Rak odbytnicy – przyczyny powstawania, objawy i leczenie

Rak odbytnicy – przyczyny powstawania

Rak odbytnicy to rak jelita grubego, co często mylone jest z rakiem odbytu, który różni się od niego przyczyną, budową oraz sposobem leczenia. Rak odbytu powstaje przez niekontrolowane namnażanie komórek, co wpływa na błonę śluzową odbytnicy, stąd określenie tego nowotworu mianem gruczolaka. Odbytnica jest końcową częścią jelita grubego, tj. przedłużeniem esicy i kończy się odbytem. Wyścielona jest błoną śluzową z nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym, który zawiera komórki kubkowe To one produkują śluz. W obrębie odbytnicy dochodzi do formowania kału, wchłaniania wody oraz wypróżniania.

Przyczyny powstawania raka odbytnicy mogą mieć podłoże genetyczne. Jeśli w rodzinie występowała tego typu choroba, istnieje duże prawdopodobieństwo, że i my na nią zachorujemy. Szczególnie narażeni są ci, którzy chorują na polipowatość rodzinną, która objawia się powstawaniem polipów w jelicie grubym – niektóre z polipów mogą przekształcić się w nowotwór.

Inną przyczyną raka odbytnicy może być zespół Turcota lub zespół Gardnera, chorowanie na chorobę Leśniakowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Zwiększone ryzyko raka odbytnicy będą miały także osoby, które palą duże ilości papierosów, prowadzą niewłaściwy styl życia, spożywają dużo tłuszczów trans oraz żywności przetworzonej, a także brak im aktywności fizycznej. To może mieć realny wpływ na częste zaparcia, które wpływają na długotrwałe zaleganie toksyn w śluzówce, co sprzyja powstawaniu nowotworu.

Rak odbytnicy – objawy

Objawy raka odbytnicy pojawiają się zazwyczaj w późniejszych stadiach choroby i są to:

- krwawe stolce,

- wzdęcia,

- bóle brzucha,

- zaparcia i biegunki, występujące na przemian,

- znaczna utrata masy ciała,

- nietrzymanie stolca i gazów,

- niedokrwistość,

- brak apetytu,

- krwawienie z odbytu,

- stolec ołówkowaty,

- uczucie parcia na stolec i duże ciśnienie w odbycie.

Jeśli u danej osoby występują co najmniej trzy objawy choroby, istnieje duże prawdopodobieństwo zachorowania na raka odbytnicy. Zaawansowany nowotwór odbytnicy przerzuca się na węzły chłonne, mieszczące się w krzyżu, pachwinach oraz w okolicy bioder od wewnętrznej strony. Narządu, które później mogą być zajęte chorobą, to wątroba, kości, płuca i w ostatniej kolejności mózg.

Rak odbytnicy – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka odbywa się za pomocą badań przesiewowych, które prowadzone są u osób zdrowych w celach profilaktycznych. Badanie odbywa się per rectum, za pomocą palca, gdzie lekarz diagnostyk bada zmiany w odbytnicy w jelicie grubym.

Kolejną metodą diagnostyczną są badani laboratoryjne, czyli badanie na krew utajoną i badanie CEA we krwi. Diagnozę wykonuje się także dzięki badaniom endoskopowym, stosując rektoskopię. Aby zobaczyć całe jelito grube, wykonuje się kolonoskopię, dzięki czemu umożliwione jest pobranie wycinków ze zmiany.

Diagnostykę raka odbytnicy prowadzi się także dzięki badaniom obrazowym, takim jak wlew kontrastowy, rezonans magnetyczny oraz tomografia komputerowa.

Leczenie raka odbytnicy, jak w każdym typie nowotworu, zależne jest od stopnia zaawansowania raka. Jeśli jest nieduży i rozwija się tylko w polipie, to dochodzi do usunięci ago operacyjnie podczas rektoskopii, kolonoskopii lub operacji otwartej. Niestety najczęściej zdarza się, że pacjent zgłasza się do lekarz już w trakcie duże rozwoju choroby. W tej sytuacji konieczne jest usunięcie większego odcinka odbytnicy, czasem nawet z esicą i węzłami chłonnymi.

Operację wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, najczęściej skutkuje stomią, tj. sztucznym odbytem na boku brzucha. Stomia może być tymczasowa lub stała – o tym decyduje lekarz prowadzący. Po operacji chory często kierowany jest na chemioterapie oraz radioterapię. W bardzo zaawansowanej chorobie stosuje się leczenie paliatywne, które nie powoduje całkowitego wyleczenia, ale przynosi ulgę w cierpieniu chorego. W obecnych czasach w przypadkach zachorowania na nowotwór odbytnicy stosuje się także terapię molekularną, czyli preparaty, które działają na receptory komórek guza, co powoduje ich bezpośrednie niszczenie i ochronę tkanek niezajętych chorobą.