Ganglion na stopie i nadgarstku – charakterystyka, przyczyny i leczenie.
Ganglion jest rodzajem guzka, który, najczęściej występując w okolicach stawów, umiejscawia się przy nadgarstkach i stopach. Wewnątrz gangliona gromadzi się galaretowany płyn. Schorzenie to nie jest groźne dla życia pacjenta (nie jest to dolegliwość kancerogenna, jak wiele innych jej podobnych), ale może doprowadzić do niedowładu mięśni oraz ograniczeń w ruchliwości stawów. Warto dowiedzieć się zatem w jaki sposób mu zapobiegać oraz jak leczyć, jeżeli już ganglion na stopie i nadgarstku nas „dopadnie”.
Przyczyny powstawania gangliona na stopie i nadgarstku
Osobami szczególnie narażonymi na powstawanie gangliona na stopie i nadgarstku są kobiety w przedziale wiekowym 20-40 lat. Mężczyzn to schorzenie oczywiście również dotyczy, ale znacznie rzadziej. Jako jedną z przyczyn tego zróżnicowania wymienia się nieraz słabszy układ kostno-szkieletowy kobiet, zwłaszcza po menopauzie.
Ganglion powstaje, gdy stawy, otaczające stopę czy nadgarstek, wytwarzają za dużą ilość płynu. W konsekwencji tego powstaje guz, który nigdy nie doprowadza do pęknięcia skóry, ale może być za to bardzo bolesny i uciążliwy ze względu na swój rozmiar.
Nie do końca wiadomo, jaki jest profil osoby szczególnie narażonej na powstawanie ganglionów na stopach i nadgarstkach, wiadomo jednak, że należy unikać poniższych czynników, które znacząco wpływają na stawy:
· przeciążenia,
· urazy mechaniczne,
· zapalenie ścięgien mięśni nadgarstka,
· zapalenie torebek stawowych.
Objawy gangliona na stopie i nadgarstku
Ganglion zwykle objawia się jako guzek wyczuwalny przez skórę, ale zlokalizowany pod nią. We wnętrzu guzka znajduje się bezbarwny płyn. Torbiele galaretowate są dosyć twarde, ale dają się przesuwać pod skórą. Wielkość guzków zmienia się w zależności od tego, czy aktualnie odpoczywamy czy np. chodzimy lub coś dźwigamy. Wśród objawów charakterystycznych dla gangliona na stopie i nadgarstku są:
· nadwrażliwość w wyniku dotykania gangliona i jego okolicy,
· uciążliwy ból podczas poruszania stawami, obok których występuje guzek,
· ograniczenie ruchomości stawów,
· częste pojawianie się odczynów zapalnych,
· zaburzenia na tle neurologicznym, spowodowane uciskaniem przez torbiel na nerwy w okolicach swojego występowania,
· niedowład mięśni w okolicach występowania gangliona na stopach i nadgarstkach (przypadek bardzo rzadki).
Diagnostyka gangliona na stopie i nadgarstku
Ganglion na stopie i nadgarstku jest tak charakterystycznym schorzeniem, że lekarz najczęściej stawia diagnozę bez konieczności wykonywania dodatkowych badań. Podczas wywiadu lekarskiego oprócz oględzin chorobowo zmienionych miejsc, na pewno będzie również pytał o styl życia, aktywność fizyczną oraz inne czynniki, które mogły wpłynąć na powstanie gangliona.
Lekarze w przypadku wątpliwości co do postawienia diagnozy mogą skierować pacjenta również na dodatkowe badania:
· USG,
· Rezonans magnetyczny (to badanie umożliwia wykluczenie występowania innych podobnych do gangliona schorzeń, takich jak: nerwiak, zapalenie stawów, martwica kości łódeczkowych),
· RTG kończyny zajętej przez ganglion lub samego stawu.
Leczenie ganglionów na stopach i nadgarstkach
Ganglion jest tego rodzaju przypadłością, która może po prostu się wchłonąć i zniknąć na jakiś czas. Biorąc jednak pod uwagę możliwe zaburzenia neurologiczne oraz ból i wpływ na ruchomość stawów nie warto czekać na „samouleczenie” gangliona.
Wśród podstawowych metod leczenia zmian torbielowatych tego rodzaju stosuje się przede wszystkim:
· aspirację, czyli zabieg polegający na nakłuciu przez specjalistę gangliona i odessaniu znajdującego się pod skórą płynu,
· kurację kortykosteroidami, których podawanie ma na celu przyśpieszenie wchłaniania się gangliona.
W przypadkach, gdy torbiel jest niewielka, nieraz wystarczy usztywnienie zajętego zmianą stawu, aby ograniczyć jego ruchomość. Brak ruchomości powinna spowodować, że torbiel wchłonie się sama w dość szybkim tempie. Ganglion ma jednak tendencję do częstego nawracania.
Zabieg operacyjnym jest zwykle ostatecznością ze względu na ryzyko, które się z nim wiąże. Wśród niepożądanych skutków wycięcia guzka znajdują się licznie występujące infekcje, obrzęki okołostawowe, powstawanie blizn pooperacyjnych i krwiaków. Istnieje również możliwość uszkodzenia nerwów i ścięgien, jeżeli zabieg nie został wykonany misternie. Kolejnym niebezpieczeństwem, które stwarza zabieg chirurgiczny jest spowodowanie ograniczonej ruchomości stawów oraz ich sztywność.