Przyspieszone lub zwolnione tętno – przyczyny, objawy, choroby

Przyspieszone lub zwolnione tętno – co to jest tętno i jak je badać

Tętno, innymi słowy puls, to falisty ruch naczyń tętniczych, który zależny jest os skurczów serca oraz elastyczności ścian tętniczych.

Badanie tętna wykonuje się na tętnicach powierzchniowych, zwykle na tętnicy promieniowej. Technika badania polega na uciśnięciu tętnicy w miejscu, w którym leży pod skórą. Tętno bada się poprzez ucisk dwóch palców, a do badania nie stosuje się kciuka, ponieważ można go pomylić z własnym tętnem. Podczas badania trzeba zwrócić uwagę na sześć charakterystycznych czynników, które mogą świadczyć o przyspieszonym lub zwolnionym tętnie. Jest to:

- częstotliwość,

- miarowość,

- wypełnienie,

- napięcie,

- chybkość,

- symetria.

Niekiedy trudno wykryć tętno na tętnicy promieniowej, tj. w okolicy nadgarstka, ponieważ jest bardzo słabe, zwłaszcza, gdy chory cierpi na choroby związane ze zwolnionym tętnem. Warto wiedzieć, że tętno można badać również na tętnicy grzbietowej stopy, tętnicy skroniowej, tętnicy szyjnej oraz tętnicy łukowatej stopy.

Przyspieszone lub zwolnione tętno – objawy

W objawach zaburzenia ze strony tętna można wyróżnić dwie charakterystyczne dolegliwości, tj. tachykardię oraz bradykardię.

Tachykardia, którą określa się przyspieszonym byciem serca, objawia się: osłabieniem, kołataniem serca, dusznościami, trzepotaniem serca, zawrotami głowy, nierównością uderzeń, uczuciem zatrzymania bicia serca. Natomiast przeciwieństwem tachykardii jest bradykardia. Powstaje na skutek niedotlenienie ośrodku układu oddechowego i skutkuje spowolnioną akcją serca. Jej objawy to: zawroty, kołatanie serce, omdlenia, szybkie zmęczenie, mroczki przed oczami, czasem – utrata przytomności

Przyspieszone lub zwolnione tętno – patologia

Patologia ze strony zaburzeń tętna może przybierać następujące postaci:

- tętno paradoksalne: tętno polega na zbyt dużym obniżeniu skurczowego ciśnienia tętniczego w trakcie wdechu i pojawia się podczas tamponady serca, masywnej zatorowości płucnej, wstrząsie, zaciskającym zapaleniu osierdzia, ciężkiej POChP a także w astmie.

- tętno nitkowate: to tętno obecne we wstrząsie lub gorączce, jest określane jako: małe, szybkie i miękkie.

- tętno naprzemienne: pojawia się podczas przy niewydolności lewej komory serca.

- deficyt tętna: występuje w licznych pobudzeniach komorowych lub w szybkim migotaniu przedsionków.

- tętno bliźniacze: pojawia się przy współistnieniu zaburzeń rytmu.

- tętno wysokie: pojawia się, gdy mamy do czynienia z niedomykalnością aortalną, czyli tętnem taranowym lub tętnem młoda wonnego.

- tętno małe, leniwe: pojawia się, kiedy zastawka aortalna jest zwężona.

- tętno dykrotyczne: występuje w tamponadzie serca oraz jego ciężkiej niewydolności. Manifestuje się także we wstrząsie hipowolemicznym.

- tętno dwubite: pojawia się przy kardiomiopatii przeorstowej, objawiającej się zwężeniem drogi odpływu w wadzie złożonej aortalnej.

Przyspieszone lub zwolnione tętno – leczenie

Diagnozę przyspieszonego lub zwolnionego tętna przeprowadza specjalista chorób serca, który wykonuje badanie EKG serca oraz badanie Holtera, które pozwala monitorować akcję pracy serca przez całą dobę. Niekiedy lekarz zleca także echo serca i morfologię krwi z badaniem biochemicznym. Robi to wtedy, kiedy musi mieć pewność, że zaburzenia pracy serca nie wynikają z anemii lub niedoboru minerałów i składników odżywczych w organizmie.

Leczenie przyspieszonego lub zwolnionego tętna zależne jest od przyczyny powstawania dolegliwości. Jeśli chory cierpi na niskie ciśnienie i  towarzyszą mu zaburzenia serca, powinien zrezygnować z diety bogatej w sól oraz postawić na ruch i zdrowie odżywianie. Z kolei, aby podnieść ciśnienie warto wypić czystą kawę lub herbatę. Jeżeli chory ma zbyt wysokie ciśnienie krwi i cierpi na nadciśnienie tętnicze, powinien unikać stresujących sytuacji, dbać o regenerację, unikać nadwagi oraz urazów na tle psychicznym.