Rak jelita grubego - 8 faktów, które zachęcą Cię do kolonoskopii
Specjaliści alarmują: od kilku lat zachorowalność na raka jelita grubego u obu płci wzrasta, a chorują coraz młodsi. „W 80% przypadków, diagnozowany jest w postaci zaawansowanej i to rzutuje na tak zwaną medianę 5-letniego przeżycia.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow. Dlaczego nie powinniśmy się bać ani wstydzić kolonoskopii? Przedstawiamy 8 faktów na temat raka jelita grubego. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem, lek. med. Jackiem Kowerzanow.
W 90% rak jelita grubego nie jest związany rodzinnie
W 90% rak jelita grubego nie jest związany rodzinnie, co oznacza, że najczęściej występuje u osób, u których w rodzinie nie stwierdzono wcześniej przypadków tej choroby.
„ W 90% mówimy o tzw. raku sporadycznym, czyli nie związanym rodzinnie. Nowotwory występujące rodzinnie stanowią 10% raka jelita grubego. Rak sporadyczny w większości przypadków powstaje na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych w jelicie grubym.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Rak jelita grubego stanowi drugą w kolejności przyczynę zgonów nowotworowych w naszym kraju. Choć diagnozowany jest częściej u mężczyzn, chorują również kobiety. W skali globalnej jest trzecim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn i drugim u kobiet.
„ Przyjmujemy, że w Polsce nowych zachorowań jest około 17 -18 tysięcy, natomiast zgonów z powodu raka jelita grubego mamy około 12 tysięcy. Na świecie jest to liczba około miliona rocznych nowych zachorowań i około pół miliona zgonów każdego roku." - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Według badań amerykańskich naukowców, ponad połowa przypadków raka jelita grubego w Stanach Zjednoczonych spowodowana jest niezdrowymi nawykami.
„ W głównej mierze zalicza się do nich dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso oraz uboga w błonnik. Nieprawidłowa dieta, a także niska aktywność fizyczna prowadzą do otyłości, która także przyczynia się do rozwoju raka jelita grubego. Należy także wspomnieć o takich czynnikach ryzyka jak palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Kolonoskopia ratuje życie
Rozwój raka jelita grubego może trwać nawet 10 lat, nie dając w tym czasie żadnych niepokojących objawów.
„ Większość nowotworów jelita grubego rozwija się na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych. Od powstania polipa do zadziałania mutacji i rozwoju w kierunku raka jelita grubego mija 10 lat. Większość przypadków wykrywanych jest w stadium zaawansowanym.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Wczesne wykrycie raka jelita grubego daje praktycznie 100% szans na wyleczenie i przeżycie pacjenta. Stąd też kolonoskopia nazywana jest badaniem ratującym życie.
„ Tutaj mamy narzędzie, które nie tylko wykrywa zmiany wczesne czy zaawansowane, ale jednocześnie pozwala nam na usunięcie polipów czy zmian nowotworowych. Głównie chodzi o to, żebyśmy usuwali zmiany nowotworowe i nie pozwalali na to, aby doprowadziły do rozwoju raka jelita grubego. Pamiętajmy, że w momencie pojawienia się objawów jest już bardzo późno.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Profilaktyczna kolonoskopia zalecana już od 40 roku życia
Mimo, że rak jelita grubego jest domeną osób starszych, coraz częściej chorują osoby poniżej 40 roku życia.
„ Nowotwór ten wykrywany jest zazwyczaj u osób w siódmej i ósmej dekadzie życia. Niepokojące jest jednak to, że w ostatnich latach odnotowuje się coraz większą ilość zachorowań u osób młodych, poniżej czterdziestego roku życia.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
U osób nieobciążonych genetycznie zaleca się wykonywanie profilaktycznej kolonoskopii po ukończeniu 50 roku życia, jednak u 30% pacjentów w wieku 40 - 45 lat, poddającym się profilaktycznym badaniom wykrywane są już jakieś zmiany nowotworowe.
„ Coraz więcej krajów skłania się ku temu, by u osób nieobciążonych rodzinnie tę granicę wieku z 50 roku życia przesunąć niżej. Coraz częściej mówi się także o tym, aby medianę wykonywania kolonoskopii skrócić z 10 do 5 lat. Myślę, że granica wieku powinna zostać przesunięta i należałoby rozpocząć profilaktyczną kolonoskopię w wieku 40 – 45 lat.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Rak jelita grubego najczęściej daje przerzuty w wątrobie, w płucach, w węzłach chłonnych oraz w ośrodkowym układzie nerwowym.
“Rak jelita grubego lubi dawać przerzuty poprzez przerastanie ściany jelita grubego i naciekanie sąsiadujących narządów. Drugą drogą tworzenia przerzutów jest tzw. droga krwionośna. Tutaj rak najczęściej daje przerzuty w wątrobie ze względu na uczynienie jelita grubego. Może także powodować przerzuty w płucach i w ośrodkowym układzie nerwowym. Trzecią drogą jest droga naczyń chłonnych. Tutaj mówimy o przerzutach wregionalnych bądź odległych węzłochłonnych.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
