Zakażenie laseczką jadu kiełbasianego (botulizm) – rodzaje i leczenie
Jad kiełbasiany, botulina czy też toksyna botulinowa jest najsilniejszą znaną człowiekowi trucizną, które jest w stanie poważnie uszkodzić układ nerwowy oraz wywołać szereg innych uciążliwych objawów i zmian chorobowych w organizmie oraz doprowadzić do śmierci. Zatrucie laseczką jadu kiełbasianego jest zatem dla człowieka bardzo niebezpieczne i wymaga szybkiej reakcji ze strony chorego i podjęcia leczenia pod kontrolą specjalisty. Czym jednak jest jad kiełbasiany, w jaki sposób dochodzi do zakażenia i jak się go leczy? Wszystkiego dowiesz się w niniejszym artykule!
Zakażenie laseczką jadu kiełbasianego – charakterystyka i występowanie bakterii
Do zakażenia laseczką jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum) dochodzi poprzez układ pokarmowy. Wystarczy spożycie produktów, w których rozwinęły się szczepy tej bakterii. Spotkać je można natomiast przede wszystkim w konserwach każdego rodzaju (owocowych, mięsnych, rybnych i jarzynowych). W związku z tym, że laseczka jadu kiełbasianego jest bakterią beztlenową, zamknięte próżniowo puszki są dla niej idealnymi warunkami do rozwoju, a formy przetrwalnikowe znajdujące się w środku uaktywniają się, namnażają i wytwarzają neurotoksyna, która zatruwa jedzenie umieszczone w konserwie.
Mimo swojej wysokiej toksyczności laseczki jadu kiełbasianego, oczywiście w bardzo małych dawkach, wykorzystywane są w kosmetologii (między innymi do usuwania zmarszczek) oraz w lecznictwie (zmniejszają nadmierne napięcie mięśni).
Jak rozpoznać, że konserwa jest zakażona laseczką jadu kiełbasianego? Wystarczy przy otwieraniu puszki sprawdzić, czy denko przypadkiem nie jest nienaturalnie wypukłe oraz czy podczas odchylania wieczka słychać charakterystyczny syk. Wówczas lepiej od razu wyrzucić wszystko do kosza, na wszelki wypadek mimo nawet tego, że toksyna unieczynnia się pod wpływem wysokiej temperatury.
Śladowe ilości toksyny botulinowej mogą również występować w miodzie. Ilość ta dla osób dorosłych jest zupełnie nieszkodliwa, jednak w organizmie małego dziecka z łatwością dojdzie do zakażenia laseczką jadu kiełbasianego co spowoduje namnażanie się drobnoustrojów, a w wyniku tego do botulinizmu dziecięcego. Z tej przyczyny nie zaleca się podawania dzieciom miodu przynajmniej do 1. roku życia.
Objawy zakażenia laseczką jadu kiełbasianego
Na samym początku objawy chorobowe w wyniku zakażenia laseczką jadu kiełbasianego są mało charakterystyczne. Pojawia się przede wszystkim ogólne osłabienie, znużenie i zmęczenie, później zawroty głowy oraz suchość w ustach (następuje znaczące zmniejszenie produkcji śliny przez ślinianki). Po kilku godzinach od wystąpienia tych podstawowych objawów, chory zaczyna doświadczać zaburzeń wzroku takich jak podwójne widzenie, światłowstręt, zez zbieżny (wynikający z uszkodzenia nerwu odwodzącego gałki ocznej), opadanie powiek oraz rozszerzenie źrenic.
Objawy ze strony narządu wzroku oczywiście nie zawsze występują wszystkie naraz. Należy jednak pamiętać, że w większości przypadków, gdy objawy tego typu pojawiają się nagle, zawsze mamy do czynienia z poważnymi zaburzeniami ze strony ośrodkowego układu nerwowego i nawet jeśli nie doszło do zakażenia laseczką jadu kiełbasianego, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza.
Oprócz powyższych objawów chory może również odczuwać trudności w połykaniu wody i pożywienia. Często występują wzdęcia brzucha, zaparcia, problemy z oddawaniem moczu. Następnym symptomem jest osłabienie mięśni. Zakażenie laseczką jadu kiełbasianego łatwo może doprowadzić do śmierci, najczęściej w wyniku porażenia mięśni i nerwów zlokalizowanych w obszarze układu oddechowego.
Leczenie zatrucia laseczką jadu kiełbasianego
Absolutnie każdy przypadek zatrucia laseczką jadu kiełbasianego leczony jest w szpitalu. Niestety jednak bardzo często nie udaje się uratować pacjenta. Aby zwiększyć szansę na wyzdrowienie należałoby zgłosić się na pogotowie od razu po spożyciu zatrutych pokarmów. Niewiele osób jednak w odpowiednim tempie zdaje sobie sprawę z tego, co się dzieje, gdy zaczynają występować wymienione wyżej dolegliwości.
Jedynym sposobem leczenia jest sprawne podjęcie działań, mających na celu odtrucie organizmu. Wykonuje się płukanie żołądka, głęboką lewatywę, a także wywołuje wymioty. Podanie surowicy antytoksycznej, która zneutralizuje działanie jadu we krwi stanowi jednak podstawę, aby uratować zakażonemu życie. Dlatego właśnie leczenie nie może obejść się bez lekarza.
Jeżeli działania zostaną podjęte na czas i uda się uratować osobę zakażoną laseczką jadu kiełbasianego, trzeba mimo wszystko uzbroić się w cierpliwość. Rekonwalescencja jest dosyć długa i często wymaga stałej opieki lekarskiej. Szczególnie długo dochodzą do siebie pacjenci, którzy w wyniku zakażenia doznali objawów chorobowych ze strony narządu wzroku oraz osłabienia mięśni.
