Efekt Jojoj
6-dniowa głodówka oczyszczająca jest skutecznym sposobem na usunięcie toksyn z organizmu. Każdy, kto nie ma poważnych schorzeń może z niej skorzystać. Mimo że nie należy jej traktować jako diety redukcyjnej, umożliwia też pozbycie się kilku kilogramów. By utrata wagi była stała, głodówka musi zostać przeprowadzona prawidłowo. Jak to zrobić? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą Katarzyną Sobolewską, dietetykiem klinicznym SASKAMED.
Efekt jojo to zjawisko przybrania na wadze po zakończonej diecie odchudzającej. Zazwyczaj następuje po bardzo restrykcyjnych dietach, które nie dostarczają odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych. Jeśli planujemy zrzucić zbędne kilogramy, warto wiedzieć, jak uniknąć efektu jojo i móc cieszyć się wymarzoną sylwetką.
Efekt jojo - charakterystyka, przyczyny, zapobieganie. Co to jest efekt jojo? Jakie są przyczyny? Po jakim czasie się pojawia? Jak zdrowo schudnąć i uniknąć efektu jojo? Na te i inne pytania odpowiada Katarzyna Sobolewska, dietetyk kliniczny SASKAMEDCo to jest efekt jojo? Jak wygląda efekt jojo?Efekt jojo to nic innego jak chudnięcie, a w późniejszym etapie przybieranie na wadze. Etap przybierania na wadze następuje po około 3 miesiącach od stosowania diety. Najczęściej chodzi o diety bardzo restrykcyjne, które nie dostarczają nam odpowiedniej ilości energii oraz składników odżywczych. Do efektu jojo często nie dochodzi raz. Osoba decydująca się na restrykcyjną dietę, która kolejno ją porzuca, często decyduje się na kolejną. Następuje wtedy tak zwane błędne koło odchudzania. O efekcie jojo można mówić, kiedy waga wzrosła do tej, którą zaczynaliśmy redukować z dodatkową nadwyżką ok 10-15%.Jakie są przyczyny efektu jojo? Stawianie sobie celów, które są o wiele większe niż nasze możliwości. Jeśli mamy zamiar schudnąć 10 kilo w miesiąc, organizm jest wymęczony i nasza podświadomość chce nas ratować. Podczas głodówki organizm zacznie się buntować i będzie mówił: „Halo coś jest nie tak! Muszę się odżywiać”! Efekt jojo bierze się od restrykcyjnej diety, kiedy nasze zasoby zostają wykorzystane na maksa. Na restrykcyjnej diecie możemy wytrzymać miesiąc czy dwa. W trzecim miesiącu pojawiają się problemy. Zaczynamy odpuszczać, ponieważ nie dajemy już rady. Jest nam ciężko, jesteśmy osłabieni i nie mamy na nic siły. Warto wyznaczyć sobie realny cel. Zdrowe chudnięcie to ok. 1,5 kilograma na miesiąc. Nie możemy oczekiwać cudów. Jeśli będziemy się katować, szybko wrócimy do starych nawyków żywieniowych. Przykładowo mam dietę na 1000 czy 1500 kalorii. Pierwszy tydzień może być ekstra. Euforia, bo jestem na diecie i chudnę! Mam cały plan rozpisany, co do godziny, co do grama posiłku i będę się go trzymać! Przychodzi jednak taki moment, kiedy idę na spotkanie ze znajomymi. I co wtedy? Osoby będące na restrykcyjnych dietach zazwyczaj nie jedzą w obecności znajomych, ponieważ boją się dodatkowych pokarmów spoza listy. Szybko zaczynają się męczyć i pojawia się zwątpienie. Kolejnym problemem jest też brak szybkich efektów, których oczekujemy. Chcemy, aby waga nieustannie spadała liniowo (jeden kilogram, drugi, trzeci itd.). Nie bierzemy pod uwagę różnych aspektów. Kiedy zjemy dużo wieczorem, rankiem możemy ważyć więcej. W przypadku kobiet waga jest