Rozlane zapalenie otrzewnej – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Czym jest rozlane zapalenie otrzewnej?

Rozlane zapalenie otrzewnej należy do tzw. ostrego brzucha, czyli ostrych chirurgicznych chorób jamy brzusznej. W jego przebiegu wewnątrz otrzewnej, czyli błony wyścielającej jamę brzuszną i pokrywającej narządy, dochodzi do rozwoju rozlanego stanu zapalnego. Schorzenie występuje na skutek zakażenia bakteryjnego o różnym pochodzeniu bądź podrażnienia otrzewnej płynami ustrojowymi, takimi jak żółć, krew czy enzymy trzustkowe, które przedostały się do jamy brzusznej. Jest niezwykle niebezpieczne, ponieważ niesie za sobą ryzyko wielu poważnych komplikacji oraz bezpośrednio zagraża życiu pacjenta.

Rozlane zapalenie otrzewnej – dlaczego występuje?

Do najczęstszych przyczyn rozlanego zapalenia otrzewnej zalicza się ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, ostre zapalenie trzustki, pęknięcie wrzodu żołądka lub dwunastnicy oraz martwicę jelita. Schorzenie może zostać również wywołane przez wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego-Crohna, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i zakażenie dróg rodnych.Ponadto zdarza się, że rozlane zapalenie otrzewnej rozwija się na skutek przebicia ropnia (np. wątroby, jajnika czy nerki), urazów jamy brzusznej, cewnikowania, żywienia enteralnego oraz po różnego rodzaju zabiegach operacyjnych.

Jakie objawy daje rozlane zapalenie otrzewnej?

Rozlane zapalenie otrzewnej charakteryzuje się występowaniem nagłych, ostrych objawów i bardzo gwałtownym ich rozwojem. W pierwszej kolejności pojawia się silny, nieustępujący ból brzucha, który rozlewa się na całą jamę brzuszną. Następnie do bólu dołączają nudności, wymioty oraz wzdęcia. Ze względu na rozwijającą się w przebiegu choroby niedrożność jelit następuje zatrzymanie wiatrów i stolca oraz zanik odruchów perystaltycznych, a brzuch pacjenta jest twardy i napięty (tzw. deskowaty brzuch). Podczas badania fizykalnego powłok brzusznych obserwuje się objaw Blumberga (intensywny ból po uciśnięciu brzucha i szybkim oderwaniu dłoni). Chory ma gorączkę, suchy język, jest blady i bardzo osłabiony. Występuje u niego przyspieszona akcja serca.Wraz z rozwojem stanu zapalnego do objawów dołącza skąpomocz oraz powiększenie obwodu brzucha.

Rozlane zapalenie otrzewnej – jak przebiega diagnostyka?

Przy podejrzeniu rozlanego zapalenia otrzewnej należy jak najszybciej udać się do szpitala, ponieważ opóźniony czas reakcji może przyczynić się nawet do śmierci pacjenta.W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza dokładny wywiad lekarski oraz badanie brzucha, sugerując się przede wszystkim obecnością objawów otrzewnowych. U kobiet może być konieczne wykonanie badania ginekologicznego.Dodatkowo przeprowadza się także badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, posiew krwi, badanie moczu oraz badanie poziomu enzymów trzustkowych, a także badania obrazowe – RTG jamy brzusznej, USG jamy brzusznej lub tomografię komputerową.