Czy mężczyzna może mieć depresję poporodową, gdy jego partnerka urodzi dziecko?
Mówi się o depresji poporodowej kobiet, tymczasem część mężczyzn, którzy zostali ojcami, też może dopaść depresja. Wpływa negatywnie na dziecko, także w późniejszych latach jego życia. Jacy mężczyźni są w grupie ryzyka i jak objawia się depresja u ojców?
Depresja poporodowa kobiet na szczęście przestała być na szczęście tematem tabu. Dzięki temu coraz więcej matek zgłasza się po pomoc psychiatry i psychologa. I decydują się na przyjmowanie leków – niektóre można brać także w czasie ciąży i w trakcie karmienia piersią, oczywiście pod kontrolą lekarza psychiatry.
Jednak obniżenie nastroju, a nawet depresja może wystąpić także u młodych, niezależnie od wieku, ojców.
I tak, jak depresja poporodowa matek, także ta może wpływać na dziecko. Negatywnie. Nie tylko w pierwszych miesiącach życia, ale i na późniejszych niż niemowlęcy etapach życia.
To nie są błahostki. Depresję poporodową zwykle definiuje się jako epizod ciężkiej depresji, który pojawia się krótko po porodzie, choć może pojawić się nawet w przeciągu roku od narodzin dziecka. Objawy nie różnią się znacząco o tych stwierdzanych w depresji „zwykłej” z takim m.in. wyjątkiem, że w tej poporodowej matka często doświadcza obsesyjnych myśli, iż nie poradzi sobie z macierzyństwem, że jest złą matką, bywa, że wręcz unika kontaktu z dzieckiem.
Depresja poporodowa ojców - objawy
A jakie objawy po narodzinach dziecka mogą pojawić się u ojców? Opisał je pewien amerykański psychiatra na przykładzie pana „M”.
Pan „M” był 35-letnim adwokatem, który zwrócił się po pomoc medyczną z powodu bezsenności. Stało się to cztery miesiące po przyjściu na świat jego syna. Mówił także o odczuwaniu frustracji, rezygnacji z aktywności, które wcześniej sprawiały mu przyjemność, takich jak sport. Miał problemy z koncentracją i częściej brał udział w sprzeczkach. Przy tym jadł więcej niż dotychczas i przybierał na wadze. Mówił o poczuciu winy i odsuwaniu się od bliskich. Kwestionował swoją wartość i ojcowskie kompetencje. Wspominał też epizody depresyjnego nastroju doświadczane wcześniej.
Pan „M” to postać wymyślona przez dra Jonathana R. Scarffa, psychiatry z Kenner Army Health Clinic w Fort Lee, autora opracowania na temat depresji poporodowej doświadczanej przez mężczyzn. Celem wykreowania tej postaci było pokazanie, jak poporodowa depresja może objawiać się u mężczyzny. Jak wskazują statystyki, dotyka ona od 8 do 13 proc. ojców.
Depresja u ojców - czynniki ryzyka
Tak jak można wyodrębnić czynniki, które zwiększają ryzyko depresji poporodowej (m.in. niechciana ciąża, młody wiek, traumatyczne przeżycia podczas poprzedniego porodu i połogu, zła sytuacja w związku), tak i u mężczyzn można wskazać pewne sytuacje, które predystynują ich do wystąpienia objawów depresji po narodzinach dziecka.
Ryzyko rośnie u tych ojców, którzy wcześniej chorowali na depresję, mieli rodzica z tą przypadłością, u mężczyzn dotkniętych trudnymi warunkami ekonomicznymi, doświadczających zaburzeń hormonalnych. Zagrożenie zwiększa też zaburzony rytm snu i czuwania.
Specjaliści zwracają uwagę, że badania i pomoc medyczna skupia się głównie na poporodowej depresji kobiet i przypadłość ta u ojców jest słabiej zrozumiana. Wśród objawów, które szczególnie mogą dotykać męską płeć eksperci wymieniają, jednak drażliwość, problemy z podejmowaniem decyzji, ograniczone przeżywanie emocji.
Depresja u ojców – wpływ na dziecko
Podobnie jak u dotkniętych depresją matek m.in. maleje wrażliwość ojca, a rośnie jego wrogość lub obojętność wobec potomka. Dzieci żyjące z ojcami cierpiącymi na depresję lub inne zaburzenie psychiczne są znacznie bardziej zagrożone problemami zachowania. Mają m.in. podniesiony poziom agresji w wieku do 4 lat. Obserwuje się u nich też opóźnienie rozwoju behawioralnego, emocjonalnego i społecznego.
Naukowcy z Rutgers Robert Wood Johnson Medical School twierdzą, że dzieci ojców z depresją po narodzinach dziecka, w wieku do pięciu lat mają dwa razy więcej szans, że już doświadczyły w swoim życiu przynajmniej trzech szkodliwych sytuacji, np. maltretowania To może powodować długofalowe skutki dla zdrowia fizycznego, psychicznego czy wyników w nauce.
"Depresja ojców nie jest odpowiednio często wykrywana, a pediatrzy znajdują się w unikalnej pozycji, aby pomóc ojcom w uzyskaniu odpowiedniego wsparcia. Może ono poprawić sytuację mężczyzn oraz ich rodzin" - mówi autorka badania, prof. Kristine Schmitz. Z zespołem obserwowała dwa tysiące par ojciec-dziecko.
- Te wstępne wyniki pokazują silne powiązanie między depresją poporodową ojca i późniejszymi trudnościami ich dzieci" – podkreśla naukowczyni.
Sugeruje to, że ojców powinno się badać pod kątem depresji i oferować im odpowiednie leczenie, co może zmniejszyć późniejsze ryzyko dla dzieci – nawołuje specjalistka.
Eksperci podkreślają na szczęście, że zaburzenie można leczyć, z zastosowaniem głównie psychoterapii i leków. Ważne jest jednak, aby taki problem w porę wykryć. Coraz więcej fachowców nawołuje więc, aby prowadzić odpowiednie badania wśród ojców. Niektórzy twierdzą, że nie tylko matki, ale także ojcowie powinni się badać pod kątem objawów depresji, nawet po upływie roku od narodzin dziecka.
„Pediatrzy mogą odegrać istotną rolę w wykrywaniu depresji u rodziców" – twierdzi Ava Marie Hunt z Rutgers Robert Wood Johnson Medical School, autorka badania opublikowanego w piśmie „PEDIATRICS”. „Jednak obecne wytyczne Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej zalecają tylko badanie depresji u matek, w pierwszym roku życia dziecka.
Wnioski naukowcy wysnuli po analizie 41 badań z udziałem ponad 32 tys. rodziców i opiekunów dzieci powyżej roku życia. Aż 25 proc. osób miało objawy depresji. Wielu nie dostało pomocy ze względu na brak wcześniejszej diagnozy.
Źródło: PAP Zdrowie.
Chcesz podzielić się swoją historią na portalu Pacjenci.pl? Opisz ją dla nas i innych pacjentów. Możesz dołączyć swoje zdjęcie. A jeśli wolisz pozostać anonimowa lub anonimowy, zaznacz to :) Kontakt: redakcja@pacjenci.pl