często zależna od fazy cyklu i gromadzenia się wody w organizmie. Nawet to, czy piliśmy dzień wcześniej alkohol ma znaczenie. Waga nigdy nie będzie stała. Efekt jojo dotyka zazwyczaj osoby, które mają poczucie wszystko albo nic (albo jestem na bardzo restrykcyjnej diecie, gdzie dzielę produkty na te dobre i złe, albo wracam do swoich dawnych nawyków żywieniowych).Dlaczego dochodzi do gwałtownych skoków wagi ? Jak zatrzymać efekt jojo? Częstym problemem jest to, że w naszym jadłospisie nie jest uwzględnione to, co lubimy. Odnieśmy się do puszki coli. Najlepiej byłoby tę puszkę coli zamienić na wodę. To jest najlepsze rozwiązanie, jednak pijąc wcześniej dwa litry coli dziennie, nie przestaniemy nagle jej pić. To sprawdzi się przez miesiąc, czy dwa. Po pewnym czasie będziemy mieć tak dużą ochotę na colę, że w końcu nasze emocje puszczą. Nasze zasoby psychoenergetyczne nie będą na tyle wysokie, żebyśmy utrzymali się w ryzach samokontroli. Samokontrola będzie słabnąć, aż pewnego dnia zobaczymy w sklepie colę i zamiast jednej puszki kupimy 2 litry, czy całą zgrzewkę. Często słyszę od pacjentów, że są beznadziejnym przypadkiem, że brak im motywacji i nie da się już nic z nimi zrobić. Tak naprawdę to nie o motywację chodzi. Jeżeli ktoś przychodzi i mówi, że próbował 10 diet to znaczy, że jest bardzo zmotywowany. Problemem jest tu raczej plan, który nie został do niego dopasowany. Po jakimś czasie pojawia się efekt jojo?Zazwyczaj okres ścisłej diety trwa ok. 1-3 miesiące, w zależności od tego ile mamy obowiązków i stresu na co dzień (czy nasze obowiązki nie przerosną nas na tyle, że damy radę utrzymać dietę). Dieta kojarzy nam się z jednym wielkim wyrzeczeniem. Zazwyczaj nie możemy doczekać się jej końca, kiedy wreszcie będziemy mogli jeść, co chcemy. Maksymalnie na diecie restrykcyjnej jesteśmy w stanie utrzymać się 3 miesiące. Po tym czasie zaczynamy odpuszczać i pojawia się efekt jojo.Jak uniknąć efektu jojo?Jeżeli chcemy ustrzec się efektu jojo, warto dopasować plan żywieniowy do naszych potrzeb. Jeśli lubimy białą bułkę, niech znajdzie się w naszym jadłospisie. Nie zniechęcajmy się, jeśli zdarzy nam się zjeść więcej. Nie rzucajmy naszej diety, bo zjedliśmy dodatkowego batonika czy ciastko. Na ścisłych dietach często dopada nas wilczy głód. Jesteśmy głodni, ponieważ dieta nie dostarcza nam odpowiednich wartości odżywczych. Samochód nie pojedzie bez paliwa. Tak samo nasz organizm nie będzie funkcjonować bez odpowiedniego odżywienia. Warto też skupić się na tym, jak odczuwamy nasz głód i sytość. Głód jest bardzo łatwo odczuć, ale sytość już trochę gorzej. Jest to przyjemne uczucie mocnego przepełnienia w żołądku. Nie możemy przesadzać i najadać się do tego stopnia, że nie mamy siły się ruszać. Musimy wiedzieć, w którym momencie powiedzieć sobie stop. Kiedy poczujemy się najedzeni, zostawmy sobie resztę posiłku na później, gdy pojawi się głód. Pamiętajmy, że powolna utrata wagi to zdrowe chudnięcie. Musimy pamiętać także o innych aspektach, takich jak: odpowiedni sen, nawodnienie, aktywność fizyczna i praca nad stresem. Dieta powinna stanowić jedno z fundamentów zdrowego stylu życia. Nie odżywiamy się tylko dla sylwetki, ale także dla naszego zdrowia. Jeżeli więc chcemy utrzymać nasz organizm w dobrej formie, powinniśmy wdrożyć