Pacjenci piszą do Tuska: chcą zakazu sprzedaży jednego produktu
Osiem organizacji pacjentów apeluje do premiera Donalda Tuska i Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny o wprowadzenie zakazu sprzedaży jednorazowych, smakowych e-papierosów. Zwracają uwagę na niepokojący wzrost spożycia tej używki wśród dzieci i młodzieży. Tymczasem kolejny krok w stronę zakazu zrobiła Francja. Francuski Senat jednogłośnie opowiedział się za jego wprowadzeniem.
Pilny apel do Premiera oraz Minister Zdrowia
Apele do Premiera Donalda Tuska oraz Minister Zdrowia, Izabeli Leszczyny skierowało już 8 organizacji pacjentów. Wśród nich są: Fundacja Pokonaj Raka; Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej; Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca; Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca oddział Szczecin; Fundacja My Pacjenci; Polskie Stowarzyszenie Diabetyków; Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergię i POChP; Fundacja dla Zdrowia Mózgu „Mental Power”.
„Jednorazówki o smaku energetyka, gumy balonowej, waty cukrowej, coca-coli są szczególnie popularne wśród młodzieży” – podkreślają w swoim apelu organizacje pacjentów.
W Polsce, jak wynika z raportu Instytutu Prognoz i Analiz Gospodarczych, w 2023 r. sprzedano blisko 100 mln sztuk jednorazowych, smakowych e-papierosów. To 3-krotnie więcej niż w 2022 r. Ponad 90% jednorazowych e-papierosów sprzedawanych nad Wisłą ma smaki słodkie, owocowe lub napojowe. Średnia cena nie przekracza 30 zł.
Z kolei Izba Gospodarcza „Farmacja Polska” w listach skierowanych do Ministerstw Zdrowia i Edukacji Narodowej wyraża „zaniepokojenie związane z rosnącym zjawiskiem stosowania przez dzieci i młodzież w Polsce jednorazowych papierosów elektronicznych”.
Organizacja apeluje „o podjęcie natychmiastowych działań m.in poprzez wprowadzenie zakazu sprzedaży tych produktów w określonej odległości od szkół”. „Farmacja Polska” podkreśla gotowość do współpracy z rządem nad treścią zakazu i przypomina, że jej wcześniejsze działania przyczyniły się do wyeliminowania z polskiego rynku tzw. „dopalaczy”.
Ministerstwo Zdrowia zapewnia w mediach, że chce szybko zakazać sprzedaży jednorazowych, smakowych e-papierosów i że widzi epidemię ich używania wśród dzieci. Resort nie zdradza jednak dokładnej daty wprowadzenia zakazu.
Francja o krok od zakazu "jednorazówek"
Tymczasem w UE to Francja jest pierwszym państwem, które już wkrótce może zakazać „jednorazówek”. Nad Sekwaną panuje polityczna zgoda co do takiego zakazu. Popierają go wszystkie środowiska polityczne w kraju. Kilka dni temu zakaz poparł francuski Senat. Wcześniej opowiedziało się za nim francuskie Zgromadzenie Narodowe. Obydwie izby zagłosowały za zakazem jednomyślnie, bez żadnego głosu sprzeciwu. Francuscy politycy przewidują, że zakaz może wejść w życie już we wrześniu tego roku.
Z inicjatywą zakazania jednorazowych e-papierosów we wrześniu ub. roku wystąpiła ówczesna premier Francji, Elisabeth Borne. Jak donosił Reuters, francuska premier wskazywała na lawinowy wzrost konsumpcji jednorazowych e-papierosów wśród dzieci i nastolatków, który stał się „poważnym problemem dla zdrowia publicznego”. Mówiła też, że jednorazowe e-papierosy „kształtują w młodych ludziach złe nawyki, przyzwyczajając ich do odruchu, który później powielają paląc papierosy”.
Zakaz może wejść w życie jeszcze w tym roku
Zakaz popiera też francuskie ministerstwo zdrowia:
– Zakażemy jednorazowych e-papierosów, ponieważ są one aberracją zarówno z punktu widzenia zdrowia publicznego, jak również ich wpływu na środowisko – mówił w listopadzie ub. roku Aurélien Rousseau, ówczesny szef francuskiego ministerstwa zdrowia.
– Są absurdalnie tanie, ich owocowo-słodki smak jest atrakcyjny, a dzięki niewielkim rozmiarom można je łatwo ukryć przed rodzicami – mówiła posłanka Francesca Pasquini, która przedłożyła projekt ustawy o zakazie sprzedaży jednorazowych e-papierosów we Francji.
Zakaz popiera również obecna minister zdrowia Francji, Catherine Vautrin:
– Marketing tych produktów [jednorazowych e-papierosów – dop.] przyciąga młodych ludzi swoimi kolorami, owocowymi smakami i aromatami oraz niską ceną – zwracała uwagę Vautrin podczas swojego wystąpienia we francuskim senacie.
Francuska Narodowa Akademia Medyczna nazywa jednorazowe e-papierosy „szczególnie przebiegłą pułapką na dzieci i młodzież”. Le Monde donosi, średnia cena jednorazowego e-papierosa we Francji waha się w granicach od 8 do 12 euro (od 35 do 52 zł). Zgodnie z nowym prawem, naruszenie zakazu ma wiązać się z grzywną w wysokości 100 tys. euro. Po uzgodnieniu treści zakazu przez obydwie izby francuskiego parlamentu, rząd w Paryżu zamierza notyfikować decyzję Komisji Europejskiej. Jeśli KE nie wyrazi sprzeciwu, zakaz może wejść w życie już we wrześniu 2024 r.
Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów wdraża też Wielka Brytania. Apelowało o to m.in. brytyjskie Królewskie Towarzystwo Pediatryczne i Zdrowia Dziecka (RCPCH). W styczniu b.r. premier Rishi Sunak zapowiedział, że jego rząd wprowadzi zakaz ze względu na alarmujący, blisko 9-krotny wzrost używania jednorazowych e-papierosów przez brytyjską młodzież.
