Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Problemy cywilizacyjne > Cyfrowe zmęczenie wzroku to wina smartfonów i klimatyzacji
Ewa Basińska
Ewa Basińska 23.06.2025 15:40

Cyfrowe zmęczenie wzroku to wina smartfonów i klimatyzacji

oko
Godziny przed komputerem i smartfonem niekorzystnie odbijają się na naszych oczach. fot. Canva/rcphotostock

Cyfrowe zmęczenie wzroku to dolegliwość, którą okuliści uznają za chorobę cywilizacyjną. Powodem jest nasz nowoczesny tryb życia, czyli godziny spędzane przed komputerem, uzależnienie od smartfonów i przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach.

  • Cyfrowe zmęczenie wzroku (DES) to choroba cywilizacyjna, wynikająca z długiego czasu spędzanego przed ekranami smartfonów i komputerów oraz przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach
     
  • Objawy DES to m.in. pieczenie i suchość oczu ("czerwone oko"), zamglony obraz, a także bóle głowy, szyi i pleców 
     
  • Aby złagodzić DES, zaleca się m.in. prawidłowe ustawienie monitora, częste mruganie, stosowanie nawilżających kropli oraz regularne przerwy od ekranu, podczas których należy patrzeć w dal (np. zasada 20/20/20)

Problem białych kołnierzyków

Ponad 90% osób spędza dwie lub więcej godzin dziennie przed ekranem smartfona czy komputera, a nawet 60% ludzi - aż pięć lub więcej godzin dziennie. To prowadzi do pojawienia się wielu symptomów, które zostały nazwane cyfrowym zmęczeniem wzroku (ta nowa jednostka chorobowa jest określana w literaturze angielskiej jako Digital Eye Strain, DES). 

DES to zespół objawów wywołanych ponad 2-godzinną pracą przy urządzeniu cyfrowym bez przerw w klimatyzowanych, oświetlonych sztucznym światłem pomieszczeniach. Ten problem może dotykać nawet 60-75% pracowników biurowych, a jest bardziej nasilony u osób ze źle skorygowaną wadą wzroku.  

Przeczytaj też: Zgnilizna mózgu. Oto nowa „choroba” cywilizacyjna

Ten czynnik drastycznie zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór. Wywiad z prof. Pawłem Koczkodajem Te witaminy spowalniają jaskrę. Szwedzi: Rozpoczęliśmy badanie kliniczne

Jakie są objawy cyfrowego zmęczenia wzroku?

Jednym z pierwszych objawów cyfrowego zmęczenia wzroku jest tzw. „czerwone oko”:

  • uczucie dyskomfortu, 
  • pieczenia oczu, 
  • wrażenie piasku pod powiekami. 

Co więcej, wielogodzinna praca przed monitorem powoduje też zaburzenia akomodacji oka, czyli jego dostosowania do oglądania obrazów w różnych odległościach. Odczuwamy to jako zamglenie obrazu i może powodować zaburzenia ostrości wzroku. Jednak cyfrowemu zmęczeniu wzroku mogą towarzyszyć również:

  • podrażnienie i ból oczu, 
  • bóle głowy
  • a także ból w szyi, ramionach lub plecach. 

Przeczytaj też: Drogo albo wcale? Cała prawda o ochronie tanich okularów przeciwsłonecznych

Ciągłe spoglądanie na komórkę sprawia, że oczy nie mają szans odpocząć. 
Fot. Canva/Syda Productions

To lubią oczy

Warto wiedzieć, że korzystnie na wzrok działają zmiana nawyków i właściwa higiena oczu:

Trzymaj ekran na wyciągnięcie ręki: Cyfrowe zmęczenie wzroku nasila się, gdy mamy nieprawidłowo ustawiony monitor, złe oświetlenie pomieszczenia lub wyświetlacza ekranu, a także zbyt małą czcionkę tekstu. To wymusza na nas większą koncentrację i wytężanie wzroku. By tego uniknąć, warto ustawić monitor w odległości równej wyciągnięciu ręki i nie przybliżać go nadmiernie do oczu. 

Koryguj wzrok: Jeśli nie widzisz wyraźnie, to może być znak, że potrzebujesz okularów lub powinieneś wymienić szkła na mocniejsze. Przy cyfrowym zmęczeniu wzroku mogą pomóc tzw. soczewki wspomagające akomodację. To rodzaj soczewek, który został stworzony z myślą o osobach prowadzących aktywny tryb życia i często korzystających z komputera. Mają wartość korekcji do dali w górnej części soczewki i niewielki dodatek rozluźniający akomodację umieszczony w dolnej części soczewki. Zapewniają więc komfortowe widzenie w cyfrowej rzeczywistości.

