Ospa u dzieci – charakterystyka, objawy i leczenie.
Ospa u dzieci występuje powszechnie i dosyć często, mimo obowiązku podawania szczepionek. Te zresztą nie gwarantują całkowitej odporności na wirusa, mogą jednak znacząco złagodzić przebieg ospy u dzieci, a także zniwelować ryzyko wystąpienia powikłań. W niniejszym artykule prezentujemy wszystkie najważniejsze dla ciebie informacje – jak rozpoznać, że dziecko jest chore na ospę wietrzną oraz jak dbać o dziecko w trakcie choroby i po niej.
Charakterystyka ospy u dzieci
Najczęściej obserwuje się występowanie ospy u dzieci w wieku przedszkolnym i im młodsze dziecko tym lżejszy powinien być przebieg choroby. Jeszcze niedawno do tego stopnia obawiano się późniejszego zachorowania na ospę, że wielu rodziców organizowało swego rodzaju ospowe przyjęcia, gdzie jedno dziecko miało zarazić drugie. Zdecydowanie odradzamy na wstępie tego typu metody! Zwłaszcza, że ospą zarazić może się również dorosły, u którego przebieg choroby będzie znacznie bardziej dokuczliwy niż ospa u dzieci.
Ospa wietrzna jest chorobą wywoływaną przez wirus ospy lub półpaśca. To jedna z najbardziej zaraźliwych chorób. Przenoszona jest najczęściej drogą kropelkową (nawet z odległości kilkudziesięciu metrów). Możliwe jest jednak również zarażenie poprzez kontakt z odzieżą czy też innymi środkami codziennego użytku osoby chorej.
„Przechorowanie” wirusa gwarantuje wprawdzie, że raczej już nigdy nie zachorujemy na ospę wietrzną. Bywają jednak ekstremalne przypadki obniżenia odporności, gdy wirus na nowo daje objawy. Tym bardziej, że organizm nie zwalcza go w 100%, a jedynie „gości” go uśpionego przez całe życie zwłaszcza w okolicach zwojów nerwowych. Zdarzają się przypadki, gdy wirus objawia się na nowo w postaci półpaśca.
Objawy ospy u dzieci
Ospa u dzieci daje początkowo objawy charakterystyczne dla zwykłego (jesiennego na przykład) osłabienia organizmu. Dziecko może być słabe, zmęczone i lekko apatyczne. Wystąpi również z pewnością gorączka – nawet do 40 stopni. Od 14 do 21 dnia od zarażenia pojawiają się pierwsze ogniska wysypki na ciele. Początkowo są to pojedyncze, drobne zaczerwienienia, następnie zamieniają się w większe grudki, pęcherzyki wypełnione płynem, a na końcu pękają, aby występować (nawet kilka tygodni) w formie strupków.
UWAGA!!! Strupków nie należy zdrapywać! Może do prowadzić do nadkażeń i pozostawiać brzydkie blizny na całe życie. Warto podpytać lekarza pediatrę, jak zniechęcić dziecko do dotykania i drapania strupków. Często stosuje się w tym celu na przykład zakładanie dziecku rękawiczek bez palców.
Leczenie ospy u dzieci
Jeżeli zaobserwujesz u swojego dziecka osłabienie oraz gorączkę, zalecamy od razu udać się do pediatry. Nie musi to być koniecznie początek ospy, warto jednak od razu udać się do lekarza bez czekania na kolejne objawy. Pojawienie się pierwszych ognisk wysypki również nie wklucza wizyty lekarskiej. Warto odbyć konsultację chociażby w celach informacyjnych oraz aby skonsultować ewentualne powikłania i zagrożenia dla dziecka w korelacji z codziennymi jego dolegliwościami nie związanymi z chorobą. Zespół obniżonej odporności np. może być czynnikiem, który zwiększy prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań w późniejszym czasie.
W przypadku ospy u dzieci zaleca się podawanie leków przeciwbólowych oraz zbijających gorączkę. Zdecydowanie zakazane jest używanie w tym celu leków na bazie aspiryny. Ta może doprowadzić w leczeniu ospy u dzieci do tzw. syndromu Reye’a, który objawia się dysfunkcją mózgu i śmiercią!
Najważniejsze w procesie leczenia jest odpowiednie dbanie o skórę chorego dziecko oraz o jego komfort i warunki rekonwalescencyjne. Oprócz dbania o wywietrzony pokój, świeżą pościel oraz zdrową dietę, która pomoże naprawić jego nadwerężoną odporność, warto również zwrócić uwagę na poniższe rzeczy:
1. Nie należy szorować skóry! Należy stosować jedynie delikatne środki myjące, a po umyciu nie należy pocierać krost. Aby wysuszyć skórę po kąpieli lekko przykładamy do niej czysty ręcznik, który zmieniamy po każdym użyciu!
2. Surowo zabronione jest pielęgnowanie wykwitów na skórze pudrami. Te chociaż chwilowo niwelują świąd, na dłuższą metę wysuszają skórę i pozostawiają uczucie ściągnięcia, co może pogłębiać ból i zwiększa ryzyko nadkażenia!
3. Do wody w wannie warto dodawać roztwór nadmanganianu potasu.
4. Mycie rąk to podstawa – mimo, że zalecamy jednak unikać drapania się, to czyste ręce pomogą uniknąć nadkażeń, gdy już się to zdarzy. Zwłaszcza jest to ważne w przypadku ospy u dzieci – te zwykle, mimo próśb rodziców drapią się po kryjomu, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji!
5. W przypadku wysypki w okolicach ust oraz wewnątrz jamy ustnej zaleca się podawanie dzieciom posiłków w postaci półpłynnej, aby uniknąć podrażniania pęcherzyków.
Powikłania ospy u dzieci
Oprócz powstawania w wyniku drapania strupków charakterystycznych i niezbyt estetycznych blizn wśród powikłań ospy u dzieci znajdują się poniższe:
· róża,
· liszaje,
· zapalenia tkanki łącznej,
· ropowica,
· płonica przyranna,
· sepsa,
· martwicze zapalenie powięzi,
· TTS – paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego,
· gronkowcowy zespół wstrząsu toksycznego.
· porażenie nerwów czaszkowych,
· zespół ataksji móżdżkowej,
· zespół Guillaina-Barrego,
· poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego.
Wśród rzadszych wymienia się również zapalenie wątroby, stawów i mięśnia sercowego oraz małopłytkowość i cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek.