Niewydolność hormonalna jąder – objawy, przyczyny, diagnostyka, leczenie

Niewydolność hormonalna jąder – czym jest?

Niewydolność hormonalna jąder jest to zespół objawów klinicznych pojawiających się w wyniku niedostatecznego wydzielania testosteronu przez gonady. Może wynikać albo z zaburzenia funkcjonowania jąder lub też np. w wyniku zakłóceń na  osi podwzgórzowe-przysadka.  Ze względu na miejsce, w którym doszło do zaburzenia, klasyfikujemy tę dolegliwość jako:

1. Hipogonadyzm pierwotny związany z upośledzeniem czynności jąder.

2. Hipogonadyzm wtórny (zaburzenia na osi podwzgórze-przysadka).

3. Hipogonadyzm mieszany, gdzie zakłócenia występują zarówno w obszarze jąder, jak i na osi podwzgórze-przysadka.

4. Hipogonadyzm obowodowy – wiąże się z niewrażliwością tkanek na testosteron lub zaburzeniami metabolizmu androgenów.

Niewydolność hormonalna jąder – objawy

Ogólne objawy kliniczne, które najczęściej towarzyszą niewydolności hormonalnej jąder, to: opóźnienie dojrzewania płciowego, małe jądra, otyłość trzewna, zmniejszone owłosienie ciała, ginekomastia (przerost gruczołów piersiowych), obniżona masa mięśni i słabsza ich siła, zmniejszenie libido, niska aktywność seksualna, coraz słabsze i coraz rzadsze wzwody w porze nocnej, ogólne problemy ze wzwodem, szybsza męczliwość, łatwiejsza irytacja, uderzenia gorąca, obniżona mineralizacja kości i łatwiejsze złamania kości podczas urazów, problemy z zasypianiem lub ciągłością snu, niższa sprawność intelektualna, insulinooporność, cukrzyca typu 2.

Niewydolność hormonalna jąder – przyczyny

Hipogonadyzm pierwotny

Pierwotna dysfunkcja jąder może mieć najróżniejsze przyczyny. Należą do nich przede wszystkim:

• zespół Klinefeltera,

• zespół zanikających jąder (anorchizm),

• dysgenezja gonad,

• guzy jąder,

• zaburzenia zstępowania jąder,

• urazy lub zapalenia jąder,

• idiopatyczny zanik jąder,

• wtórna niewydolność jąder na skutek zażywania niektórych leków lub narkotyków,

• wrodzony brak jąder,

• zespół Noonan,

• hipoplazja komórek Leydiga.

Wtórna niewydolność jąder

Wtórna niewydolność hormonalna jąder związana jest z zaburzeniami na osi podwzgórze-przysadka, a powodować ją mogą:

• gruczolaki przysadki lub niektóre leki, które prowadzą do hiperprolaktynemii,

• zespół Kallmana,

• izolowany hipogonadyzm hipogonadotropowy,

• wtórny niedobór gonadoliberyny,

• zespół Pradera-Willego,

• zespół Pasqualinniego,

• wrodzona hipoplazja nadnerczy.

Hipogonadyzm obowodowy jest wynikiem  niewrażliwości lub oporności tkanek na testosteron. Przyczyny jego pojawienia się pozostają częściowo niejasne. Wiąże się go jednak z defektem receptorów estrogenowych, jak również niedoborem aromatazy.