Małpia ospa – do zakażenia nią może dojść nawet w pobliskim parku! Lekarz wyjaśnia, które zwierzęta są jej nosicielami
Małpia ospa jest infekcją wirusową, którą po raz pierwszy wykryto w 1958 r. Do Polski dotarła jej odmiana zachodnioafrykańśka. Wbrew nazwie choroby nosicielami wirusa nie są małpy, lecz zwierzęta, które żyją niemal w każdym polskim parku i w niejednym domu. Jakie to zwierzęta i w jaki sposób można zarazić się małpią ospą? Ekspert wyjaśnia. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą
Nosicielami małpiej ospy...często nie są małpy
Do zakażenia małpią ospy dochodzi przez ugryzienie: „ Kontakt z płynami ustrojowymi (zwłaszcza ze śliną) chorych, żywych zwierząt to główna droga zakażenia. Spożycie zainfekowanego mięsa również może powodować transmisję wirusa. Do zainfekowanych zwierząt należą przede wszystkim gryzonie, m.in. szczury, czy wiewiórki. Rzadziej są to małpy, które podobnie jak ludzie stają się przypadkowymi ofiarami na drodze łańcucha zdarzeń”. - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalista chorób zakaźnych.
Wiewiórki pospolite są jednymi z najbardziej lubianych dzikich zwierząt. Same podchodzą do ludzi, jedzą im z ręki, lecz mogą również ugryźć – i w pewnych przypadkach zarazić wirusem małpiej ospy lub wścieklizną. Można je spotkać w większości polskich parków. Mimo iż są często oswojone z ludźmi, to jednak wciąż nie można ich w pełni udomowić. Podczas spacerów po parku lub wszędzie tam, gdzie można je spotkać, warto być ostrożnym i nie biegać za zwierzęciem, ani nie próbować go zwabiać.
Z kolei szczury najchętniej przebywają w wilgotnych miejscach i piwnicach. Gdy zwierze nie jest nosicielem małpiej ospy lub gdy jest zdrowe, przeważnie unika ludzi i nie lubi uaktywniać się, gdy jest głośno. Jeśli podchodzi do człowieka lub jest osaczone, to może ugryźć.
W razie ugryzienia przez wiewiórkę lub szczura dobrze jest:
- przemyć radę wodą z mydłem i pozwolić, by przez chwilę wypłynęła krew, mogąca zawierać bakterie,
- zabezpieczyć ranę jałowym opatrunkiem,
- udać się niezwłocznie do lekarza i informując go, w jaki sposób doszło do zranienia.
Jak rozpoznać, czy doszło do zakażenia wirusem małpiej ospy?
Małpia ospa wylęga się od 5 do 21 dni: „Na pojawienie się pierwszych objawów szacowany jest okres między 10 a 12 dniem. Objawy początkowe to m.in. wysoka gorączka powyżej 38 stopni, bóle mięśni, bóle pleców i bóle głowy. Charakterystycznym symptomem zwiastującym, że coś się dzieje w organizmie jest powiększenie węzłów chłonnych (uogólnione lub miejscowe)”. - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalista chorób zakaźnych.
Niedługo później pojawiają się zmiany na skórze – chory zaczyna mieć obficie owłosioną skórę głowy i okolic intymnych. To jeden z charakterystycznych objawów małpiej ospy, na podstawie którego można odróżnić ją od ospy wietrznej.
„Są one bardzo charakterystyczne i mają typowy przebieg. Na początku pojawiają się plamki, które później przekształcają się w zmiany pęcherzykowe i ulegają natężeniu. Zmiany skórne utrzymują się przez długi czas, od 2 do 4 tygodni”. - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalista chorób zakaźnych.
Gdy już doszło do zakażenia małpią ospą
Do Polski dotarła odmiana zachodnioafrykańska małpiej ospy. Choroba ma więc łagodny przebieg. Najbardziej narażone na zakażenia są kobiety w ciąży, osoby leczone onkologicznie i osoby z imunosupresją :
„ W przypadku małpiej ospy stosujemy leczenie objawowe, czyli głównie leki przeciwgorączkowe, takie jak paracetamol, czy niesteroidowe leki przeciwzapalne. W terapii miejscowej aplikujemy płyny odkażające oraz preparaty przeciwświądowe. Należy dbać o antyseptykę i nie dopuścić do rozdrapywania zmian. W sytuacji ciężkiego przebiegu choroby, w warunkach szpitalnych podawane są leki przeciwwirusowe”. - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalista chorób zakaźnych.
Jeśli u osoby zachodzi podejrzenie zakażenia małpią ospą, konieczna jest kwarantanna a u chorego – izolacja. Rozpoznana małpia ospa podlega obowiązkowej hospitalizacji w warunkach szpitalnych:
„Lekarz pierwszego kontaktu mając podejrzenie małpiej ospy u pacjenta, musi to zgłosić do inspekcji sanitarnej. Następnie załoga medyczna w kombinezonach ochronnych wiezie pacjenta do szpitala. Procedura jest taka sama jak w przypadku wirusa SARS. Najczęściej są to szpitale zakaźne, gdzie chory jest izolowany i podlega pełnej opiece medycznej do czasu zagojenia się zmian”. - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska, specjalista chorób zakaźnych.