Mrugaj: W prawidłowych warunkach odruch mrugania powinien pojawiać się nawet raz na około 4-5 sekund, czyli minimum 15 razy na minutę. Podczas wielogodzinnej pracy przed komputerem, zdarza się, że mrugamy zaledwie 4-5 razy na minutę. Mruganie jest kluczowym procesem odpowiedzialnym za zachowanie odpowiedniej kondycji filmu łzowego na powierzchni oka. Już samo czytanie zmniejsza częstość mrugania, natomiast czytanie z urządzeń cyfrowych zdecydowanie obniża ilość prawidłowych, pełnych mrugnięć. 

Postaw na krople do oczu: Gdy naturalne nawilżanie oka nie sprawdza się, bo zapominamy o mruganiu, warto wspomagać ten proces za pomocą nawilżająco-regenerujących kropli, które pomagają podczas uczucia suchości, pieczenia czy podrażnienia oczu. 

Postaw na właściwą higienę i pielęgnację oczu: W przypadku zaburzenia mrugania niezwykle ważna jest również codzienna higiena brzegów powiek - poprzez przemywanie ich specjalnie do tego przeznaczonymi preparatami dostępnymi w aptekach. Stosowanie higieny brzegów powiek pomaga oczyścić ich brzegi z wszelkich zanieczyszczeń, alergenów czy wydzieliny mogących blokować ujścia gruczołów odpowiedzialnych za produkcję lipidowej warstwy filmu łzowego.

Przeczytaj też: Myślisz, że nie jesteś uzależniony od telefonu? Psycholożka wymienia objawy tego nałogu

Jeśli pracujesz przed komputerem, ustawiaj ekran we właściwej odległości od oczu - na wyciągnięcie ręki. Fot. Canva/Syda Productions

Patrzenie w dal poprawia pracę oczu

Jak najczęściej przebywaj na świeżym powietrzu, przy naturalnym świetle: To nie tylko może zahamować rozwój krótkowzroczności, ale także zmniejsza dolegliwości związane z suchym okiem i cyfrowym zmęczeniem wzroku. Gdy zaś potrzebujesz oświetlenia sztucznego, zadbaj o to, by było ono korzystne dla oczu i spełniało normę bezpieczeństwa fotobiologicznego. 

Stosuj zasadę 20/20/20: Tę zasadę zaleca American Optometric Association. Mówi ona, aby co 20 minut pracy z bliska popatrzeć przez 20 sekund na obiekt znajdujący się w odległości powyżej 20 stóp (powyżej 6 m). 

1,3 mln nieodwołanych wizyt na NFZ tylko w 2023. Czy będą kary pieniężne?
Miliony nieodwołanych wizyt na NFZ
Czy będą kary finansowe?
Jak wynika z danych Narodowego Funduszu Zdrowia, tylko w 2023 roku aż 1,3 mln pacjentów w Polsce nie stawiło się na umówione wizyty, nie informując o tym placówki zdrowia z wyprzedzeniem. Podobnego problemu nie ma w prywatnych przychodniach.Nieodwołane wizyty do lekarzy na NFZ są obciążeniem finansowym i wydłużają kolejki W petycji obywatelskiej padła propozycja kar finansowych dla pacjentów Bernard Waśko, były wiceprezesa NFZ konfrontuje projekt z rzeczywistością
Czytaj dalej
Media społecznościowe napędzają depresję u najmłodszych. Zaobserwowano alarmujący wzrost
Dziecko z telefonem
Media społecznościowe mają zły wpływ na dzieci. Fot. Canva/LumineImages
W czasach, gdy dzieci dorastają w świecie wszechobecnej technologii, a lajki i komentarze na portalach społecznościowych często stają się miarą własnej wartości, rośnie liczba młodych osób zmagających się z problemami psychicznymi. Coraz więcej badań ostrzega przed destrukcyjnym wpływem mediów społecznościowych na psychikę najmłodszych. Jesteśmy świadkami cichego kryzysu, który rozgrywa się w domach i szkołach na całym świecie. Do jakich skutków doprowadzi i czy potrafimy go jeszcze powstrzymać? Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego przeprowadzili badanie, które objęło ponad 11 800 dzieci w wieku 9-10 lat i trwało 3 lata W tym czasie średni dzienny czas korzystania z mediów społecznościowych wzrósł z 7 do 73 minut Im więcej czasu dzieci spędzały w social mediach, tym częściej występowały u nich objawy depresji  Badanie nie potwierdziło odwrotnej zależności — to dłuższy czas online poprzedzał pogorszenie zdrowia psychicznego, a nie odwrotnie
Czytaj dalej