Upośledzenie pamięci - ojbawy i przyczyny

Typy zaburzeń pamięci

Pamięć definiuje się jako czynność poznawczą, która umożliwia przechowywanie przyswojonych informacji i późniejsze posługiwanie się nimi. Naturalne jest zapominanie rzeczy mniej istotnych, nasz mózg dokonuje selekcji. To istotne dla samopoczucia, gdyż dzięki temu z głowy znikają przykre doświadczenia. Jednak jeśli wyrwy pamięciowe stopniowo prowadzą do dezorganizacji życia i komplikują codzienne funkcjonowanie, najprawdopodobniej mózg dotknęły procesy neurodegeneracyjne, których konsekwencją jest upośledzenie pamięci. Zaburzenia pamięci dzieli się w zależności od sposobu zniekształcenia informacji. Zaburzenia ilościowe wiążą się z przyswajaniem zbyt wielu wiadomości i zapamiętywaniem nieistotnych szczegółów (hipermnezja), i zjawiskiem odwrotnym, utratą wspomnień związanych z jakąś sytuacją (amnezją). Do zaburzeń jakościowych dochodzi, gdy w skutek zapominania rzeczywistego przebiegu zdarzeń pacjent zaczyna je zniekształcać i konfabulować.

Rodzaje pamięci

W zależności od czasu przechowywania informacji wyróżniamy pamięć krótkotrwałą i długotrwałą. Pierwsza z nich jest potocznie nazywana pamięcią roboczą. Z jej pomocą mózg programuje nas na tymczasową konieczność zapamiętania, np. numeru szafki w szatni. Wiadomość, która przeszła przez fazę pamięci krótkotrwałej podlega przetworzeniu, po którym powstaje tzw. ślad pamięciowy. Wtedy mamy do czynienia z pamięcią długotrwałą, kumulującą wiedzę o świecie, umiejętności i wspomnienia z różnych okresów życia. Magazyn przeżyć w formie zakodowanych wspomnień dzieli się na pamięć proceduralną, nazywaną też utajoną. To szereg reakcji nabytych i wykonywanych automatycznie. Drugim rodzajem pamięci długotrwałej jest pamięć deklaratywna, magazynująca sytuacje i wydarzenia opisywalne i wyrażalne w słowach.

Przyczyny zaburzeń pamięci

Utrata wspomnień w wieku podeszłym to zwykle konsekwencja postępujących chorób neurodegeneracyjnych. Zalicza się do nich najbardziej rozpoznawalną chorobę Alzheimera, ale także chorobę Parkinsona, chorobę Wilsona. Jednak zaburzenia aparatu pamięciowego nie są cechą wyłączną osób starszych. Spustoszenie w pamięci sieje także depresja, która oprócz upośledzenia pamięci dewastuje także koncentrację i funkcje poznawcze. Ponadto winowajcą degeneracji neuronów może być niewydolność niektórych narządów (nerek i wątroby), infekcje układu nerwowego i wszelki zmiany powodujące ucisk mózgu, czyli guzy, krwiaki i ropienie.

Typy zaburzeń pamięci

Zaburzenia pamięci spowodowane urazem lub traumatycznym doświadczeniem definiuje się jako czynnościowe zaburzenia pamięci. Głównym objawem jest zapominanie zdarzeń przed udarem, atakiem padaczki lub innym nagłym zajściem. Przyczyny można upatrywać także w utrzymującym się stanie rozdrażnienia i przemęczenia, zatrucia lub w skutek działania substancji psychoaktywnych. Do organicznego osłabienia pamięci dochodzi przy kombinacji zachowania odległych wspomnień z zapominaniem sytuacji bieżących. Ten problem często dotyka alkoholików i osoby z zaburzeniami świadomości. Niektóre choroby przewlekłe jak miażdżyca i nadciśnienie tętnicze odpowiadają za ten typ komplikacji pamięciowych. Najwyższy stopień upośledzenia pamięci określa się jako demencja. W tym przypadku objawy postępując, dewastując kolejne funkcje poznawcze, w tym: orientację w terenie, mówienie, wykonywanie obliczeń, zachowywanie znaczeń słów.