zdrowe nawyki żywieniowe na co dzień, a nie tylko jako okresowy plan. Musimy zmienić styl życia i dobrać odpowiednią dietę dla siebie. Chodzi też o to, aby wiedzieć jakie ilości danego produktu dodawać, a nie żeby wszystkiego sobie odmawiać. Wszystko jest dla ludzi, tylko z umiarem. Nasza dieta ma być dla nas smaczna i przyjemna! Jak pozbyć się efektu jojo?Jeżeli nie wiemy od czego zacząć, możemy skorzystać z pomocy dietetyka. Kolejna dieta, próba i niepowodzenie mogą świadczyć o nieprawidłowo dobranym jadłospisie. Być może będziemy także potrzebować porady psychologa. Jeżeli objadamy się pod wpływem stresu, psychodietetyka może pomóc nam rozwiązać problem. Często można zauważyć objadanie się w nocy, kiedy po całym dniu spada napięcie. Jest to dla nas moment, kiedy zaczynamy pocieszać się jedzeniem. Zazwyczaj wybieramy wtedy słone lub słodkie przekąski oraz fast foody. Smakołyki koją nasze nerwy tylko na krótki czas. Kiedy zaczynamy jeść, nie myślimy o niczym innym, jednak po chwili wracają wyrzuty sumienia. Warto wdrożyć różne techniki relaksacyjne, którymi będziemy mogli zastąpić objadanie się. Jeśli zdarzyło nam się objeść, warto wrócić do swojej diety i nie przejmować się „No dobra stało się, ale dalej realizuję swoje postanowienia”! Ważne jest, aby nauczyć się pracować z samym sobą i wsłuchać się w swoje ciało. Jeżeli jesteśmy już najedzeni, powiedzmy sobie stop. Jeżeli idziemy na kawę z koleżanką, nie odmawiajmy sobie ciastka. Wszystko zależy od umiaru i od odpowiednich technik, które warto wdrożyć w życie. Możemy zrobić sobie dzienniczek, w którym będziemy notować co zjedliśmy i jakie emocje temu towarzyszyły. Zdrowa dieta zakłada zrzucenie około półtora kilograma na miesiąc. To jest jak najbardziej OK. Pamiętajmy, że na samym początku będziemy usuwać wodę z organizmu, dlatego stracimy więcej kilogramów. Dopiero potem spala się tkanka tłuszczowa. Często denerwujemy się, że na początku diety schudliśmy 5 kilo, a dalej waga nie rusza. Wtedy też pojawia się zwątpienie i utrata motywacji. Warto uzbroić się w cierpliwość. Jak wygląda efekt jojo u mężczyzn? Faktem jest, że na diety restrykcyjne częściej decydują się kobiety. Nie ma jednak różnicy, jeśli chodzi o efekt jojo u mężczyzn czy u kobiet. W tym przypadku płeć nie ma żadnego znaczenia. Jak wygląda efekt jojo po diecie ketogenicznej? Efekt jojo po diecie ketogenicznej pojawia się tak samo jak przy wszystkich innych dietach restrykcyjnych. Tego typu dieta dostarcza niewystarczającą ilość węglowodanów, które są potrzebne naszemu organizmowi. Węglowodany są niezbędne do prawidłowej pracy naszych mięśni i mózgu. Osoby będące długo na diecie ketogenicznej doprowadzają do wyniszczenia swojego organizmu. Tak jak przy każdej ścisłej diecie, wszystko się w nas kumuluje i znowu mamy chęć na coś, co dawniej jedliśmy na co dzień. Rzucamy się na jedzenie ze zdwojoną siłą i efekt jojo gotowy. Z Joanna Kamińską rozmawiała Katarzyna Sobolewska, dietetyk kliniczny SASKAMED, absolwentka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na Wydziale Nauk o Żywności. Ukończyła staż z psychodietetyki w Instytucie Psychodietetyki pod okiem dr Anny Januszewicz i stale pogłębia swoją wiedzę dzięki licznym kursom i szkoleniom z zakresu dietetyki klinicznej oraz psychodietetyki.
