Niedomykalność zastawki mitralnej – na czym polega? Przyczyny, objawy, leczenie

Niedomykalność zastawki mitralnej – mechanizm powstawania

Serce człowieka jest zbudowane z dwóch komór i dwóch przedsionków. Dzięki czterem zastawkom, które zapobiegają cofaniu się krwi, jest ona pompowana tylko w jednym kierunku. W anatomii wyróżnia się dwie pary zastawek:

• dwie zastawki przedsionkowo-komorowe (trójdzielna, inaczej zastawka przedsionkowo-komorowa prawa oraz dwudzielna, inaczej mitralna),

• dwie zastawki półksiężycowate (zastawka aorty, zastawka płucna).

Zastawka mitralna jest też nazywana zastawką dwupłatkową, znajduje się pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą. Z żył płucnych do lewego przedsionka wpływa krew bogata w tlen. Kiedy lewy przedsionek wypełnia się krwią, zastawka mitralna otwiera się, aby umożliwić przepływ krwi do lewej komory. Następnie dochodzi do jej zamknięcia, co zapobiega cofaniu się krwi lewego przedsionka.

Niedomykalność zastawki mitralnej to wada serca, która polega na tym, że płatki zastawki dwudzielnej nie zamykają się, powodując cofanie się krwi z powrotem do lewego przedsionka serca, w momencie, w którym serce się kurczy. Sutkiem tego jest powiększenie się lewej komory serca oraz lewego przedsionka. A to z kolei może prowadzić do zwiększenia się ciśnienia w tętnicy płucnej oraz niewydolności serca.

Niedomykalność zastawki mitralnej – przyczyny

Wśród przyczyn niedomykalności zastawki mitralnej wymienia się:

• wrodzone uszkodzenie zastawki mitralnej,

• zawał serca – może on spowodować nagłą i ciężką niedomykalność zastawki mitralnej,

• infekcje – gorączka reumatyczna, zapalenie wsierdzia,

• kardiomiopatia (choroba mięśnia sercowego o charakterze postępującym),

• uraz w obrębie klatki piersiowej,

• zmiany zwyrodnieniowe aparatu zastawkowego,

• długotrwałe stosowanie niektórych leków, np. ergotominy.

Wyróżnia się niedomykalność ostrą oraz przewlekłą. W pierwszym przypadku objawy są nagłe i stanowią duże obciążenie dla układu krążenia. Przy przewlekłej niedomykalności zastawki mitralnej symptomy choroby mogą pojawić się dopiero po kilku latach, prowadząc do stopniowej dysfunkcji lewej komory serca.

Niedomykalność zastawki mitralnej – objawy

Objawy charakterystyczne dla niedomykalności zastawki mitralnej to:

• zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego, szybkie męczenie się,

• zadyszka,

• duszność wysiłkowa,

• przewlekłe zmęczenie,

• kołatanie serca,

• obrzęk kostek i stóp,

• powiększenie wątroby,

• spadek masy ciała,

• kaszel nasilający się w pozycji leżącej.

Niedomykalność zastawki mitralnej – diagnostyka i leczenie

W razie pojawienia się objawów mogących sugerować to schorzenie, można udać się od razu do kardiologa, ale również do lekarza pierwszego kontaktu, który z pewnością skieruje pacjenta do specjalisty. Konieczne będzie przeprowadzenie następujących badań:

• EKG – zapis prądów czynnościowych mięśnia sercowego,

• echo serca – wykorzystuje ultradźwięki do oceny budowy serca i naczyń krwionośnych.

Leczenie niedomykalności zastawki mitralnej może być zachowawcze – w przypadku dobrego stanu ogólnego pacjenta i umiarkowanego nasilenia objawów. Podaje się wówczas leki rozszerzające naczynia krwionośne. W wypadku stanu ostrego konieczne jest przeprowadzenie operacji polegającej na rekonstrukcji uszkodzonej zastawki dwudzielnej lub wszczepieniu zastawki sztucznej.

Nieleczona ciężka niedomykalność zastawki mitralnej może prowadzić do niewydolności serca, a nawet do zgonu.