Fosfataza kwaśna – co to jest i jakie są jej normy w badaniu?

Fosfataza kwaśna – co to jest?

Fosfatazy to grupy enzymów, które wchodzą w skład hydrolaz, które hydrolizują wiązania fosforanomonoestrowe, co powoduje defosforylację cząsteczki. W zależności od pH środowiska, w którym wykazują aktywność, dzielą się na: fosfatazy kwaśne i fosfatazy zasadowe (alkaliczne).

Fosfataza kwaśna (ACP) jest enzymem z klasy hydrolaz o aktywność fosfatazy. Funkcją fofatazy jest katalizowanie defosforylacji estró fosforanowych. Wartość pH dla optymalnego działania fosfatazy kwaśnej mieści się w zakresie od 3,4 do 6,2. Występowanie tego enzymu to przede wszystkim nasiona roślin i gruczoł krokowy człowieka. Jej aktywność wzrasta w nowotworach gruczołu krokowego. Pochodzenie fosfatazy to przede wszystkim: jelita, nerki, trombocyty, erytrocyty, osteoklasty, trzustka i wcześniej wspomniany już gruczoł krokowy. Wzrost fosfatazy kwaśnej może sugerować różnego pochodzenia choroby między innymi nadczynność gruczołów przytarczycznych, raka gruczołu krokowego, choroby kości, nadmierny rozpad erytrocytów lub trombocytów.

Fosfataza kwaśna – normy

Norma w badaniu biochemicznym krwi dla fosfatazy kwaśnej (ACP) jest następująca:

• dla dzieci – 0,67-1,07 U/l,

• dla dorosłych – 0,1-0,63 U/l.

undefined

Fosfataza kwaśna – interpretacja wyników

Jeśli fosfataza kwaśna w badaniu biochemicznym wykazała podwyższony wynik, może to świadczyć o nowotworze prostaty, zapaleniu gruczołu krokowego lub przeroście prostaty. Na taki wynik mógł też zadziałać masaż prostaty wykonany w niewielkim czasie od planowanego badania. Co więcej, takie wynik mogą też mówić o nowotworach takich narządów jak jelita, nowotworze piersi lub kości, co więcej wskazują również na nadmierny rozpad krwinek czerwonych i płytek krwi. Podwyższony wynik badania fosfatazy kwaśnej często informuje także o nadczynności przytarczycy lub osteoporozie. Warto pamiętać, że u dzieci poziom fosfatazy kwaśnej jest od dwóch do nawet pięciu razy wyższy niż u dorosłych.

Fosfataza kwaśna – badanie

Badanie fosfatazy kwaśnej polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej pacjenta. Badanie trwa standardowo nie dłużej niż kilka minut.

Na badanie należy przyjść na czczo, czyli nie powinno się jeść minimum osiem godzin przed badaniem. W rzeczywistości dużo rozsądniej i pewniej zjeść ostatni posiłek na dwanaście godzin przed pobraniem krwi, wówczas mamy pewność, że wyniki fosfatazy kwaśnej będą fałszywie dodatnie ani fałszywie ujemne.

Warto wiedzieć, że na dzień przed badaniem nie powinno się tez spożywać posiłków ciężkostrawnych i tłustych. Nie powinniśmy także pić alkoholu i palić papierosów.

W dniu badania należy wypić szklankę wody, aby rozrzedzić krew i ułatwić jej pobranie z żyły łokciowej. Krew powinna być pobrana rano, ale nie jest to problemem, ponieważ większość placówek pobraniowych działa od godzin porannych.

Warto pamiętać, że przed badaniem powinniśmy unikać wysiłku i stresu. Warto przyjść na pobranie krwi odrobinę wcześniej, aby uspokoić tętno i chwilę odpocząć. Możemy wtedy usiąść i wypić szklankę wody, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy.

W gabinecie lekarskim należy poinformować lekarza o przyjmowaniu leków i suplementów, jednak powinniśmy zrobić to w momencie otrzymania skierowania, a nie w dniu badania na fosfatazę kwaśną. Decyzję o ewentualnym odstawieniu leków każdorazowo podejmuje lekarz, a nie pacjent, dlatego podczas wywiadu lekarskiego należy uprzedzić go o wszystkim, co może mieć wpływ na wynik badania. Czas oczekiwania na wyniki badania to zwykle jeden dzień.