Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego – przyczyny, objawy, leczenie

Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego – przyczyny

Zasadniczo erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego jest wynikiem jego nieprawidłowego lub zbyt agresywnego leczenia (przy użyciu zbyt silnych dla danego pacjenta środków farmakologicznych). W takim przypadku leki zamiast pomagać, jedynie maskują typowe objawy liszaja, które zostają zastąpione czy wręcz przesłonięte przez erytrodermiczne zmiany skórne. Jest to erytrodermia wtórna, jej przyczyny są zatem nieco inne niż w przypadku schorzenia w odmianie wrodzonej (o podłożu genetycznym lub dziedzicznym).

Sam liszaj płaski jest chorobą o dość niejasnym pochodzeniu. Z niektórych badań wynika, że może on mieć podłoże autoimmunologiczne. Oznacza to, że układ odpornościowy sam atakuje swoje własne komórki lub tkanki.  Przyczyną w takim wypadku może być:

·      stres,

·      zmiany lub zaburzenia hormonalne,

·      nieprawidłowa dieta,

·      infekcje wywoływane przez bakterie lub wirusy,

·      toksyny obecne w środowisku chorego.

Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego – objawy

Liszaj płaski to przewlekłe schorzenie, obejmujące skórę i paznokcie. Na skórze chorego pojawiają się specyficzne grudki. Występują one zwłaszcza w okolicach nadgarstków, łokci, wewnętrznych części dłoni i stóp, a nawet pępka czy narządów rozrodczych. Takie krostki mają sinawofioletowe zabarwienie, są dość płaskie, wieloboczne i lekko połyskujące. Często ich powierzchnia jest pokryta białawymi liniami, układającymi się w charakterystyczną siateczkę, w medycynie nazywa się je prążkami Wickhama. Pojedyncze wykwity gromadzą się w grupy, często nieco się ze sobą zlewają. Powodują świąd – pacjent odczuwa swędzenie, ale zazwyczaj pociera zaognione miejsca, znacznie rzadziej występuje ich rozdrapywanie.

Zmiany zapalne stopniowo ustępują, pozostawiając po sobie przebarwienia. Są one na tyle wrażliwe, że istnieje ryzyko wtórnego zakażenia. W takim przy przypadku kolejne liszajowe grudki stają się mniej wyraźnie niż w typowym przebiegu choroby. Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego objawia się wystąpieniem intensywnych, stopniowo się nasilających zapaleń skórnych. Obserwuje się je właściwie na całym ciele, jedynie poza twarzą – ona zazwyczaj pozostaje od nich wolna. Mogą wystąpić także zmiany w okolicach błon śluzowych jamy ustnej i genitaliów.

Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego – rozpoznanie

Wszelkimi zmianami i stanami zapalnymi na skórze zajmuje się dermatolog. Diagnozowanie choroby rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego i określenia charakterystyki doświadczanych przez pacjenta objawów. Następnie jest przeprowadzane badanie fizykalne, polegające na dokładnym obejrzeniu wykwitów i określeniu stanu ich nasilenia. Jest to szczególnie istotne w przypadku erytrodermii i podobnych powikłań. Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badania histopatologicznego, polegającego na pobraniu próbki zajętej zmianami tkanki i zanalizowaniu jej pod mikroskopem.

Erytrodermia w przebiegu liszaja płaskiego – leczenie

Leczenie liszaja płaskiego opiera się na terapii objawowej, podczas której pacjent przede wszystkim stosuje specjalne środki farmakologiczne (steroidowe i immunosupresyjne), nakładane bezpośrednio na miejsca zapalne. Są to preparaty w formie maści, kremów czy żeli, bazujące na silnie skoncentrowanych substancjach takich jak fluocynolon i flumetazon. Czasem występują również w postaci zastrzyków lub okładów. Dodatkowo można stosować leki przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, by zapobiec dalszemu zaognianiu się i rozprzestrzenianiu zmian skórnych.

Jeśli zmiany chorobowe – szczególnie w przypadku rozwinięcia się erytrodermii wtórnej – obejmują wnętrze jamy ustnej i powodują intensywny ból, można wdrożyć okresowe podawanie leków przeciwbólowych (na przykład lidokaina w formie żelu). W takiej sytuacji istotne jest również przestrzeganie zaleconej przez lekarza diety. Polega ona na ograniczaniu lub całkowitej eliminacji produktów, które często zaogniają podrażnienia błony śluzowej. Zatem pacjent w okresie leczenia powinien wystrzegać się między innymi:

·      jedzenia bardzo gorących posiłków,

·      potraw zawierających dużą ilość soli,

·      kwaśnych dań, warzyw i owoców (zwłaszcza: cytrusy, pomidory),

·      mocno pikantnych produktów,

·      napojów zawierających kofeinę.