Złamania kości

Szkielet człowieka

Na szkielet dorosłego człowieka składa się 206 kości – narządów złożonych z wielu tkanek. Kości złożone są z wielu tkanek, m.in. z tkanki kostnej, tkanki tłuszczowej, tkanki chrzęstnej i innych. Od zewnątrz kości chroni włóknista tkanka – okostna, która zawiera osteoblasty (komórki kościotwórcze), biorące udział w odbudowie kości po jej złamaniu. W miejscach, w których kości łączą się ze sobą w obrębie stawu, są pokryte chrząstką stawową.

Kości w ciele człowieka można podzielić na pięć grup, w zależności od budowy zewnętrznej: kości długie, kości krótkie, kości płaskie, kości pneumatyczne i kości różnokształtne. Zewnętrzną warstwę wszystkich kości tworzy istota zbita, twarda, sztywna i odporna na złamania dzięki dużej zawartości fosforanu wapnia. Istota zbita buduje też trzony kości długich – dzięki jej obecności szkielet może pełnić swoje funkcje, czyli:

• podtrzymywania ciała,

• ochrony organów wewnętrznych,

• zapewniania dźwigni ruchu,

• magazynu ważnych dla ciała pierwiastków, głównie wapnia.

Rodzaje złamań kości

Złamanie kości jest przerwaniem ciągłości jej struktur. W zależności od tego, czy podczas złamania doszło do naruszenia ciągłości tkanek miękkich czy też nie, mówimy o złamaniu otwartym bądź zamkniętym. Złamania otwarte wiążą się z większym ryzykiem zanieczyszczenia i infekcji. Podczas złamania kości mogą przemieszczać się względem siebie – złamanie jest wtedy klasyfikowane jako przemieszczone, a dodatkowa klasyfikacja zależy od kierunku tego przemieszczenia, np. przemieszczenie do boku, z zaklinowaniem, kątowe lub rotacyjne.

Przyczyny złamań kości

W warunkach fizjologicznych do złamania dochodzi jedynie, gdy znaczna siła zostanie przyłożona do kości lub też, gdy jest ona przewlekle wystawiana na mikrourazy. Na złamania bardziej narażone są osoby w podeszłym wieku, u których rozwinęła się osteoporoza – wtedy kości są osłabione. Oprócz osteoporozy na znaczne osłabienie kości wpływają choroby, takie jak nowotwory lub choroba Pageta. Najczęstsze złamania to złamania biodra i nadgarstka (osoby z osteoporozą) oraz złamania kości długich i kręgów związane z urazami wysokoenergetycznymi lub toczącym się nowotworem.

Objawy złamania kości

Tkanka kostna nie zawiera receptorów bólu, jednak złamania są bolesne ze względu na jednoczesne przerwanie okostnej, zawierającej te receptory. Dodatkowo tkanki w pobliżu złamania ulegają obrzękowi, który wywołuje ból z ucisku. Oprócz bólu i opuchlizny w przypadku złamania mogą wystąpić krwiaki oraz drętwienie lub brak czucia, jeżeli uraz spowodował uszkodzenie nerwów.