Leiszmanioza

Czym jest leiszmanioza?

Leiszmanioza jest grupą chorób pasożytniczych wywoływanych przez wiciowce Leishmania. Na obszarze Polski leiszmaniozę stwierdza się głównie u osób wracających z endemicznych terenów występowania choroby, jak np. Bliski Wschód czy lasy deszczowe Ameryki Południowej. Na leiszmaniozę co roku zachorowuje ok. 2 mln osób.

Istnieją trzy formy leiszmaniozy: skórna, trzwna oraz skórno-śluzówkowa. Przebieg choroby i jej objawy zależą od jej formy.

Przyczyny leiszmaniozy

Wiciowce Leishmania są przenoszone na ludzi wraz z ukąszeniami muchówek z rodzajów Lutzomyia oraz Phlebotomus. Przedostawanie się pasożytów do krwi ludzkiej jest ułatwione przez związki zawarte w ślinie muchówek, powstrzymujące krzepnięcie krwi – substancje te ułatwiają transmisję wiciowca. Leishmania jest wprowadzana do krwiobiegu pod postacią promastygotów (niedojrzałych form) i dopiero w organizmie człowieka przekształcają się w dojrzałą formę. Promastygoty rozprzestrzeniają się po organizmie wraz z makrofagami (komórkami układu odpornościowego), przez które są pochłaniane. Okres inkubacji choroby wynosi od 3 do 6 miesięcy.

Większe ryzyko zachorowania na leiszmaniozę występuje u ludzi biednych, niedożywionych, mieszkających na terenach wylesionych i pozbawionych dobrych warunków sanitarnych. Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta też u osób z niedoborami odporności.

Leiszmanioza trzewna

Najniebezpieczniejszą odmianą leiszmaniozy jest jej forma trzewna. Wywoływana jest przez Leishmania donovani oraz L. infantum.

Głównym objawem leiszmaniozy trzewnej jest gorączka utrzymująca się dłużej niż dwa tygodnie i niereagująca na leki przeciwmalaryczne. Chorzy pocą się obficie, doświadczają nudności, są rozbici, tracą na wadze. Pojawia się u nich anemia, mają szarą skórę i powiększoną śledzionę, a w jamie otrzewnej obecny jest płyn.

Leiszmanioza trzewna prowadzi do uszkodzenia szpiku i narządów wewnętrznych. W wyniku zaburzeń układu krzepnięcia może dochodzić do krwotoków zagrażających życiu chorego. Dodatkowo chorzy są narażeni na zakażenia bakteryjne płuc i przewodu pokarmowego, ze względu na obniżenie odporności związane z przebiegiem choroby.

Leiszmanioza skórna

Leiszmanioza skórna wywoływana jest przez L. major, L. tropica, L. mexicana, L. aeothiopica. Charakterystyczne są dla niej owrzodzenia skóry powstające w obrębie twarzy, szyi i kończyn. Owrzodzeniom towarzyszy martwica tkanek i trudno gojące się rany pozostawiające blizny.

Leiszmanioza skórna ma najczęściej samoograniczający się charakter, ale pozostawia na skórze grube blizny i przebarwienia. Jeśli leiszmanioza ma charakter rozlany, zmiany skórne dotyczą dużo większej powierzchni skóry i mogą wymagać leczenia.