Ospa wietrzna – charakterystyka, objawy i leczenie.

Charakterystyka ospy wietrznej

Ospa wietrzna to choroba wysoce zakaźna wywoływana przez wirusy ospy wietrznej i półpaśca. Potocznie nazywa się ją wiatrówką ze względu na łatwość przenoszenia wirusa (do zarażenia dochodzi drogą kropelkową). Często odnotowuje się przypadki zarażenia mimo odległości kilkudziesięciu metrów. Rzadkie, ale możliwe są również przypadki zarażenia wirusem ospy wietrznej poprzez kontakt z ubraniami i innymi rzeczami osobistymi osoby chorej.

Ospę wietrzną uważa się za chorobę charakterystyczną dla wieku dziecięcego, jednak w grupie ryzyka znajduje się niemalże każdy człowiek. Jedyne co odróżnia osobę dorosłą chorą na ospę wietrzną od młodej jest cięższy przebieg choroby i większe ryzyko poważnych powikłań.

Okres wylęgania ospy wietrznej (czyli czas od momentu zarażenia do pojawienia się wysypki) to od 14 do nawet 21 dni. Natomiast okres, w którym można zarazić wirusem innych, to zaledwie dwa ostatnie dni przed pojawieniem się wysypki. Prawdopodobieństwo zarażenia się od osoby, z którą się nie mieszka i nie widuje regularnie, jest zatem niewielkie. Niemal niemożliwe jest jednocześnie zapobieganie zarażeniu kolejnych osób, gdyż ospa wietrzna w stadium rozwoju nie daje o sobie dać w sposób jasny czy też charakterystyczny dla tej jednej choroby.

Objawy ospy wietrznej

Ospa wietrzna raz przechorowana buduje w organizmie odporność na kolejne „ataki” tego samego wirusa. Uśpiona przebywa w nim przez całe życie, zlokalizowana najczęściej w okolicach zwojów nerwowych. W pojedynczych przypadkach w okresach szczególnie mocno obniżonej odporności może objawić się na nowo w postaci półpaśca.

Wśród objawów ospy wietrznej wymienia się między innymi złe samopoczucie i poczucie ogólnego rozbicia, tak charakterystyczne dla zwykłej grypy oraz wysoką gorączkę sięgającą nawet do 40 stopni C. Najbardziej charakterystycznym objawem ospy wietrznej jest jednak uporczywy świąd oraz wysypka w postaci wykwitów skórnych, które początkowo małe i czerwone zmieniają się w grudki, potem w pęcherzyki wypełnione płynem i w końcu w strupy. Nie należy ich zdrapywać! Zalecane jest czekanie aż same odpadną – w ten sposób unikniemy lub przynajmniej znacząco obniżymy prawdopodobieństwo wystąpienia blizn po ospie.

Leczenie ospy wietrznej

W przypadku wystąpienia wymienionych objawów ospy należy oczywiście niezwłocznie wybrać się do lekarza. Aby zdiagnozować chorobę, doktor może zlecić badania serologiczne lub takie, które pomogą wykryć genetyczny materiał wirusa. Istnieje również opcja pobrania płynu z pęcherzyków.

Zaleca się zażywanie leków przeciwbólowych oraz zbijających gorączkę, dostępnych bez recepty w aptece. Dzieci chorujące na ospę wietrzną nie mogą zażywać w procesie leczenia specyfików zawierających aspirynę – ta zwiększa ryzyko wystąpienia syndromu Reye’a – objawiającego się dysfunkcją mózgu i śmiercią!

Najważniejsza w procesie leczenia ospy jest dbałość o zdrowie i dobrostan skóry. Pomoże to nie tylko ograniczyć bliznowacenie krost, ale również uniknąć nadkażeń. Wśród ważnych zasad wymienia się poniższe:

1.      Nie szorujemy skóry! Zalecana jest delikatna (chociaż regularnie stosowana) myjka do kąpieli lub po prostu ostrożne rozprowadzanie na skórze żelu pod prysznic. Po umyciu nie należy pocierać krost. Aby wysuszyć skórę lekko poklepujemy ją przez czysty ręcznik, który warto zmieniać po każdym użyciu!

2.       Do mycia ciała dodajemy roztwór nadmanganianu potasu.

3.      Często myjemy ręce – mimo, że zalecamy jednak unikać drapania się, to czyste ręce pomogą uniknąć nadkażeń, gdy już się to zdarzy.

4.      Gdy wysypka zlokalizowana jest w okolicach narządów płciowych można stosować nasiadówki na bazie rumianku. W przypadku wysypki w okolicach ust oraz wewnątrz jamy ustnej zaleca się przyjmowanie pożywienia w postaci papki, aby uniknąć podrażniania pęcherzyków.

Ospa wietrzna – powikłania

Ospa wietrzna stanowi jedną z kilku obowiązkowo podawanych małym dzieciom szczepionek. Szczepionka nie daje oczywiście stuprocentowego zabezpieczenia przeciwko wirusowi. Gwarantuje jednak przynajmniej łagodniejszy przebieg choroby, a co za tym idzie zmniejsza również ryzyko wystąpienia powikłań.

Wśród najbardziej powszechnych powikłań wymienia się następujące:

·        zapalenie opon mózgowych,

·        zapalenie płuc,

·        liszajec,

·        róża,

·        sepsa,

·        ropowica,

·        zapalenie tkanki łącznej,

·        płonica,

·        TTS,

·        zespół Guillaina-Barrego,

·        porażenie nerwów czaszkowych,

·        zapalenie rdzenia kręgowego,

·        zapalenie wątroby,

·        zespół ataksji móżdżkowej.

Warto zatem zachować ostrożność i gdy tylko podejrzewamy u siebie lub u dziecka ospę wietrzną natychmiast udać się do lekarza na diagnozę.

UWAGA!!! Szczególną ostrożność w kontekście profilaktyki ospy wietrznej powinny zachować kobiety w ciąży. Ospa wietrzna jest poważnym zagrożeniem dla płodu. Zachorowania w pierwszym trymestrze może doprowadzić do tzw. zespołu ospy wietrznej wrodzonej, powodującego blizny, deformacje, zaburzenia wzroku i układu nerwowego.