Niedoczynność gruczołów przytarczycznych – przyczyny, objawy, leczenie

Niedoczynność gruczołów przytarczycznych – charakterystyka

Niedoczynność gruczołów przytarczycznych to stan, w którym organizm wytwarza zbyt małą ilość parathormonu (PTH), który reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową. Jest on produkowany w sposób ciągły w przytarczycach – małych, wielkości ziarenek ryżu, gruczołach znajdujących się po obu stronach szyi, tuż za tarczycą – nie jest jednak w sposób ciągły wydzielany. Dzieje się to dopiero w chwili, w której dochodzi do obniżenia poziomu wapnia we krwi. PTH podnosi stężenie Ca, zwiększa jego wchłanianie w nerkach oraz pobudza syntezę aktywnej postaci witaminy D3.

Zbyt niski poziom parathormonu przyczynia się do hipokalcemii (niskiego stężenia wapnia) oraz hiperfosfatemii (wysokiego stężenia fosforu). Może to powodować różnorodne objawy, w tym: ogólne osłabienie, skurcze mięśni, rozdrażnienie, bóle głowy czy drętwienie i mrowienie wokół ust oraz palców rąk i nóg. Najczęstszą przyczyną niedoczynności przytarczyc jest uszkodzenie lub usunięcie przytarczyc z powodu operacji w przebiegu innych chorób (niedoczynność wtórna). W rzadkich przypadkach niedoczynność przytarczyc może wystąpić jako wrodzona choroba genetyczna (niedoczynność pierwotna).

Niedoczynność gruczołów przytarczycznych – przyczyny

Główne przyczyny niedoczynności gruczołów przytarczycznych to:

• usunięcie przytarczyc (dzieje się to przede wszystkim podczas operacji tarczycy),

• uszkodzenie gruczołów przytarczycznych podczas radioterapii nowotworów zlokalizowanych w okolicy twarzy i szyi,

• choroby autoimmunologiczne, np. autoimmunologiczny zespół niedoczynności wielogruczołowej typu 1 (zespół Whitakera),

• niski poziom magnezu, który jest niezbędny do produkcji PTH,

• dziedziczna niedoczynność przytarczyc – wrodziny brak gruczołów przytarczycznych, w zespole DiGeorge’a.

Niedoczynność gruczołów przytarczycznych – objawy

Objawy niedoczynności przytarczyc są niecharakterystyczne i mogą sugerować wiele innych chorób. Zdarza się również, że przebieg schorzenia jest bezobjawowy.

W przebiegu niedoczynności przytarczyc, na skutek nadmiernej pobudliwości nerwowo-mięśniowej, może dojść do wystąpienia tężyczki, której symptomy są następujące:

• mrowienie lub pieczenie w opuszkach palców rąk, nóg oraz ust,

• drętwienie kończyn

• bóle i skurcze mięśni,

• drżenie mięśni, szczególnie wokół ust,

• sztywność mięśni, trudności ze swobodnym poruszaniem się,

• światłowstręt,

• skurcz krtani,

• kołatanie serca.

Ponadto pojawić się mogą:

• ogólne zmęczenie,

• bolesne miesiączki u kobiet,

• nadmierne wypadanie włosów,

• łamliwość paznokci,

• szorstka, przesuszona skóra,

• obniżenie nastroju, depresja.

Niedoczynność gruczołów przytarczycznych – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka przy podejrzeniu niedoczynności gruczołów przytarczycznych rozpoczyna się od zebrania wywiadu lekarskiego oraz badania fizykalnego. Zlecone zostają także badania krwi w celu określenia stężenia:

• wapnia,

• fosforu,

• magnezu

• PTH.

Niekiedy konieczne może okazać się również wykonie elektrokardiogramu (EKG) oraz badania gęstości mineralnej kości – densytometrii.

Leczenie niedoczynności przytarczyc ma na celu ustabilizowanie prawidłowego poziomu wapnia i minerałów w organizmie. Polega ono na przyjmowaniu suplementów węglanu wapnia i witaminy D, która pomaga wchłaniać wapń i eliminować fosfor.