Wirusowe zapalenie wątroby typu A

Wirusowe zapalenie wątroby typu A – co to jest?

Hepatovirus z rodziny Picornaviridae został wyizolowany w 1973 roku. Należy do grona wirusów sferycznych, charakteryzujących się zlewaniem komórek i symetrią helikalną. Ogniska epidemiczne najczęściej występują w krajach trzeciego świata i w tropikach, z powodu słabych warunków sanitarnych. Wirusowe zapalenie wątroby spowodowane zakażeniem wirusem HAV nazywane jest potocznie chorobą brudnych rąk. W każdym roku stwierdza się ponad milion przypadków infekcji, jednak prawdopodobnie jest ich znacznie więcej w formie bezobjawowej. Komórki wirusa łatwo się rozprzestrzeniają i wykazują zdolności epidemiczne. Największa do tej pory epidemia WZW-A wybuchła w 1988 roku w Szanghaju, powodując ponad 300 tysięcy zachorowań. HAV charakteryzuje się dużą przeżywalnością, procesy takie jak pasteryzacja mleka czy wahania temperatur nie uśmiercają jego komórek, podobnie jak alkohol, chloroform i związki fenolowe.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A – zakażenie

Wirus dostaje się do organizmu drogą fekalno-oralną, jest to konsekwencja spożycia żywności zakażonej. Komórki wirusa znajdują się także w wodzie, która miała wcześniej kontakt ze stolcem nosiciela. Człowiek to jedyny rezerwuar wirusa. Igły do akupunktury i tatuażu też są nośnikiem komórek wirusowych, jednak ryzyko infekcji jest stosunkowo niewielkie. Przebywanie w pobliżu nosiciela zwiększa ryzyko zarażenia, jednak to przede wszystkim wniknięcie HAV do przewodu pokarmowego w trakcie jedzenia i picia stanowi dominującą część infekcji.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A – przebieg choroby

Dzieci przed ukończeniem 6. roku życia chorują bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Symptomy nasilają się a infekcja przybiera ostrą postać u osób z osłabionym systemem odpornościowym. Podczas inkubacji mogą wystąpić objawy grypopodobne, jednak dominuje dyspepsja, w postaci nudności, wymiotów, braku apetytu i bólu brzucha. Ma to związek z namnażaniem się komórek wirusa w układzie pokarmowym. Mocz zmienia swoją barwę na ciemną, piwną. Po upływie tygodnia od okresu inkubacji pojawiają się typowe sygnały związane z procesem zapalnym wątroby. Do objawów pobocznych zalicza się nieżyt górnych dróg oddechowych i powiększenie węzłów chłonnych. Wirusowe zapalenie wątroby typu A w większości przypadków prezentuje łagodny przebieg a symptomy ustępują samoistnie, jednak ich pojawienie się powinno skłonić do przeprowadzenia badań.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A – szczepionka i profilaktyka

Szczepienia ochronne przyjmuje się w formie cyklu. To najlepszy sposób na uniknięcie zakażenia. Przeciwciała są w stanie chronić przed wirusem nawet przez całe życie zaszczepionej osoby. Zaleca się je szczególnie osobom pracującym i przebywającym stale w miejscach brudnych i niehigienicznych, w tym pracownikom kanalizacji, skoszarowanym wojskowym i policjantom, pracownikom produkcji i dystrybucji żywności i turystom wyjeżdzającym w regiony, w których panuje epidemia WZW-A. Profilaktycznie zaleca się regularne mycie rąk i kontrolę spożywanej wody i pokarmów. Mięso powinno być poddane właściwej obróbce termicznej przed spożyciem.