Zwyrodnienie stawów biodrowych – przyczyny, objawy, leczenie

Zwyrodnienie stawów biodrowych – anatomia

Biodro jest jednym z największych stawów w ciele człowieka. Jest to przegub kulowy tworzony przez panewkę, która jest częścią kości miedniczej oraz głowę kości udowej. Staw biodrowy stanowi połączenie między kończyną dolną a miednicą, jest stabilny i wytrzymały. Ma także duży zakres ruchu, który obejmuje: rotację na zewnątrz, rotację do wewnątrz, prostowanie, zginanie oraz odwodzenie i przywodzenie

Powierzchnie głowy kości udowej i panewki są pokryte chrząstką stawową – gładką, śliską substancją, która chroni i amortyzuje kości oraz umożliwia im swobodny ruch. W chorobie zwyrodnieniowej chrząstka stawu biodrowego wraz z wiekiem ulega stopniowemu zużyciu. W miarę postępowania zmian degeneracyjnych, staje się ona postrzępiona i szorstka, a ochronna przestrzeń między kośćmi zmniejsza się (może to spowodować tarcie kości o kość). Aby odbudować utraconą chrząstkę, uszkodzone kości mogą zacząć tworzyć narośle kostne (osteofity).

Zwyrodnienie stawów biodrowych rozwija się powoli. Choroba dotyka głównie chrząstki stawowej, ale także powoduje zmiany w kości, błonie maziowej, więzadłach i torebce stawowej. Jest to jeden z głównych czynników przyczyniających się do niepełnosprawności osób starszych, bowiem podstawowym objawem jest ból utrudniający sprawne poruszanie się. Schorzenie dotyka najczęściej osoby po 50. i 60. roku życia, choć coraz częściej także ludzi młodych. Dwa główne typy choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych to:

• zwyrodnienie pierwotne, inaczej idiopatyczne – uogólniona postać o nieznanej przyczynie, atakująca również inne stawy,

• zwyrodnienie wtórne – zwykle jednostawowe, rozwija się w wyniku określonego zaburzenia powierzchni stawowej, np. po urazie lub w wyniku nieprawidłowości w budowie stawu, np. na skutek dysplazji panewki.

undefined

Zwyrodnienie stawów biodrowych – przyczyny

Zwyrodnienie stawów biodrowych nie ma jednej, konkretnej przyczyny, ale istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju choroby, są to:

• wiek (5.–6. dekada życia),

• choroby zwyrodnieniowe stawów w rodzinie,

• przebyty uraz stawu biodrowego,

• nadwaga i otyłość,

• wrodzona dysplazja stawu biodrowego,

• styl życia (niski poziom aktywności fizycznej),

• powtarzające się obciążenie stawu, np. na skutek wyczynowego uprawiania sportów,

• niektóre choroby metaboliczne, m.in. cukrzyca i hemochromatoza.

Zwyrodnienie stawów biodrowych – objawy

Symptomy choroby zwyrodnieniowej stawów rozwijają się powoli i pogarszają się z czasem. Objawy zwyrodnienia stawów biodrowych to:

• ból biodra promieniujący do pachwiny (początkowo podczas ruchu, z czasem również w spoczynku i w nocy),

• sztywność stawów (najbardziej zauważalna po przebudzeniu lub po dłuższym okresie bezruchu),

• nadwrażliwość na dotyk i ucisk, tkliwość,

• zmniejszony zakres ruchów prowadzący do przykurczów,

• trzaski w stawach,

• obrzęk spowodowany zapaleniem tkanek miękkich wokół stawu,

• zaburzenia chodu, problemy z poruszaniem się, utykanie.

undefined

Zwyrodnienie stawów biodrowych – diagnoza i leczenie

Chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych można rozpoznać na podstawie wywiadu z pacjentem i badania fizykalnego. Lekarz, najczęściej ortopeda, ocenia przede wszystkim: zakres ruchu biernego i aktywnego, ból przy nacisku na biodro, problemy z chodem, wszelkie oznaki urazu mięśni, ścięgien i więzadeł otaczających biodro, długość kończyn. Potwierdzenie rozpoznania uzyskuje się, wykonując zdjęcie rentgenowskie bioder.

Leczenie zwyrodnienia stawów biodrowych zależy od stopnia zaawansowania choroby i polega na niwelowaniu przykrych objawów – nie istnieje leczenie przyczynowe, ale można próbować spowolnić rozwój choroby. Zazwyczaj polega to na połączeniu metod farmaceutycznych i niefarmaceutycznych. We wczesnym stadium rozwoju zwyrodnienia zaleca się modyfikację stylu życia, w tym: kontrolę wagi, zmianę diety i dostosowaną do stanu zdrowia, regularną aktywność fizyczną. Jeżeli pojawia się taka potrzeba, zostają włączone leki, przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne, a przy silnym bólu – opioidy. Niekiedy lekarz może zlecić zastrzyki dostawowe z kortykosteroidów. Terapię farmakologiczną zawsze uzupełnia się fizjoterapią. Gdy schorzenie jest zaawansowane i metody łagodzenia bólu nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, konieczne jest leczenie chirurgiczne – przeprowadza się wówczas endoprotezoplastykę, czyli wszczepienie protezy stawu biodrowego.