Na czym polega innowacyjna terapia CAR-T Cells?
Innowacyjna terapia CAR-T Cells – działanie
Skrót CAR (ang. chimeric antygen receptor) oznaczający chimeryczny receptor antygenowy to genetycznie modyfikowane białko, które składa się z fragmentu zewnątrzkomórkowego, wiążącego antygen komórkowy poprzez pojedynczy łańcuch. Rozpoznanie docelowego antygenu przez limfocyty T zawierające CAR (CAR-T) prowadzi do ich zaktywowania, bez względu na białka w składzie zespołu zgodności tkankowej. Co w praktyce oznacza, że innowacyjna terapia CAR-T Cells polega na wyodrębnieniu limfocytów T z krwi pobranej od pacjenta, by następnie poddać je odpowiedniemu przeprogramowaniu. W taki sposób pozyskany materiał następnie zamraża się i odsyła do specjalistycznego laboratorium, gdzie następuje wspomniane przeprogramowywanie limfocytów. Mianowicie, w ich DNA osadzony zostaje chimerowy receptor antygenowy CAR, dzięki któremu limfocyty te są w stanie rozpoznawać komórki nowotworowe. Innowacyjna terapia CAR-T Cells zmierza do nastawienia przeprogramowanych limfocytów na walkę z nowotworem poprzez wyposażenie ich w odpowiednie geny, dzięki którym postrzegają komórki nowotworowe jako wrogie i zaczynają je atakować. Dla wzmocnienia tego efektu limfocyty są dodatkowo namnażane, aby następnie uzyskany materiał terapeutyczny, którym leczony jest pacjent, otrzymał on w wersji przeprogramowanej.
Mechanizm działania innowacyjnej terapii CAR-T Cells
Znajdujące się w organizmie każdego człowieka limfocyty to komórki odpornościowe, które pełnią funkcję ochronną – np. chronią nas przed nowotworami. Gdy ochrona ta staje się słabsza, rozrost komórek nowotworowych wymyka się spod kontroli, a osłabione limfocyty nie są w stanie tego dostrzec. Dlatego też, gdy komórek nowotworowych jest już dużo, ochrona przestaje spełniać swoją funkcję i limfocyty pozostają nieczynne.
Aby zapobiec temu procesowi innowacyjna terapii CAR-T Cells stosuje mechanizm podzielony na kilka faz. W pierwszej z nich, w procesie filtrowania krwi umożliwia wyizolowanie limfocytów T. Następnie uruchomiony zostaje niezwykle ciekawy proces programowania limfocytów T w taki sposób, aby rozpoznawały komórki nowotworowe. Przygotowane w ten sposób trafiają z powrotem do krwi chorego. Przed rozpoczęciem procesu immunoterapii zaleca się stosowanie klasycznej chemioterapii, w celu zmniejszenia ogólnej liczby limfocytów pacjenta. Dlatego zanim nastąpi podanie genetycznie zaprogramowanych limfocytów, pacjent otrzymuje leczenie, które ma na celu tłumić jego odporność.
Dla kogo przeznaczona jest innowacyjna terapia CAR-T Cells?
Terapia ta ze względu na swoją innowacyjność nie jest stosowana często. W Polsce przeprowadzono zaledwie kilka innowacyjnych terapii CAR-T Cells. Dzieje się tak dlatego, że do rozpoczęcia immunoterapii konieczny jest specjalistyczny ośrodek opieki nad pacjentem w trakcie leczenia, a jego zastosowanie jest kosztowne. Terapię tę stosuje się w przypadku nowotworów hematologicznych, z czego najczęściej jest ona przeznaczona dla grupy pacjentów, u których inne tradycyjne metody leczenia, takie jak chemioterapia i radioterapia nie przyniosły pożądanych efektów. Niestety, mimo postępu medycyny, często w wyniku zbyt późnej diagnozy w Polsce i na świecie istnieje wielu takich pacjentów. Rokowania w ich przypadku są bardzo złe, ponieważ szansa na wyzdrowienie u takich osób nie przekracza 15 %. Natomiast, z przeprowadzonych badań międzynarodowych wynika, że rozpoczęcie innowacyjnej terapii CAR-T Cells znacznie zwiększa szanse chorych. Zaprogramowane komórki CAR-T mogą przebywać w organizmie pacjenta przez okres trzech lat, w trakcie których działają jak żywy lek, chroniąc pacjenta przed możliwym nawrotem choroby. Taki stan rzeczy pozwala na dalszy rozwój nauki, w nadziei na coraz lepsze wyniki skuteczności stosowanych metod.
