wieku 7 lat osiąga stałą wartość około 6 stopni i w tym okresie życia dziecka symetryczna koślawość nie jest zmianą nieprawidłową. Staje się problematyczna, gdy występuje u dzieci powyżej 8 roku życia. Można wówczas zauważyć, że kolana dziecka ocierają o siebie a jego stopy są rozstawione dosyć szeroko. U niektórych dzieci skutkuje do bólem, przez co ich chód może się zmienić i wydawać nienaturalny.

Przyczyny jakimi są spowodowane kolana koślawe

Istnieją różne powody które mogą powodować wady postawy, skutkujące kolanami koślawymi. Mogą one występować samoistnie, jednak, gdy wywołane są konkretną przyczyną mówimy o nabytych kolanach koślawych. W takiej sytuacji wymagają zazwyczaj specjalistycznego leczenia. Do najczęstszych przyczyn ich występowania należą przebyta krzywica, niedobór witaminy D, reumatoidalne zapalenie stawów, przebyte uraz i złamania w okolicach stawów kolanowych, dysfunkcje w obrębie nerwów kończyn dolnych oraz przeciążenia narządów ruchu. Nadwaga oraz wiotkość stawów zwiększają ryzyko wystąpienia kolan koślawych. Nieprawidłowości te można podzielić na symetryczne oraz niesymetryczne. W przypadku pierwszych przyczynę wystąpienia koślawości trudno ustalić. Wykonuje się wówczas diagnostykę różnicową, aby wykluczyć różnorodne powody. Taka koślawość fizjologiczna może występować spontanicznie i rozwijać się wraz z wiekiem dziecka.  W takich przypadkach bierze się pod uwagę czynniki genetyczne, które mogą prowadzić do rozwijania się kolan koślawych. Wówczas lekarze pytają o występowanie dysplazji kostnych, wrośli chrzęstnych oraz łamliwości kostnych u członków rodziny. Natomiast w przypadku deformacji asymetrycznych przyczyna jest znacznie łatwiejsza do ustalenia. Może nią być na przykład przebyte złamanie, skutkujące nieprawidłowym ustawieniem, uszkodzenie obszarów wzrostowych, guzy kości w obrębie chrząstek oraz zapalenie stawów. Takie deformacje zazwyczaj nie powodują dolegliwości bólowych, a jeśli takie wystąpią, powinno się rozważyć obecność uszkodzeń stawów.

Kolana koślawe a ich leczenie

Jeśli deformacje kolan są niewielkie oraz niebolesne zaleca się ich regularne obserwowanie oraz wprowadzenie fizjoterapii pod postacią odpowiednich ćwiczeń i masaży. Sprzyjają one samoistnej korekcji kolan koślawych, poprzez biomechanikę ruchu stawów. Metody chirurgiczne nie są wskazane zwłaszcza u małych dzieci. Jest ona zalecana w najcięższych przypadkach, gdy deformacja jest zlokalizowana w obrębie stawu kolanowego, a dziecko jest nadal w momencie intensywnego rozwoju wzrostu. Istnieją również proste zabiegi umożliwiające szybki powrót do sprawności. Wykorzystują one specjalne płytki, które zakłada się w odpowiednich miejscach, a sam zabieg jest małoinwazyjny. Metodę leczenia należy dobrać indywidualnie, zgodnie z obrazem RTG, który pokazuje zaawansowanie koślawości.