Zespół (encefalopatia) Wernickiego - na czym polega?

Czym jest zespół (encefalopatia) Wernickiego?

Mianem encefalopatii określa się na przewlekłe lub trwałe uszkodzenie w obrębie mózgu. Encefalopatie mogą występować w formie powikłań licznych chorób, zatruć lub mechanicznych urazów w okolicy głowy. Bez względu na rodzaj przyczyny tego schorzenia, prowadzą one do utraty funkcji motorycznych oraz poznawczych. Zespół (encefalopatia) Wernickiego cechuje występowanie zaburzeń psychicznych, encefalopatii, oraz zaburzeń chodu i ruchu gałek ocznych. Dzieje się to z powodu ostrej reakcji mózgu na niedobór witaminy B. Zespół (encefalopatia) Wernickiego stanowi wczesną i – na szczęście – odwracalną fazę zespołu Wernickiego Korsakowa, w przebiegu którego może dojść do psychozy. Witamina B stanowi więc niezwykle ważny składnik odżywczy w naszym organizmie, a do jej niedoboru dochodzi w wyniku błędów w sposobie odżywiania się. Należą do nich spożywanie małej ilości produktów bogatych w witaminę B1, takich jak pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, soja, mięso, podroby i ryby oraz orzechu i warzywa. Za równie często występujący powód niedoboru witaminy B uznawane jest nadużywanie alkoholu, z powody czego zespół (encefalopatia) Wernickiego często rozpoznaje się u osób uzależnionych od alkoholu. Ostry zespół Wernickiego polega na występowaniu objawów przypominających splątanie, które może utrzymywać się nawet przez kilka dni lub tygodni. W jego przebiegu obserwuje się zaburzenia uwagi, orientacji, pamięci, mowy spontanicznej, obojętność na bodźce oraz nadmierną senność.

Jak objawia się zespół (encefalopatia) Wernickiego?

Do głównych objawów zespół Wernickiego zalicza się oczopląs, zaburzenia percepcji w postaci podwójnego widzenia, które spowodowane jest paraliżem nerwów odpowiedzialnych za ruch gałek ocznych. Zespół (encefalopatia) Wernickiego manifestuje się również ataksją, (niezbornością ruchów), zaburzeniami emocjonalnymi i intelektualnymi oraz zaburzeniami świadomości, pobudzeniem, czy też przeciwnie apatią, śpiączką, majaczeniami, bezsennością. Może występować również wolno płynący lęk oraz nagły lęk przed ciemnością. Ze względu na liczne dysfunkcje poznawcze oraz ruchowe, osoby, których dotknął zespół Wernickiego mogą przejawiać specyficzne zachowania, do niektórych z nich należy na np. brak umiejętności poruszania się, czy też znalezienia wyjścia z danego pomieszczenia. Do charakterystycznych objawów zalicza się również: zaburzenia czucia w kończynach, nerwobóle oraz bóle mięśniowe. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić niedowłady, a nawet porażenia. Często pojawiają się też ruchy mimowolne.

Zespół (encefalopatia) Wernickiego - rokowania

Nieleczony zespół Wernickiego może doprowadzić do poważnych powikłań a nawet zgodny. Jego podstawowe leczenie polega na suplementacji witaminy B1 i magnezu, co - ze względu na stan chorego – najczęściej odbywa się w warunkach szpitalnych.  Wchłanianie tiaminy z przewodu pokarmowego jest ograniczone, z powody czego jej suplementacja również jest zalecana, najczęściej w formie zastrzyków. Ryzyko wystąpienia hiperwitaminoza w przebiegu leczenia zespołu (encefalopatii) Wernickiego może, gdy w trakcie leczenia witamina B podawana jest w formie iniekcji. U osób przewlekle spożywających alkohol nie powinno się podawać dożylnie glukozy bez tiaminy z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia encefalopatii. Już po kilku godzinach od podania tiaminy można zaobserwować mniejsze nasilenie objawów w obrębie ruchu gałek ocznych. Jako pierwsze zazwyczaj ustępują, zaburzenia świadomości (po około kilku godzinach lub kilku dniach leczenia). Ataksja niestety nie zawsze ulega wycofaniu. Splątanie ustępuje dopiero w przebiegu miesięcznej terapii, jednak nie gwarantuje ona, że zaburzenia amnestyczne Korsakowa nie pojawią się w przyszłości.