Nerwoból nerwu trójdzielnego – przyczyny, objawy, leczenie
Nerwoból nerwu trójdzielnego – charakterystyka
Nerwoból nerwu trójdzielnego jest rodzajem neuralgii, czyli częstego schorzenia neurologicznego, które polega na uszkodzeniu nerwu obwodowego. Powstaje na skutek nadmiernego ucisku nerwu, np. za sprawą guza, zmian zapalnych, chorób przewlekłych (np. cukrzycy), a nawet silnego stresu. Najczęściej występującymi neuralgiami są:
-
neuralgia nerwu trójdzielnego,
-
neuralgia międzyżebrowa,
-
neuralgia nerwu językowo-gardłowego,
-
neuralgia nerwu podpotylicznego.
W nerwobólu nerwu trójdzielnego dochodzi do uszkodzenia jednej lub kilku gałęzi nerwu trójdzielnego. Jest on piątą z dwunastu par nerwów czaszkowych i zawiera włókna czuciowe oraz ruchowe. Jeden nerw trójdzielny biegnie po prawej stronie głowy, drugi z jej lewej strony, każdy z nich ma trzy różne gałęzie:
-
Pierwsza gałąź nerwu trójdzielnego kontroluje czucie w oku, górnej powiece i czole. Jest to tzw. gałąź oczna.
-
Druga gałąź obejmuje dolną powiekę, bok nosa, górną wargę, policzek oraz górne zęby i dziąsła. Nosi ona nazwę gałęzi szczęki.
-
Trzecia gałąź kontroluje czucie w okolicy dolnych zębów i dziąseł, dolnej wargi, podbródka, szczęki i części ucha. Odpowiada również za mięśnie zaangażowane w żucie. Jest to gałąź żuchwy.
Nerwoból nerwu trójdzielnego – przyczyny
Najczęściej mamy do czynienia z idiopatycznym nerwobólem nerwu trójdzielnego, co oznacza, że etiologia dolegliwości nie jest znana. Zdarza się także, że przyczyną omawianej neuralgii jest ucisk nerwu przez pobliskie naczynia krwionośne, tętniaki lub guzy, a także stany zapalne spowodowane chorobami ogólnoustrojowymi, w tym stwardnieniem rozsianym, sarkoidozą czy boreliozą. Istnieje również związek między neuralgią nerwu trójdzielnego a chorobami autoimmunologicznymi, m.in. twardziną skóry i toczniem rumieniowatym układowym.
Szacuje się, że nerwoból nerwu trójdzielnego jest rozpoznawany każdego roku u 150 000 osób. Chociaż zaburzenie to może pojawić się w każdym wieku, najczęściej występuje u osób powyżej 50. roku życia. Jednym z czynników ryzyka jest nadciśnienie.
Nerwoból nerwu trójdzielnego – objawy
Objawy nerwobólu nerwu trójdzielnego są dość charakterystyczne i obejmują epizody silnego bólu twarzy, przeszywającego lub kującego, często są opisywane przez pacjentów jako porażenie prądem. Ataki te mogą być wywołane codziennymi czynnościami, takimi jak: dotykanie twarzy, żucie, mówienie czy mycie zębów. Trwają od kilku sekund do kilku minut.
Ból pojawia się w obszarach zaopatrywanych przez nerw trójdzielny: w okolicy policzka, szczęki, zębów, dziąseł, warg lub – rzadziej – oka i czoła. W zdecydowanej większości przypadków dolegliwości dotyczą jednej strony twarzy. Mogą być skupione w jednym miejscu lub rozproszone. Ataki bólu z czasem stają się częstsze i intensywniejsze. Ich nasilenie obserwuje się zazwyczaj w okresie jesienno-zimowym.
Nerwoból nerwu trójdzielnego – diagnostyka
Podstawą diagnostyki jest wywiad z pacjentem oraz badanie neurologiczne. Objawy nerwobólu nerwu trójdzielnego są charakterystyczne i zazwyczaj rozpoznanie zostaje postawione szybko. Jeżeli napady bólu trwają od sekundy do 2 minut, a ból jest intensywny, ostry oraz pojawia się za sprawą czynników wyzwalających, zazwyczaj nie ma wątpliwości co do przyczyny. Aby wykluczyć ewentualne zmiany nowotworowe, wykonuje się rezonans magnetyczny. Wskazane są również konsultacje okulistyczne, laryngologiczne i stomatologiczne.
