Leki wykrztuśne – stosowanie, klasyfikacja, przeciwwskazania

Kiedy stosuje się leki wykrztuśne?

Leki wykrztuśne stosuje się w przebiegu silnego, suchego kaszlu o dużym nasileniu. Między innymi zwiększają one wydzielanie płynnego śluzu w oskrzelach i równocześnie łagodzą odruchy kaszlowe.

Leki wykrztuśne wykorzystuje się w celu usunięcia śluzu i wydzieliny zapalnej z dróg oddechowych. Stosuje się je również w stanach zapalnych dróg oddechowych, którym towarzyszy kaszel suchy lub kaszel z lepką gęstą wydzieliną błony śluzowej oskrzeli.

Jak klasyfikuje się leki wykrztuśne?

Z punktu widzenia mechanizmu działania leki wykrztuśne dzieli się na dwie podstawowe grupy:

• leki sekretolityczne – stosowane są, gdy występuje stosuje suchy kaszel z niewielką ilością śluzu lub podczas kaszlu z gęstą plwociną,

• leki mukolityczne – stosuje się w zapaleniu oskrzeli z gęstą wydzieliną, rozstrzeniu oskrzeli, mukowiscydozie, w zapaleniu krtani, zapaleniu ucha zewnętrznego i ucha środkowego oraz przed operacją.

Leki sekretolityczne jako leki wykrztuśne

Leki sekretolityczne – zwiększają wydzielanie śluzu w oskrzelach i powodują jego upłynnienie:

• leki wydalane przez płuca – środki wykrztuśne to: jodek potasu, wodorowęglan sodu, chlorek amonu;

• leki, które są wydalane przez płuca i stymulują błonę śluzową oskrzeli np. gwajakol i olejki eteryczne z sosny i terpentyny;

• leki stymulujące śluzówkę żołądka – stymulują wydzielanie wody i śluzu w oskrzelach, są to między innymi emetyna, saponiny i kwas benzoesowy.

Leki mukolityczne jako leki wykrztuśne

Leki mukolityczne (mucolytica) to leki upłynniające śluz oskrzelowy i zmniejszające jego lepkość w płucach to m. in:

• związki sulfhydrylowe takie jak mesna, acetylocysteina, karbocysteina;

• tenzydy (detergenty), które zawierają tyloksapol, etosulfat sodu;

• bromheksyna i ambroksol;

• dornaza (deoksyrybonukleaza).