Nerwica lękowa – jak się objawia i jak wygląda leczenie?

Czym jest nerwica lękowa?

Nerwica lękowa to psychogenne zaburzenie emocjonalne należące do licznej grupy nerwic (nazywanych też neurozami), obejmującej wiele zespołów chorobowych, których wspólnym mianownikiem jest uogólniony lęk. Może on przyjmować postać epizodycznego, napadowego strachu wywołanego konkretnym bodźcem bądź nieskonkretyzowanego lęku wolnopłynącego.

Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych wśród nerwic lękowych wyróżnia się m.in.:

• uogólnione zaburzenia lękowe,

• fobie (np. fobia społeczna, agorafobia, klaustrofobia),

• zespół lęku panicznego,

• lęk separacyjny,

• mutyzm wybiórczy.

Nerwica lękowa jest chorobą przewlekłą, której towarzyszą zarówno objawy emocjonalne, jak i somatyczne. Lęk wyzwala objawy wegetatywne, a te z kolei generują jeszcze większe napięcie i wzmagają poczucie strachu i panikę. Lęk powstrzymuje osoby chore przed wieloma działaniami, ogranicza wykonywanie określonych czynności, wpływa zatem w sposób znaczący na prawidłowe funkcjonowanie. Wymaga więc leczenia oraz psychoterapii.

Nerwica lękowa – przyczyny

Wśród przyczyn występowania nerwicy lękowej najczęściej wymienia się czynniki psychologiczne oraz środowiskowe. Osoba ciepiąca na zaburzenia lękowe cechuje się zazwyczaj silnym przeżywaniem emocji, które wywołują trudności w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich i utrzymywaniu tych relacji. Chory unika aktywnego angażowania się w życie społeczne i towarzyskie, nierzadko sięga po różnego rodzaju używki. Odczuwa także permanentny brak satysfakcji z relacji, często jest chorobliwym perfekcjonistą i posiada nierealne, wygórowane wymagania wobec samego siebie i wobec otoczenia. Bardzo często ma zaburzone relacje z rodzicami. Jego stan psychiczny ulega somatyzacji, co wiąże się z występowaniem licznych objawów ze strony różnych układów i narządów.

Nerwica lękowa – objawy

Objawy nerwicy lękowej można podzielić na te, dotyczące ciała oraz dotyczące funkcji poznawczych i emocji. Do objawów somatycznych zalicza się m.in.:

• bóle i zawroty głowy,

• nudności, biegunki, zaparcia, wymioty, bóle brzucha,

• uczucie ucisku w klatce piersiowej, kołatanie serca,

• nadwrażliwość skóry, pieczenie, swędzenie różnych obszarów ciała,

• nadwrażliwość na światło i dźwięki,

• bóle kręgosłupa, bóle kończyn, bóle mięśni, drżenie,

• zaburzenia mowy, zaburzenia równowagi,

• zaburzenia seksualne (np. obniżone libido, impotencja),

• uczucie gorąca, zlewne poty, dreszcze.

Wśród objawów dotyczących zaburzeń emocji znajdują się m.in.:

• tzw. lęk wolnopłynący, uogólniony, nieokreślony (niezwiązany z konkretną sytuacją),

• lęk napadowy wywołany przez określony bodziec,

• fobie – paniczny, patologiczny, często irracjonalny strach przed sytuacjami, osobami, przedmiotami itd.,

• natręctwa,

• zaburzenia pamięci i koncentracji,

• niestabilność emocjonalna, wahania nastroju,

• bezsenność lub nadmierna senność,

• obniżenie nastroju,

• wysoki poziom napięcia emocjonalnego.

Nerwica lękowa – leczenie

Leczenie nerwicy lękowej opiera się przede wszystkim na psychoterapii. Najczęściej stosuje się terapię poznawczo behawioralną oraz psychodynamiczną. W pierwszym nurcie leczenie może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, w drugim natomiast (ukierunkowanym na nieuświadomione procesy i ich rozwiązywanie) nawet kilka lat.

Niekiedy konieczne jest włączenie również leczenia farmakologicznego. Stosuje się wówczas leki przeciwlękowe oraz przeciwdepresyjne.