Objaw Raynauda – objawy, przyczyny, leczenie
Objaw Raynauda – czym jest?
Objaw Raynauda może być przejawem choroby Raynauda lub innej choroby np. autoimmunologicznej (mówimy wtedy o zespole Raynauda). Jeżeli jest związany z chorobą Raynauda ogranicza się jedynie do blednięcia, a potem nagłego zaczerwienienia tkanek, a także do drętwienia np. palców dłoni oraz odczuwania w nich bólu. Gdy jest jednym z wielu symptomów jakiegoś schorzenia, oprócz zaburzeń naczynioruchowych towarzyszą mu też inne objawy. Pierwotny objaw Raynauda występujący w chorobie Raynauda ujawnia się najczęściej między 15. a 45. rokiem życia i dotyka częściej kobiet niż mężczyzn. Z kolei zespół Raynauda dotyka zarówno mężczyzn jak i kobiet między 30. a 40. rokiem życia.
Objaw Raynauda – jak się przejawia?
Objaw Raynauda pojawia się najczęściej pod wpływem obniżonej temperatury lub dużego stresu. Dochodzi wtedy do blednięcia palców i towarzyszącego im mrowienia. Potem następuje uczucie zdrętwienia, a na końcu odczucie obrzmienia wynikające z nagłego napływu krwi do tkanek. Od zasinienia przechodzą one nagle do zaczerwienienia, co może dawać efekt krótkotrwałego swędzenia lub pieczenia. Zwykle jednak pacjenci określają to jako ból.
Objaw Raynauda – przyczyny
W przypadku choroby Raynauda, gdzie objaw Raynauda jest jedyną oznaką choroby, mówi się o etiologii nieznanej. Czasem przypisuje się to nadmiernej aktywacji receptorów α1-adrenergicznych lub też nadmiernej ilości tych receptorów w ścianie naczyń krwionośnych. Powodują one, że pod wpływem zimna lub stresu dochodzi do nadmiernego skurczu naczyń krwionośnych.
Z kolei przyczyną objawu Raynauda w zespole Raynauda są:
-
Układowe choroby tkanki łączne, takie jak:
-
reumatoidalne zapalenie stawów,
-
twardzina układowa,
-
mieszana choroba tkanki łącznej,
-
ziarniniak Wegenera,
-
guzkowe zapalenie tętnic,
-
zapalenie wielomięśniowe,
-
toczeń rumieniowaty układowy.
-
Choroby, które przebiegają ze zwiększoną lepkością krwi:
-
chłoniaki i białaczki,
-
nadpłytkowość,
-
czerwienica prawdziwa,
-
szpiczak mnogi.
-
Pozostałe choroby:
-
pierwotne i wtórne nadciśnienie tętnicze,
-
choroba nowotworowa,
-
fibromialgia,
-
przetoki tętniczo-żylne,
-
różnego rodzaju zakażenia np. mononukleoza zakaźna.
-
Leki:
-
doustne środki antykoncepcyjne,
-
interferony,
-
imipramina,
-
bromokryptyna,
-
chlorek winylu,
-
kokaina,
-
leki immunopresyjne: cyklosporyna A, blemocyna.
-
Czynności zawodowe w zawodzie:
-
pianisty,
-
maszynisty,
-
operatora młota pneumatycznego,
-
operatora wiertnic ręcznych w górnictwie,
-
operatora pił spalinowych w leśnictwie,
-
pracownika chłodni.
Objaw Raynauda – diagnostyka
Już sam wywiad z pacjentem i określenie, kiedy dochodzi do zblednięcia i zaczerwienia palców, czy zmienia się to pod wpływem zimna albo na skutek podejmowania czynności zawodowych, daje lekarzowi obraz tego, czy ma do czynienia z objawem Raynauda. Poza tym specjalista może wykonać test Allena, który polega na zaciśnięciu przez pacjenta pięści, uciśnięciu przez lekarza tętnicy promieniowej i łokciowej, następnie rozprostowaniu palców przez pacjenta i zwolnieniu tętnicy łokciowej (przeprowadzając kolejny test, zwalnia się nacisk z tętnicy promieniowej). Pokazuje on, czy unaczynienie tętnicze ręki jest prawidłowe i czy tętnice promieniowa i łokciowa są drożne. Poza tym lekarz może wykonać pomiar temperatury palców, jak również pomiar ciśnienia skurczowego krwi tętnic palców. Z kolei żeby zbadać szybkość poruszania się krwinek we włośniczkach (u osób z objawem Raynauda jest ona zmniejszona), wykonuje się badanie za pomocą laserowego przepływomierza dopplerowskiego (LDF).
Niezwykle ważnym badaniem w ocenie objawu Raynauda jest kapilaroskopia, która bada włośniczki obrąbka naskórkowego paznokcia. Pozwala ono na zróżnicowanie objawu Raynauda od innych chorób m.in. od sclerodermii. W różnicowaniu od innych chorób pomocne są badania laboratoryjne, które wskazują na inne nieprawidłowości, które mają miejsce w organizmie.
Objaw Raynauda – leczenie
Jeśli mamy do czynienia z pierwotnym objawem Raynauda, który ma łagodny przebieg, nie wdraża się żadnego leczenia. Uczula się tylko pacjenta na to, aby unikał ekspozycji na zimno, nie palił tytoniu, nie spożywał produktów bogatych w kofeinę, unikał leków powodujących skurcz naczyń.
Gdy objaw Raynauda ma silny przebieg lub towarzyszy mu owrzodzenie palców, wdraża się leczenie farmakologiczne. Stosuje się wtedy różne leki np. azotany miejscowo lub też Losartan. U osób, które mają widocznie niedokrwione paliczki lub cechy ich martwicy, aplikuje się heparynę, kwas acetylosalicylowy, nifedypinę.
Uwaga! Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. Jeśli masz problemy ze zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.
